Nhà đầu tư Mỹ mất trắng tiền cho doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết tại Mỹ: Vụ bê bối của Luckin

Giúp NTDVN sửa lỗi

Vào ngày 2/4, sau một cuộc điều tra nội bộ, chuỗi cửa hàng cà phê Luckin Coffee của Trung Quốc đã thừa nhận rằng họ đã “chế” ra hàng trăm triệu đô la doanh số.

Luckin Coffee - đối thủ cạnh tranh với Starbucks trên sân nhà Trung Quốc - là một công ty niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán New York, từng thu hút rất thành công dòng vốn của nhà đầu tư Mỹ. Hiện cổ phiếu niêm yết tại New York của hãng này giảm khoảng 75% vào ngày 2/4. Cổ phiếu của Luckin đã giảm thêm 16% vào ngày 3/4.

Chỉ trong hai ngày, hơn 5 tỷ đô la giá trị vốn hóa thị trường đã bốc hơi. Nhiều nhà đầu tư lớn đã nắm giữ cổ phiếu Luckin, bao gồm nhà giao dịch hàng hóa Louis Dreyfus, Melvin Capital Management, Lone Pine Capital và GIC, Quỹ đầu tư quốc gia Singapore.

Giám đốc điều hành Luckin là Jian Liu cùng một số nhân viên khác đã bị đình chỉ sau khi một ủy ban nội bộ phát hiện ra các giao dịch gian lận trong năm 2019 với tổng trị giá hơn 2,2 tỷ nhân dân tệ (310 triệu đô la Mỹ). Ngoài ra, một số chi phí khác cũng bị thổi phồng, theo thông cáo báo chí của công ty. Trong khi đó tổng doanh thu ròng của Luckin trong 9 tháng đầu năm 2019 là 2,9 tỷ nhân dân tệ (410 triệu đô la Mỹ) (theo Báo cáo Kết quả kinh doanh được công bố gần nhất).

Cơ quan quản lý chứng khoán Trung Quốc - Ủy ban điều tiết chứng khoán Trung Quốc (CSRC) - cũng đã tuyên bố sẽ điều tra riêng về vấn đề này. Đồng thời, công ty cũng nói với các nhà đầu tư rằng báo cáo tài chính trước đó của họ không thể dựa vào được nữa.

Đây là một cú đánh lớn với nhà đầu tư Mỹ khi rót tiền vào một trong những thương hiệu nổi tiếng và có giá trị thị trường cao nhất Trung Quốc. Luckin đã mở rộng mạnh mẽ với hơn 4.500 cửa hàng và vượt qua đối thủ lớn nhất của nó, Starbucks, về giá. Nó đã dự báo tăng trưởng hơn nữa trong năm nay, với kế hoạch xây dựng các cửa hàng không sử dụng thu ngân.

Sự sụp đổ đáng kinh ngạc

Đối với một số nhà đầu tư, sự sụt giảm mạnh mẽ này là một điều khá khó hiểu.

Mặc dù thua lỗ, Luckin là một trong những công ty có hoạt động phát hành công khai lần đầu (IPO) thu hút nhiều sự chú ý nhất trong năm 2019. Nó đã thuê Morgan Stanley và Credit Suisse làm ngân hàng bảo lãnh, và David Polk và Cleary Gottlieb làm cố vấn. Bên cạnh IPO, Luckin cũng bán cổ phần cho Louis Dreyfus, nhà cung cấp hạt cà phê và nông sản toàn cầu - một minh chứng khác cho sự đảm bảo.

Cổ phiếu của Luckin đã tăng 20% ​​trong đợt IPO vào ngày 17/5/2019. Và trong gần một năm, công ty là niềm tự hào của Trung Quốc và tự coi mình là đối thủ hợp pháp của Starbucks.

May mắn của Luckin bắt đầu đảo chiều vào tháng 1, khi quỹ phòng hộ Muddy Waters của nhà đầu tư Carson Block công bố một báo cáo nặc danh dài 89 trang cáo buộc công ty có khả năng có hành vi lừa đảo.

Báo cáo nêu ra bằng chứng chứng minh công ty có thể đã làm tăng số liệu bán hàng của mình. Một bằng chứng được đưa ra là video ghi lại lưu lượng khách truy cập cửa hàng - có vẻ như nó không ăn khớp với các số liệu bán hàng được Luckin báo cáo. Báo cáo trên cũng cáo buộc các giao dịch tài chính đáng ngờ, chẳng hạn như quản lý công ty đã huy động tiền mặt bằng cách lấy gần 50% cổ phiếu của chính nó làm tài sản thế chấp.

Rủi ro đầu tư vào các công ty Trung Quốc do chính sách “bưng bít” thông tin và quản lý doanh nghiệp kiểu Bắc Kinh

Đối với các nhà đầu tư nhiều kinh nghiệm và hiểu biết về Trung Quốc, sự sụp đổ của Luckin chỉ là trường hợp mới nhất trong một xu hướng mà trong đó các công ty Trung Quốc trở nên lừa đảo. Bất kỳ nhà đầu tư tiềm năng nào cũng nên hết sức thận trọng trước khi đầu tư vào các công ty như vậy.

Tất nhiên, không phải tất cả các công ty Trung Quốc đều lừa đảo, nhưng sự bất ổn của các công ty Trung Quốc lại đặc biệt cao do các chính sách của Bắc Kinh.

Giống như hầu hết các công ty Trung Quốc khác được niêm yết tại Mỹ, Luckin có cấu trúc VIE (variable-interest entity) trong và ngoài nước. Tổ chức ngoài nước mà phát hành cổ phiếu được bán cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ, là một công ty đã đăng ký tại Đảo Cayman. Tổ chức trong nước thì có thỏa thuận hợp đồng với Công ty TNHH Công nghệ Cà phê Bắc Kinh Luckin, một VIE trong nước thuộc sở hữu của Giám đốc điều hành của Luckin là Jenny Zhiya Qian và Min Chen - công ty này trả phí và tiền bản quyền cho đơn vị nước ngoài.

Một rủi ro cố hữu của cấu trúc này, như với hầu hết các công ty Trung Quốc khác niêm yết tại Hoa Kỳ, là các nhà đầu tư không nắm chút quyền sở hữu nào trong hoạt động của công ty. Các giám đốc điều hành người Trung Quốc hoặc Chính quyền Bắc Kinh có thể từ bỏ thực thể ở nước ngoài, khiến các nhà đầu tư Hoa Kỳ bị đặt trong tình huống khó khăn, mất trắng quyền lợi, không có cả khả năng giám sát minh bạch thông tin của các doanh nghiệp Trung Quốc mà họ đầu tư vào.

Minh bạch - một trong những trụ cột cơ bản của quản trị doanh nghiệp - là một nhân tố rất hiếm hoi ở hầu hết các công ty Trung Quốc. Bắc Kinh không cho phép Ủy ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ hoặc các cơ quan quản lý khác của Mỹ kiểm tra giấy tờ làm việc kiểm toán của các công ty Trung Quốc. Trung Quốc tuyên bố rằng những sổ sách trình bày “cơ mật quốc gia” không thể được chia sẻ với các bên khác.

Sự can thiệp tùy tiện của chính phủ Trung Quốc có thể tạo ra nhiều bất ổn. Các công ty Trung Quốc, ngay cả những công ty thuộc sở hữu tư nhân, phải hoàn toàn nghe lời các ông chủ Chính quyền Bắc Kinh ở địa phương và các chi bộ Đảng. Đây là một đặc điểm chung của mọi công ty Trung Quốc, bất kể cổ phiếu của nó được giao dịch ở đâu. Đây cũng chính là lý do giải thích tại sao công ty viễn thông khổng lồ Huawei, một công ty tư nhân - lại trở thành một nguy cơ đối với bảo mật quốc gia của Hoa Kỳ.

Các công ty Trung Quốc cũng có giao dịch với các bên liên quan ở một mức độ cao. Đây cũng là một rủi ro mà báo cáo ẩn danh về Luckin đã đặt ra.

Báo cáo cũng nêu bật lên một số vấn đề khác. Một trong những thành viên hội đồng quản trị độc lập của Luckin, Sean Shao, đã từng hoặc đang là “thành viên hội đồng quản trị của một số công ty Trung Quốc rất đáng ngờ được niêm yết tại Mỹ mà đã gây ra tổn thất đáng kể cho các nhà đầu tư Mỹ”, báo cáo cho biết.

Fei Yang, một người đồng sáng lập và là giám đốc tiếp thị của Luckin, “đã từng bị kết án 18 tháng tù vì tội hoạt động kinh doanh bất hợp pháp khi ông này là người đồng sáng lập và tổng giám đốc của Công ty TNHH Kế hoạch và Tiếp thị Tương tác Bắc Kinh Koubei (iWOM)”.

iWOM là một nhóm có liên quan với nhau thông qua nhiều trung gian mà hiện đang kinh doanh với Luckin, báo cáo cáo buộc.

Thanh Hương

Theo The Epoch Times

Kinh tế Tin kinh tế


BÀI CHỌN LỌC

Nhà đầu tư Mỹ mất trắng tiền cho doanh nghiệp Trung Quốc niêm yết tại Mỹ: Vụ bê bối của Luckin