Đại dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) đã tàn phá những khu vực lớn trong thị trường lao động Mỹ khiến hàng triệu người mất việc. Khi các doanh nghiệp trên cả nước đang lo lắng về việc mở cửa kinh doanh trở lại, họ có thể bắt đầu đối mặt với một thách thức khác.
Các nhà kinh tế nói rằng chương trình bảo hiểm thất nghiệp được mở rộng nhờ gói cứu trợ virus corona rất hào phóng đến nỗi nó có thể không tạo động lực cho người lao động quay trở lại làm việc.
Đạo Luật Hỗ trợ, Cứu trợ và An Ninh Kinh Tế (CARES) của coronavirus đã được ký thành luật vào ngày 27/3, đánh dấu gói kích thích lớn nhất trong lịch sử Hoa Kỳ. Dự luật này, nằm trong số những dự luật khác, mở rộng về cơ bản bảo hiểm thất nghiệp để giúp những người lao động bị mất việc do đại dịch.
Một điều khoản của đạo luật, chương trình Bồi thường Thất nghiệp Liên bang do Đại dịch, cung cấp khoản trợ cấp hàng tuần là 600 USD thêm vào số tiền trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp thông thường. Khoản thanh toán bổ sung này trong Đạo luật CARES cung cấp thu nhập nhiều hơn thay vì giúp thay thế thu nhập bị mất cho hầu hết người lao động thất nghiệp trong cả nước.
Theo một nghiên cứu của các nhà kinh tế tại Đại học Chicago là Peter Ganong, Pascal Noel và Joseph Vavra, 68% những người mất việc nhận được trợ cấp thất nghiệp vượt quá mức lương trước đây. Trước đại dịch, chương trình thường cung cấp trợ cấp thất nghiệp bằng một phần cố định dựa trên thu nhập trước khi mất việc của người lao động.
Tuy nhiên, cuộc khủng hoảng đã làm thay đổi hệ thống thất nghiệp và hiện đang thưởng cho những người lao động bị thất nghiệp nhiều hơn.
Nghiên cứu cho thấy tỷ lệ thay thế trung bình ước tính - tỷ lệ trợ cấp thất nghiệp trên mức lương hàng tuần ban đầu của người lao động - là 134%, và gần 20% lao động thất nghiệp đang nhận trợ cấp ít nhất gấp đôi so với mức lương bị mất.
Các nhà kinh tế cũng chứng minh sự yếu kém trong hệ thống hiện tại. Một số lao động đang nhận được nhiều tiền khi ở nhà hơn những lao động khác đang mạo hiểm mạng sống của mình để làm việc tại các bệnh viện hoặc các cửa hàng tạp hóa.
“Ví dụ, nhân viên bán lẻ trung bình bị sa thải có thể nhận được 142% tiền lương trước đây của họ nhờ bảo hiểm thất nghiệp, trong khi những nhân viên tạp hóa hiện vẫn đang làm việc không nhận được bất kỳ khoản tăng lương tự động nào”, các nhà kinh tế đã nêu trong báo cáo của họ.
“Những người lao công làm việc tại các doanh nghiệp vẫn đang mở chưa hẳn đã nhận được bất kỳ khoản chi rủi ro nào, trong khi những người lao công thất nghiệp từng làm việc tại các doanh nghiệp đóng cửa có thể nhận 158% tiền lương trước đây của họ”.
-
- Nguồn: Tài liệu làm việc có tiêu đề “Tỷ lệ thay thế bảo hiểm thất nghiệp của Mỹ trong Đại dịch” viết bởi Peter Ganong, Pascal Noel và Joseph Vavra tại Viện Becker Friedman thuộc Đại học Chicago.
Nghiên cứu kết luận rằng: trong khi có một cuộc tranh luận mạnh mẽ ủng hộ hỗ trợ thu nhập trong đại dịch, thì tỷ lệ thay thế lương cao bất thường “có thể gây ra những mối lo ngại về phân phối giữa lao động ‘thiết yếu’ và ‘không thiết yếu’ cũng như việc làm giảm động lực của nguồn cung lao động khi nền kinh tế phục hồi”.
Đạo luật CARES cũng mở rộng khả năng hội đủ điều kiện cho nhiều người lao động trước đây không đủ điều kiện nhận bảo hiểm thất nghiệp, chẳng hạn như người tự kinh doanh và những lao động đơn lẻ. Việc này sẽ thực hiện cho đến cuối năm.
Gói cứu trợ tiếp theo
Trợ cấp bổ sung 600 USD theo Đạo luật này sẽ hết hạn vào ngày 31/7. Gói cứu trợ mới do virus corona trị giá 3 nghìn tỷ USD được Đảng Dân chủ Hạ viện thông qua hôm 15/5 sẽ kéo dài trợ cấp đến ngày 31/1/2021. Tuy nhiên, dự luật phải đối mặt với một trận chiến khó khăn ở Thượng viện mà đảng Cộng hòa đang kiểm soát và Nhà Trắng.
Nhiều đảng viên Cộng hòa lo ngại phụ cấp mở rộng sẽ gây hại cho hàng triệu doanh nghiệp nhỏ đang vật lộn để trở lại làm việc bình thường.
“Đây là một chính sách gây tổn thương”, nghị sĩ Ben Sasse (R-Neb.) phát biểu trong một tuyên bố. “Các ‘khoản thưởng’ của những người thất nghiệp này sẽ làm suy yếu thêm mối quan hệ của người lao động với nơi làm việc của họ, và họ sẽ giết chết các doanh nghiệp nhỏ - cả hai điều này sẽ khiến tình trạng thất nghiệp dài hạn trở nên tồi tệ hơn”.
Ông Ernie Tedeschi, chuyên gia kinh tế chính sách tại Evercore ISI tin rằng việc rút 600 USD tiền trợ cấp khẩn cấp sớm cũng có thể gây ra vấn đề.
“Tôi đồng ý rằng tỷ lệ thay thế tiền lương trên 100% không phải là một khoản cố định lâu dài mong muốn của thị trường lao động, đặc biệt là khi thị trường này khỏe mạnh. Nhưng hiện tôi đang lo lắng nhiều hơn về rủi ro ngược lại”, ông phát biểu tại một hội thảo trực tuyến do Hiệp hội Kinh tế Kinh doanh Quốc gia (NABE) tổ chức ngày 18/5.
Nếu chính phủ rút các khoản trợ cấp sớm sẽ mang lại tác động cho những người lao động thất nghiệp là một khoản “giảm 50% lương vào giữa mùa hè mà không có khoản trợ cấp nào cho họ”, ông chia sẻ.
Ông đề xuất rằng các khoản trợ cấp thất nghiệp “có thể giảm dần ở các bang đang có tình hình cải thiện”.
Những tia hy vọng
Chỉ trong 8 tuần, 36,5 triệu người Mỹ đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp, cứ 5 lao động thì có hơn 1 người nộp đơn ở Mỹ. Và con số dự kiến sẽ tăng lên.
Quy mô và tốc độ mất việc làm ở Mỹ là chưa từng có, xóa sạch hơn hai thập kỷ tăng việc làm, theo Julia Pollak, nhà kinh tế học về lao động tại ZipRecruiter, một thị trường việc làm trực tuyến.
-
- Nguồn: ZipRecbeaner
Tuy nhiên, có một vài tia hy vọng. Mặc dù có sự gián đoạn thị trường lao động chóng mặt, một số công ty đang “quay cuồng trong một cuộc tuyển dụng hoàn toàn chưa từng có”, bà chia sẻ tại hội thảo trực tuyến NABE.
So với tháng 4/2019, “các công việc kỹ sư phần mềm đã tăng khá đột ngột. Và các công việc điều dưỡng đã thực sự tăng vọt mặc dù chúng tôi đã thấy hàng loạt sa thải điều dưỡng tại nhiều bệnh viện trước đó”, bà nói.
Các công ty có nhiều danh sách công việc nhất hiện nay bao gồm Amazon, Shipt, Oracle, Walmart, CVS, Uber Eats và Starbucks, theo Pollak.
Một cuộc khảo sát gần đây của ZipRecruiter cho thấy chỉ 27% lao động báo cáo vẫn được giữ nguyên giờ làm và tiền lương mà họ có trước cuộc khủng hoảng. Một nửa số người được hỏi đã bị cho nghỉ việc hoặc nghỉ phép, và 23% còn lại đã thấy giờ làm việc hoặc tiền lương của họ bị cắt giảm, hoặc cả hai.
Tuy nhiên, cuộc khảo sát cho thấy 87% báo cáo rằng họ sẽ nộp đơn xin việc ngay bây giờ và phần lớn trong số họ xác định nhu cầu tìm việc mới của họ là khẩn cấp hoặc cực kỳ khẩn cấp.
Một khảo sát khác của Kaiser Family Foundation cho thấy đại đa số mọi người (83%) đã mất việc do virus corona dự kiến sẽ quay trở lại làm công việc cũ trong vòng sáu tháng.
Thủy Tiên
Theo The Epoch Times
