Ông Tập tinh chỉnh hình ảnh của các chiến binh sói nhưng không chịu thay đổi bản chất của chính mình

Giúp NTDVN sửa lỗi

Có nhiều dấu hiệu cho thấy ĐCSTQ đang điều chỉnh đường lối ngoại giao và tuyên truyền hướng về châu Âu. Nhưng sự điều chỉnh này một lần nữa bắt nguồn từ việc ông Tập đánh giá sai tình hình, chứ không phải từ sự thay đổi về bản chất trong chế độ độc tài của ông ta.

Ngày 31/5 vừa qua, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã ra lệnh điều chỉnh hoạt động tuyên truyền đối ngoại của nước này tại một buổi họp của Bộ Chính trị. Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đã công khai thừa nhận những khó khăn trong quan hệ Trung Quốc - Châu Âu và cho biết ông sẽ “bình tĩnh suy xét về những khó khăn hiện tại”. Có nhiều dấu hiệu cho thấy chế độ này đang điều chỉnh đường lối ngoại giao và tuyên truyền hướng về châu Âu. Nhưng sự điều chỉnh này một lần nữa bắt nguồn từ việc ông Tập đánh giá sai tình hình, chứ không phải từ sự thay đổi về bản chất trong chế độ độc tài của ông ta.

Trong một cuộc họp báo tại Quý Dương, với sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao và Thương mại Hungary Peter Szijjarto, ông Vương Nghị - Sa hoàng của những chiến binh sói (các nhà ngoại giao Trung Quốc sử dụng phương thức ngoại giao đối đầu) cho biết: “Tất cả chúng ta đều đồng ý rằng nên chú ý và bình tĩnh suy ngẫm về những khó khăn hiện nay trong quan hệ Trung Quốc - châu Âu”.

Tuyên bố này được nói với một giọng điệu nhẹ nhàng hiếm khi được nghe thấy từ chế độ này, nhưng nó không thực sự phản ánh suy nghĩ thật của người phát ngôn.

Đặc điểm của hệ thống quyền lực tập trung của ông Tập

Việc toàn bộ quyền lực đều được tập trung ở cấp trung ương cao nhất của chế độ này ngày càng trở nên rõ ràng sau khi ông Tập lên nắm quyền.

Điều này được thể hiện ở chỗ tất cả các thực thể của ĐCSTQ bao gồm cả các cá nhân sẽ tuân theo và thực hiện những gì ông Tập chỉ thị. Trong ngoại giao cũng vậy, ông Tập đã thành lập nhiều nhóm khác nhau để đảm bảo các hướng dẫn của ông sẽ có hiệu quả phối hợp trong nhiều lĩnh vực. Trong những năm gần đây, chính sách ngoại giao chiến binh sói, tuyên truyền đối ngoại quy mô lớn, và thậm chí cả quan điểm của các học giả Trung Quốc đều được thực hiện theo yêu cầu của ông Tập ở mọi cấp độ.

Nói cách khác, khi các tuyên bố chính thức của một tổ chức hoặc quan chức nào đó có sự thay đổi rõ ràng so với những tuyên bố trước đó, thì rất có thể là do những yêu cầu của cấp trên đã thay đổi. Theo logic này, sự thay đổi giọng điệu của Vương Nghị cho thấy yêu cầu của ông Tập đối với ngoại giao ĐCSTQ, hoặc ít nhất là ngoại giao với châu Âu, đã thay đổi.

Ông Tập cố gắng tinh chỉnh tuyên truyền đối ngoại

Vào ngày 31/5, cuộc họp tập thể lần thứ 30 của Bộ Chính trị tập trung vào chủ đề “nâng cao năng lực giao tiếp quốc tế”. Ông Tập đặc biệt đưa ra chỉ thị mới: “kể tốt về Trung Quốc, xây dựng hình ảnh một Trung Quốc dễ mến” và "phấn đấu tạo dựng một hình ảnh Trung Quốc đáng tin cậy, dễ mến và đáng kính trọng".

Các nhà ngoại giao "chiến lang" của Đảng Cộng sản Trung Quốc. (Epoch Times tổng hợp)
Các nhà ngoại giao "chiến lang" của Đảng Cộng sản Trung Quốc. (Epoch Times tổng hợp)

Những lời này của ông Tập hoàn toàn trái ngược với cách cư xử thông thường của các chiến binh sói. Ví dụ, vào tháng 11 năm ngoái, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao, Triệu Lập Kiên, đã cảnh báo rằng "'Ngũ Nhãn' có thể bị chọc mù", ám chỉ liên minh tình báo bao gồm Úc, Canada, New Zealand, Vương quốc Anh, và Hoa Kỳ. Vào tháng 3 năm nay, đại sứ Trung Quốc tại Pháp đã gọi học giả người Pháp Antoine Bondaz là “một gã tiểu nhân côn đồ”.

Mặc dù ông Tập đã yêu cầu điều chỉnh cách thức, nhưng điều đó không có nghĩa là nội dung chính sách và tuyên truyền của ĐCSTQ sẽ thay đổi. Theo quan điểm của Tập và ĐCSTQ, đó là một sự thay đổi trong chiến thuật, nhưng không có nghĩa là thay đổi trong chiến lược. ĐCSTQ sẽ không thay đổi tư duy “Chủ nghĩa đế quốc sẽ không bao giờ từ bỏ việc lật đổ Trung Quốc”, cũng như không bao giờ ngừng coi Châu Âu và Mỹ là những kẻ thù tưởng tượng của mình.

Điều này có thể được nhìn thấy trong một chi tiết này:

Người chịu trách nhiệm lập kế hoạch đào tạo cho nghiên cứu tập thể tại Bộ Chính trị là ông Zhang Weiwei, hiệu trưởng Viện Trung Quốc, Đại học Phúc Đán - nổi tiếng với quan điểm chống Mỹ.

Mặc dù nội dung khóa huấn luyện của ông không được công bố, nhưng đồng nghiệp của ông, Zheng Ruolin, một nhà nghiên cứu đặc biệt tại Viện Trung Quốc, trong một cuộc phỏng vấn vào ngày 10/5 đã thừa nhận rằng ĐCSTQ không khoan nhượng đối với bất kỳ bình luận nào dù chỉ sai lệch tối thiểu so với diễn ngôn chính thức. Trong bối cảnh này, các nhà báo và học giả đã miễn cưỡng lên tiếng trên các phương tiện truyền thông phương Tây vì lợi ích an toàn của họ. Theo thời gian, người ta sẽ chỉ nghe thấy những bình luận từ các nhà ngoại giao Trung Quốc.

Ông Tập hoàn toàn không có ý định thay đổi chiến lược ngoại giao

Chúng ta có thể cho rằng trong tương lai, ĐCSTQ sẽ có những điều chỉnh thích hợp trong đường lối ngoại giao của mình, ít nhất là đường lối ngoại giao với Châu Âu. Các nhà ngoại giao sẽ tiếp tục cứng rắn, nhưng không nặng lời như trước. Dự kiến rằng ​​về tổng thể, công tác tuyên truyền sẽ có sự phối hợp, đồng bộ. Sự thay đổi này có thể được nhìn thấy từ việc ông Tập yêu cầu lãnh đạo ở tất cả các cấp phải đóng vai trò tích cực trong việc “cá nhân nắm bắt nhiệm vụ” của truyền thông quốc tế.

Nói cách khác, chiến lược ngoại giao của ĐCSTQ sẽ không thay đổi, mà đơn giản chỉ là cải thiện phương pháp, chẳng hạn như làm mềm từ ngữ của họ, vì có thể họ nhận thấy rằng những phát ngôn hung hăng của mình có thể đã đi quá đà.

Đây là đánh giá sai lầm của ông Tập do ĐCSTQ có cái nhìn tiêu cực về phương Tây. Việc điều chỉnh ngôn ngữ không thể làm thay đổi chính sách ngoại giao của Bắc Kinh từ bản chất. Bài phát biểu của Vương Nghị dưới đây là một ví dụ.

Vào ngày 21/5, Bộ trưởng Ngoại giao Litva Gabrielius Landsbergis đã công khai tuyên bố nước này không thuộc khối “17 + 1” của Trung Quốc ở Đông Âu. Ông công khai tuyên bố rằng cơ chế “17 + 1” là một yếu tố “gây chia rẽ” đối với EU. Ông tin rằng đã đến lúc EU phải chuyển sang "một sự thống nhất hơn và do đó 27 + 1 hiệu quả hơn nhiều". Ông Landsbergis nói: "EU mạnh nhất khi tất cả 27 quốc gia thành viên cùng hành động cùng với các thể chế của EU".

Ông Vương Nghị đã gián tiếp trả lời ông Landsbergis vào ngày 29/5 tại một cuộc họp báo ở Quý Dương rằng cơ chế Hợp tác Trung Quốc-CEEC (Các nước Trung và Đông Âu) “thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của CEEC”, và “có lợi cho sự phát triển cân bằng của châu Âu trên toàn bộ, và hội nhập châu Âu nhanh hơn".

(Trái - phải) Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Hungary Viktor Orban và Thủ tướng Bulgaria Boyko Borisov phát biểu trong một diễn đàn kinh tế ở Budapest với sự tham dự của 16 nhà lãnh đạo Trung và Đông Âu vào ngày 27/ 11/ 2017. (Ảnh: Attila Kisbenedek / AFP / Getty Images)
(Trái - phải) Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường, Thủ tướng Hungary Viktor Orban và Thủ tướng Bulgaria Boyko Borisov phát biểu trong một diễn đàn kinh tế ở Budapest với sự tham dự của 16 nhà lãnh đạo Trung và Đông Âu vào ngày 27/ 11/ 2017. (Ảnh: Attila Kisbenedek / AFP / Getty Images)

Nhưng ông Vương đã bỏ qua việc đề cập rằng ĐCSTQ đã vận dụng cơ chế “17 + 1” để lôi kéo và sử dụng Hungary và Serbia. Trên thực tế, chỉ mỗi mình Hungary là đã 2 lần ngăn EU lên tiếng phản đối Trung Quốc về Hồng Kông.

Nếu chúng ta nhìn nhận tuyên bố của ông Vương từ một góc độ khác, hãy tưởng tượng nếu toàn bộ EU với tư cách là một quốc gia bao gồm 27 quốc gia. ĐCSTQ thực sự thúc đẩy việc bác bỏ chính sách đối ngoại của EU nói chung thông qua một quốc gia - Hungary. Nếu EU làm điều tương tự với Trung Quốc và tham gia vào một số thỏa thuận cơ sở hạ tầng với Tân Cương, bằng cách tác động đến các quan chức quản lý của Tân Cương để bỏ phiếu phủ quyết trong Ủy ban Trung ương ĐCSTQ, thì hẳn ĐCSTQ sẽ cắt quan hệ ngoại giao với EU.

Điều gì sẽ xảy ra nếu EU cũng đưa ra một tuyên bố lập luận rằng điều này nhằm thúc đẩy sự phát triển nhanh chóng của Tân Cương và sự phát triển cân bằng của các khu vực khác nhau ở Trung Quốc? Tôi tin rằng ĐCSTQ sẽ coi tuyên bố này là “sự can thiệp của nước ngoài” vào các vấn đề nội bộ, chủ quyền và an ninh của Trung Quốc.

Nói cách khác, trong những năm qua, EU đã phải chịu ảnh hưởng của ĐCSTQ trong nhiều vấn đề thông qua hoạt động chính trị bất đồng chính kiến ​​với một số quốc gia nhất định. ĐCSTQ không muốn đảo ngược tình trạng bất bình đẳng lâu dài trong quan hệ song phương Trung-EU vì điều đó giúp Bắc Kinh duy trì lợi ích của họ. Do đó, ĐCSTQ chỉ có thể chấp nhận được một sự thay đổi nhỏ trong giọng điệu.

Một kịch bản tương tự đã xảy ra hơn một lần trong các cuộc trao đổi Trung-Âu.

Vào ngày 26/5 vừa qua, Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào đã kêu gọi Pháp “đóng một vai trò tích cực trong việc thúc đẩy việc ký kết hiệp ước (Hiệp định Toàn diện về Đầu tư) càng sớm càng tốt”, trong một hội nghị truyền hình với Bộ trưởng Thương mại Pháp Franck Riester, nhưng bị từ chối. Các quan chức Pháp tin rằng các biện pháp trừng phạt của ĐCSTQ đối với các nghị sĩ châu Âu là không thể chấp nhận được. Trên thực tế, Quốc hội EU đã bỏ phiếu vào ngày 22/5 để đóng băng thỏa thuận đầu tư chừng nào các lệnh trừng phạt của Trung Quốc đối với các cá nhân và tổ chức của EU vẫn còn hiệu lực.

Đây là một cảnh hiếm gặp trong ngoại giao quốc tế. ĐCSTQ đang tìm kiếm sự giúp đỡ của Pháp dưới biểu ngữ “thỏa thuận đôi bên cùng có lợi”, nhưng thay vào đó lại nhận được sự từ chối nghiêm khắc. Việc cố gắng thuyết phục Pháp lật lại quyết định vừa được Nghị viện EU đưa ra cho thấy sự thiếu tôn trọng của ĐCSTQ đối với EU. Đó là biểu hiện của chiến lược nhất quán “can thiệp vào công việc nội bộ châu Âu”, vốn là tâm lý chung của ĐCSTQ.

Ông Tập lại đánh giá sai tình hình

Ông Tập tin rằng chỉ cần có những thay đổi nhỏ trong ngoại giao, tuyên truyền đối ngoại và chiến thuật đấu tranh, ông có thể dần dần nâng cao vị thế quốc tế của Bắc Kinh, nhưng lại phớt lờ mối quan hệ đang xấu đi giữa ĐCSTQ và các nước phương Tây.

Trên thực tế, nhu cầu của EU đã tăng trở lại trong giai đoạn này. Việc đóng băng Hiệp định Đầu tư Trung Quốc-EU đã củng cố quyết tâm của EU trong việc chung tay với Mỹ để mở cửa thị trường Trung Quốc cho các nước ngoài, điều mà dường như ĐCSTQ không bao giờ làm được.

Tác giả Linyi Li là biên tập viên và nhà bình luận cấp cao tại the Epoch Times Trung Quốc tập trung vào Trung Quốc và các vấn đề quốc tế. Trước đó, ông là một nhà báo ở Ottawa, Canada, tập trung vào các tin tức về Đồi Quốc hội.

Lê Minh

Theo The Epoch Times



BÀI CHỌN LỌC

Ông Tập tinh chỉnh hình ảnh của các chiến binh sói nhưng không chịu thay đổi bản chất của chính mình