Trong suốt cuốn sách “Bạn sẽ được đồng hóa”, Goldman kêu gọi giới lãnh đạo của Mỹ hãy chấp nhận điều tồi tệ nhất và lên kế hoạch cho một tương lai, trong đó ông Tập Cận Bình, người cai trị táo bạo của Trung Quốc, sẽ thành công trong việc đưa xã hội Trung Quốc sẵn sàng vươn lên vị trí dẫn đầu thế giới.
NTDVN xin giới thiệu những quan điểm của nhà bình luận nổi tiếng về Trung Quốc Gordon Chang đối với cuốn sách này, cùng với nhận định rằng Goldman đã đánh giá quá cao Trung Quốc.
David P. Goldman trong cuốn sách mới của mình “Bạn sẽ bị đồng hóa: Trung Quốc dự định đồng hóa thế giới”, đã đưa ra những cảnh báo rõ ràng cho Mỹ nói riêng và cả thế giới nói chung về chế độ độc hại của chính quyền Trung Quốc; cùng với việc ông Tập đã lạm dụng khái niệm Thiên địa trong lịch sử Trung Quốc cho mưu đồ bành trướng của mình.
Trung Quốc đang trên đà đạt được những điều đó và Trung Quốc đang thành công trong việc khiến nhiều quốc gia khác phục tùng. Goldman coi Trung Quốc là một gã khổng lồ, sẽ sớm thống trị thế giới trừ khi Hoa Kỳ có những biện pháp quyết liệt. Ông lo ngại "bởi vì phản ứng của Mỹ đối với tham vọng toàn cầu của Trung Quốc là một thất bại".
Những dự báo u ám của Goldman
Có hai lý do dẫn đến thất bại này: thứ nhất, người Mỹ đã đánh giá thấp chế độ Trung Quốc một cách “kinh niên”.
Goldman cho rằng chúng ta đang đối mặt với một “tầng lớp ưu tú nói tiếng Quan thoại, được tuyển chọn từ những sinh viên tốt nghiệp đại học sáng giá nhất của đất nước lớn nhất thế giới”.
Goldman tin rằng Trung Quốc đã có một nền kinh tế, tính theo sức mua tương đương, lớn hơn khoảng 4 nghìn tỷ USD so với Mỹ và họ đang bận rộn áp dụng các kế hoạch, chẳng hạn như Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), Made in China 2025 lớn hơn, với nền tảng công nghệ tiên tiến hơn.
Thứ hai, phản ứng yếu ớt của Mỹ với Trung Quốc đang thất bại, vì người Mỹ vẫn chưa giải quyết xong các vấn đề của chính họ. Chính phủ liên bang đã mất ý chí và năng lực để dẫn dắt các dự án lớn vì lợi ích quốc gia. Họ không còn đặt ra những mục tiêu lớn và dành nguồn lực để nghiên cứu và phát triển trong nhiều năm.
Kết quả là, Trung Quốc “đang vượt qua Mỹ về các công nghệ quan trọng” và vượt xa một số công nghệ quan trọng như cơ sở hạ tầng truyền thông 5G. Trung Quốc hiện có số lượng nhà khoa học và kỹ sư tốt nghiệp nhiều hơn Hoa Kỳ sáu lần.
Goldman viết: “Trung Quốc rất nguy hiểm, nước này đã áp dụng ý tưởng của người Mỹ về động lực khoa học cho tăng trưởng”. Hơn nữa, Trung Quốc đang đầu tư vào cơ sở hạ tầng, còn Hoa Kỳ thì không. Các sân bay, đường bộ và đường sắt của Mỹ đã lỗi thời hàng chục năm và rõ ràng là “nước Mỹ đang trên đà trở nên nghèo nàn, phụ thuộc và dễ bị tổn thương - trừ khi chúng ta hồi sinh ‘thiên tài đổi mới của Mỹ’ ”, Goldman cảnh báo.
Dự đoán u ám này có đúng không?
Ông Tập nói về “Giấc mơ Trung Hoa” và “sự trẻ hóa vĩ đại của đất nước Trung Quốc” đã đưa chế độ của ông tiến xa. Người Mỹ và những người khác nên hành động như thể ông Tập sẽ tiếp tục đạt được thành công. Vì vậy, không ai nên cho rằng Trung Quốc sẽ thất bại, như một số người vẫn nghĩ. Rốt cuộc, Trung Quốc vẫn chưa “sụp đổ”.
-
- Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, cựu Chủ tịch Trung Quốc Giang Trạch Dân, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và Chủ tịch Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc Uông Dương đứng trên ban công nhìn ra Quảng trường Thiên An Môn trước khi bắt đầu cuộc duyệt binh vào ngày 01 tháng 10 năm 2019 tại Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh của Andrea Verdelli / Getty Images)
Tác giả Goldman cho rằng chờ đợi nhà nước Trung Quốc “tự đánh bại mình” là không khôn ngoan. Theo Goldman, Mỹ phải công nhận thành công công nghệ của Trung Quốc và hành động nhanh chóng để đáp ứng. Đó mới là con đường đúng.
Để ủng hộ luận điểm ngoại suy của mình, Goldman lập luận rằng mục tiêu của Trung Quốc là kiên định và nhất quán trong suốt chiều dài lịch sử 5.000 năm. Tác giả cho rằng những gì được ông Tập và Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đang theo đuổi và tuyên truyền ngày nay cũng giống như các đế chế Trung Quốc trước đây.
"Trung Quốc đã được cai trị bởi một hoàng đế trong hàng nghìn năm, và triều đại hiện tại - được cai trị bởi một chính quyền, chứ không phải là một gia đình hoàng gia - nhưng là một phiên bản của hệ thống đế quốc đã tự hồi sinh, lặp đi lặp lại trong suốt nhiều thiên niên kỷ”, Goldman viết để phục vụ cho mệnh đề đó.
Thực tế là, chế độ hiện tại có bản chất hoàn toàn khác so với các chế độ trước đây - nó nguy hiểm hơn nhiều. Chẳng hạn, đúng là các hoàng đế của Trung Quốc cho rằng họ là những nhà cai trị hợp pháp trên thế giới. Họ tin rằng họ có "Thiên mệnh", và vì vậy tất cả các dân tộc khác đều nên hợp tác, thiện chí, tôn trọng và vâng lời họ.
Tuy nhiên, trên thực tế, các hoàng đế Trung Quốc không cố gắng áp đặt quyền cai trị của họ trên toàn thế giới. Họ là một trong những người chống lại toàn cầu hóa trung thành nhất trong thời đại của mình. Một vị hoàng đế của triều đại nhà Minh vào đầu thế kỷ 16 thậm chí đã giải tán “Hạm đội Kho báu” 3.500 tàu của Trung Quốc, lực lượng hải quân mạnh nhất thế giới vào thời điểm đó, để thực thi chính sách hòa bình.
Thế giới sẽ là một nơi an toàn hơn nếu các nhà cầm quyền Trung Quốc vẫn hành động theo cách đó. Tuy nhiên, giờ đây, ông Tập Cận Bình đã xây dựng lực lượng hải quân lớn nhất thế giới và phát biểu ủng hộ toàn cầu hóa với nước ngoài. Tuy nhiên, thay vì được an ủi bởi quan điểm đó, chúng ta nên cảnh giác.
Fei-Ling Wang, tác giả của “Trật tự Trung Quốc: Đế quốc trung tâm thế giới và bản chất của quyền lực Trung Hoa” từng chia sẻ: "Giấc mơ của người Trung Quốc về Thiên địa, hay Trật tự Trung Quốc, giả định một hệ thống đế chế thế giới có thứ bậc".
Tất nhiên, Trung Quốc đứng đầu hệ thống thứ bậc đó, vì vậy thật đáng ngại khi ông Tập tận dụng các chủ đề này trong thế kỷ này. Gần đây, các tham chiếu của ông ấy đã trở nên rõ ràng. “Người Trung Quốc luôn cho rằng thế giới thống nhất và tất cả những gì dưới thiên đường là một gia đình”, ông tuyên bố trong Thông điệp Năm mới 2017 của mình.
Nếu điều này không đủ rõ ràng, vào tháng 9 năm 2017, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đảm bảo thông điệp táo bạo của ông Tập được hiểu, ít nhất là trong nội bộ của chế độ này.
Ông Vương đã viết trên Study Times , tờ báo có ảnh hưởng của Trường Đảng Trung ương, rằng “Tư tưởng Tập Cận Bình về ngoại giao - trong ngôn ngữ đảng là một hệ tư tưởng quan trọng - đã tạo ra những đổi mới và vượt lên trên các lý thuyết truyền thống của phương Tây về quan hệ quốc tế trong 300 năm qua”.
-
- Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đảm bảo thông điệp táo bạo của ông Tập được hiểu, ít nhất là trong nội bộ của chế độ này (Ảnh của WANG ZHAO / AFP qua Getty Images)
Ông Tập muốn ‘vượt lên’ và cai trị ‘một thế giới thống nhất’
Việc ông Vương đề cập đến 300 năm liên quan đến Hiệp ước Westphalia năm 1648, hiệp ước thiết lập trật tự quốc tế hiện tại. Hiệp ước đã công nhận các quốc gia có chủ quyền, vì vậy việc ông Vương sử dụng từ "vượt lên" cho thấy ông Tập muốn một thế giới không có các quốc gia có chủ quyền, mà là một thế giới thống nhất do ông ta cai trị.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc nói về một “cộng đồng chung vận mệnh” - đôi khi được gọi là “cộng đồng chung tương lai cho nhân loại” - xứng đáng với người cai trị Trung Quốc.
Sự kết hợp niềm tin nguy hiểm nhất hiện nay là gì? Tư tưởng “Thiên địa Tianxia” của Trung Quốc hay chính là sự xâm lược lãnh thổ của ĐCSTQ?
“Kể từ năm 800 sau Công nguyên, biên giới Trung Quốc vẫn giữ nguyên”, Goldman cho biết trong một cuộc phỏng vấn với một ấn phẩm của Thụy Sĩ. “Tôi không thấy họ có ý định mở rộng - ngoài Biển Đông”.
Tuy nhiên, Trung Quốc hiện có tham vọng lãnh thổ vượt xa Biển Đông, khi tuyên bố chủ quyền đối với quần đảo Senkaku do Nhật Bản quản lý ở Biển Hoa Đông và phần lớn của Ấn Độ. Hơn nữa, Bắc Kinh hiện đang đặt cơ sở cho các tuyên bố chủ quyền đối với các phần lãnh thổ của Tajikistan, đối với chuỗi Ryukyu của Nhật Bản ở Biển Hoa Đông, và trên một vùng Viễn Đông của Nga bao gồm cả Vladivostok.
Trung Quốc đang cố gắng chia cắt các nước láng giềng và đóng cửa các vùng biển ngoại vi của mình - nói cách khác, là sự giao thoa toàn cầu. Vì vậy, tuyên bố của Goldman là không có cơ sở.
ĐCSTQ hiện đang theo đuổi mọi thứ. “Họ muốn mọi người trên thế giới trả tiền thuê cho Đế quốc Trung Quốc”, Goldman nói trong cùng một cuộc phỏng vấn. “Họ muốn kiểm soát các công nghệ quan trọng, tài chính và hậu cần, và khiến mọi người phụ thuộc vào chúng. Về cơ bản, hãy biến những người khác thành nông dân thuê nhà”.
Wen Yang của Đại học Fudan tin rằng Trung Quốc “đã phát triển một phương thức tổ chức xã hội vượt trội và rằng nó đã được chuẩn bị để “định nghĩa lại thế giới' ”.
Trung Quốc không mạnh đến thế, những gì ông Trump làm thực sự hữu hiệu
Tuy nhiên, theo Gordon Chang, tác giả Goldman đã quá sợ hãi rồi. Trung Quốc không có nguồn tài nguyên vô hạn, mặc dù chúng ta có thể đã chứng kiến một “Trung Quốc đỉnh cao”.
Hãng thông tấn Tân Hoa Xã hồi tháng 1/2020 đã đăng một bài có tựa đề “Ông Tập căng thẳng chạy đua với thời gian để đạt được giấc mơ Trung Hoa”, một dấu hiệu rõ ràng cho thấy các nhà lãnh đạo ĐCSTQ đang lo lắng rằng chế độ của họ sắp hết thời gian.
Không khó để biết tại sao họ lo lắng. Nhân khẩu học của Trung Quốc đang trong giai đoạn đầu của sự suy giảm nhanh chóng, tài nguyên của họ đang cạn kiệt - hãy nghĩ đến sự khan hiếm nước mặc dù Trung Quốc hứng chịu nhiều trận lũ lụt gần đây.
Người dân Trung Quốc ngày càng phản kháng, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đang mất đi sự ủng hộ trên toàn thế giới, nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang gặp khó khăn trong việc phục hồi sau đại dịch Covid- 19.
Và Hoa Kỳ, trong 5 thập kỷ ủng hộ sự cai trị của ĐCSTQ, hiện đã từ bỏ các chính sách “không can dự” hào phóng và bắt đầu thách thức Bắc Kinh. Thật không may, Goldman đã không nhận thấy sự thay đổi quan trọng này. Hơn nữa, ông ta còn phóng đại khả năng của Trung Quốc.
Ví dụ, Goldman rất ngưỡng mộ Huawei Technologies, nhà sản xuất thiết bị mạng viễn thông và điện thoại thông minh “vô địch quốc gia” của Trung Quốc, cho rằng nó đang dẫn đầu thế giới trong cả hai lĩnh vực kinh doanh.
-
- Giám đốc tài chính của Huawei Technologies, Meng Wanzhou, rời Tòa án Tối cao British Columbia vào ngày 23 tháng 9 năm 2019 tại Vancouver, Canada. Wanzhou đã bị chính quyền Canada bắt giữ vào tháng 12 năm ngoái với cáo buộc gian lận và phải đối mặt với việc bị dẫn độ sang Mỹ. (Ảnh của Karen Ducey / Getty Images)
Nhưng không hoàn toàn như vậy, sự trừng phạt của Mỹ với Huawei đã diễn ra vài năm, cho đến giờ Huawei vẫn chưa tự chủ được về chất bán dẫn. Công ty con Habo Investments của Huawei đã bắt đầu kinh doanh sản xuất chất bán dẫn, nhưng sẽ mất nhiều năm để có thể sản xuất những chipset tinh vi cần thiết để sản phẩm có thể cạnh tranh được.
Trong khi đó, Huawei đang khốn đốn vì thiếu chất bán dẫn do sự trừng phạt của Tổng thống Trump. Vào tháng 5 năm ngoái, Bộ Thương mại Mỹ đã thêm Huawei vào Danh sách thực thể của mình, có nghĩa là các công ty Mỹ phải có giấy phép trước khi có thể bán các sản phẩm và công nghệ cho công ty này.
Chính quyền Trump kể từ đó đã trở nên nghiêm túc và ngăn chặn luồng chip, trong số những thứ khác. Ngoài ra, để làm cho vấn đề tồi tệ hơn đối với Huawei, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã thắt chặt các quy tắc. Giờ đây, ngay cả các doanh nghiệp nước ngoài cũng cần yêu cầu giấy phép trước khi bán cho Huawei chip sản xuất bằng thiết bị của Mỹ.
Kết quả là sự hoảng loạn ở Thâm Quyến, trụ sở chính của Huawei, là chắc chắn. Các quy tắc của Mỹ quá toàn diện đến nỗi ngay cả Semiconductor Manufacturing International Corp., nhà cung cấp chip lớn nhất Trung Quốc, đã buộc phải ngừng cung cấp cho Huawei.
Do đó, vào khoảng giữa năm sau (2021) Huawei sẽ cạn kiệt nguồn cung chip cho điện thoại, hiện là dòng sản phẩm chính của hãng. Theo ước tính của ngành, tình trạng thiếu chip cho các dòng sản phẩm khác của Huawei - bộ mạng 5G - không quá nghiêm trọng, nhưng công ty có thể cạn kiệt trước khi các nhà chế tạo Trung Quốc có thể bắt đầu sản xuất chip.
Tất nhiên, Bắc Kinh đang “bó tay” trong việc phát triển ngành công nghiệp bán dẫn của riêng mình.
Cuốn sách của Goldman cố gắng thuyết phục chúng ta rằng “Chiến tranh thương mại và tẩy chay công nghệ đã không thể làm chậm kế hoạch của Trung Quốc”. Nhưng như chúng ta có thể thấy từ tình trạng khó khăn của Huawei, rõ ràng nhận định này của Goldman là sai. Tất nhiên, cuộc chiến vẫn chưa kết thúc.
Bằng cách này hay cách khác, Bắc Kinh sẽ cố gắng giải cứu Huawei, bất kể là vì Huawei hay là vì tham vọng công nghệ của Trung Quốc. Tuy nhiên, chúng ta có thể thấy rằng con đường thành công của Hoa Kỳ, như ông Trump đã chứng minh năm nay, có thể tiếp cận và làm lung lay chế độ của Trung Quốc.
Tính chính danh của ĐCSTQ phụ thuộc vào việc liên tục mang lại sự thịnh vượng và hào quang thành công của Trung Quốc trên khắp thế giới, nhưng những tham vọng táo bạo của Tập Cận Bình đã đẩy chế độ này đến những giới hạn - và có lẽ vượt quá những giới hạn đó. Tình trạng khó khăn của Huawei cho thấy kế hoạch vươn ra thế giới của ông Tập không được đảm bảo sẽ thành công.
Chúng ta cũng hãy nhận ra những khía cạnh mong manh và nhiều điểm yếu của Trung Quốc. Trung Quốc có thể muốn đồng hóa, theo kiểu ĐCSTQ, hoặc thống trị chúng ta, nhưng chúng ta có thể đảm bảo rằng họ không có phương tiện để thực hiện bất kỳ điều gì.
Thiện Nhân
