Mỹ: Lạm phát cao nhất trong 30 năm qua và nó sẽ không nán lại tạm thời

Các phương tiện truyền thông thiên tả ở Mỹ đưa tin trong những tuần gần đây nói rằng lạm phát đang giảm dần và nó chỉ là hiện tượng tạm thời của nền kinh tế. Nhưng những con số lạm phát mới gây sốc được công bố đầu tháng 10/2021 đã đập tan những đồn thổi vô căn cứ này. Số liệu và nguyên nhân lạm phát chỉ ra rằng lạm phát sẽ còn thiết lập kỷ lục mới, nó cũng không nán lại tạm thời như Fed an ủi.

Chính phủ liên bang vừa công bố chỉ số Chi tiêu cho Tiêu dùng Cá nhân (PCE) mới nhất, là chỉ số ưa thích của Cục Dự trữ Liên bang để theo dõi lạm phát. Chỉ số này cho thấy mức tăng 5,3% trong giá tiêu dùng từ tháng 8/2020 đến tháng 8/2021, chỉ riêng trong tháng trước mức giá đã tăng 0,4%. Đó là mức tăng hàng năm lớn nhất được ghi nhận kể từ tháng 1/1991 — khoảng ba thập kỷ trước.

Ngay cả khi bao gồm giá năng lượng và thực phẩm dễ biến động, PCE vẫn cho thấy giá tiêu dùng tăng 0,3% hàng tháng và tăng 3,6% so với cùng kỳ năm trước. Đó là mức cao nhất trên chỉ số này kể từ tháng 5/1991!

Thu nhập của người dân bị xói mòn

Điều này dẫn đến sự xói mòn thực sự đối với mức sống và sức mua hàng ngày của người Mỹ. Như nhà kinh tế học Peter Jacobsen đã giải thích trước đây, lạm phát gia tăng có nghĩa là “người tiêu dùng trung bình có cùng mức lương trong năm nay đã bị giảm lương khi bạn xem xét những cái mà khoản tiền lương của họ thực sự có thể mua được”.

Cô Allison, người làm việc trong lĩnh vực giáo dục cho biết: “Tôi từng chi 70 USD một tuần, nhưng đột nhiên vào mùa hè năm nay, tôi nhận thấy rằng tôi không thể rời siêu thị mà không chi ít nhất 120 USD”.

Giống như hàng triệu người Mỹ có thu nhập không theo kịp lạm phát, Allison và gia đình cô đang cảm thấy sức ép của chi phí sinh hoạt tăng cao và phải từ bỏ một số thứ chỉ để cân bằng chi phí.

Bị thúc đẩy bởi sự thiếu hụt nguồn cung và chi tiêu lớn của chính phủ, lạm phát đã trở thành một loại thuế bổ sung đối với những người Mỹ thuộc tầng lớp trung lưu vừa thoát ra khỏi các đợt đóng cửa do virus corona Vũ Hán.

NORTH MIAMI: Giá cả đã tăng cao nhất trong 30 năm qua tại Mỹ vào tháng 10/2021. (Ảnh: Joe Raedle/Getty Images)

Đối với các hộ gia đình có thu nhập trung bình hàng năm khoảng 70.000 USD, tỷ lệ lạm phát hiện tại đã buộc họ phải chi thêm 175 USD mỗi tháng cho thực phẩm, nhiên liệu và nhà ở, theo Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's Analytics.

Ông Zandi nói: “Đó tương đương với một hóa đơn mua hàng tạp hóa, tiền điện, hoặc phí điện thoại”.

Trong thời kỳ đại dịch, nhiều người tiêu dùng đã trả bớt được nợ vì họ chi tiêu ít hơn trong khi có được những tấm séc thất nghiệp lớn hơn.

Nhưng kể từ tháng 4, số dư thẻ tín dụng và tỷ lệ quá hạn đã tăng nhanh sau khi giảm tốc phần nhiều trong đại dịch, theo Zandi. Tỷ lệ trễ hạn là 1,54% vào ngày 21/9, so với 1,30% vào ngày 21/4.

Giá tiêu dùng tăng chóng mặt

Các vấn đề khó lường trong chuỗi cung ứng, bao gồm số lượng kỷ lục hơn 70 tàu chở hàng đang chờ cập cảng Los Angeles, khiến cho việc dự đoán thời điểm ổn định giá sẽ trở nên khó khăn.

Tệ hơn nữa, tình trạng thiếu xe tải đã khiến tình hình trở nên trầm trọng hơn và không có dấu hiệu giảm bớt. Mọi thứ từ đồ gỗ đến đồ điện tử ngày càng trở nên khan hiếm và đắt đỏ hơn.

“Giá sẽ tiếp tục tăng cho đến giữa năm sau”, nhà phân tích Gordon Haskett, Chuck Grom dự đoán khi nhìn vào một thông báo của PepsiCo trong tuần này rằng người tiêu dùng có thể phải chịu một đợt tăng giá nữa vào đầu năm 2022 đối với đồ ăn nhẹ và đồ uống của công ty.

Thật vậy, một túi khoai tây chiên nặng 10 ounce của Lay - Frito-Lay thuộc sở hữu của PepsiCo - có giá 3,75 USD vào tháng 8, cao hơn 50 cent so với một năm trước đó tại các cửa hàng Dollar General ở Tây Nam, ông Grom cho biết.

Giá các mặt hàng khác cũng tăng trong chuỗi giảm giá, bao gồm hàng chục lon Coca-Cola 12 ounce có giá 5,75 USD vào tháng 8 - cao hơn 50 xu so với năm 2020 - tại các cửa hàng ở Tây Nam, nửa lít sữa nhãn hiệu 2% hiện có giá 4,49 USD, cao hơn 74 cent so với một năm trước đó. Tại các cửa hàng Family Dollar ở Đông Bắc, hộp 12 lon Coca-Cola có giá 6,90 USD vào tháng 8, tăng 1,50 USD, và một lon cà phê Folger có giá cao hơn 85 cent, lên mức 8,80 USD.

Tại Big Apple, các chuỗi cửa hàng tạp hóa Gristedes và D'Agostino’s đã tăng giá tới 15% đối với cánh gà và thịt bò, 10% đối với sữa, và 5% đối với trứng, trong khi các mặt hàng không liên quan đến thực phẩm đã tăng khoảng 10%, theo chủ sở hữu cửa hàng John Catsimatidis.

Khó khăn chi trả chi phí sinh hoạt

Các hộ gia đình Hoa Kỳ báo cáo rằng họ “rất khó khăn” để trả các chi phí thông thường của họ khi chúng tăng 8% kể từ đầu tháng 8, lên 26,5 triệu, theo Khảo sát Hộ gia đình của Cục Điều tra Dân số ngày 6/10.

Allison gần đây đã liên hệ với một luật sư xóa nợ, Leslie Tayne, để giúp cô củng cố và giảm bớt khoản nợ chưa thanh toán của mình, bao gồm một khoản vay sinh viên khổng lồ.

Các hộ gia đình Hoa Kỳ báo cáo rằng họ “rất khó khăn” để trả các chi phí thông thường của họ khi chúng tăng 8% kể từ đầu tháng 8, lên 26,5 triệu, theo Khảo sát Hộ gia đình của Cục Điều tra Dân số ngày 6/10 (Nguồn: Getty Images)

“Công việc kinh doanh của tôi đã bùng nổ”, bà Tayne nói. Khi công việc của một luật sư xoá nợ bùng nổ, điều đó có nghĩa là nợ nần và khó khăn của các gia đình Mỹ đến hồi báo động.

Lạm phát sẽ không nán lại tạm thời

Ngay cả Cục Dự trữ Liên bang cũng bắt đầu thừa nhận một cách muộn màng rằng mức lạm phát dai dẳng này không chỉ là một vấn đề “tạm thời”.

“Thật bực bội khi thấy các nút thắt cổ chai và các vấn đề chuỗi cung ứng không được cải thiện - trên thực tế, lợi nhuận biên dường như đang trở nên tồi tệ hơn một chút”, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết. “Chúng tôi nhận thấy điều đó có thể tiếp tục diễn ra trong năm tới và khiến lạm phát ở lại lâu hơn chúng ta nghĩ”.

“Rất khó để nói những tác động đó sẽ lớn như thế nào trong thời gian này hoặc chúng sẽ kéo dài trong bao lâu”, ông nói thêm .

Tất nhiên, ông Powell và các đồng nghiệp của ông tại Cục Dự trữ Liên bang có mọi động cơ để giảm bớt vấn đề lạm phát đang làm tổn thương người Mỹ. Xét cho cùng, một phần là do các quyết định chính sách của Fed.

Như ông Jacobsen đã lưu ý khi các chỉ số lạm phát liên quan lần đầu tiên xuất hiện vào tháng 5/2021, Fed đã tạo ra hàng nghìn tỷ USD mới từ không khí thời kỳ đại dịch cho đến nay. Ông giải thích, hậu quả tự nhiên của việc mở rộng cung tiền này là: “Nếu càng nhiều đồng USD 'đuổi theo' cùng một loại hàng hóa, giá sẽ tăng”.

Nhưng thước đo lạm phát ưa thích của Fed là PCE hiện đang ghi nhận mức tăng giá tiêu dùng cao nhất được đo lường trong 30 năm qua. Vấn đề này đang trở nên không thể phủ nhận ngay cả đối với những nhà quan sát cố chấp nhất. Và cho đến khi các nhà hoạch định chính sách thay đổi hướng đi, các gia đình Mỹ sẽ tiếp tục phải trả giá.

Thuỷ Tiên

NGUỒN TIN THAM KHẢO

1. https://nypost.com/2021/10/06/cost-of-inflation-to-american-household-extra-175-a-month/amp/?__twitter_impression=true&fbclid=IwAR3Wd29WdDiVZYX3qIRouPf6a-Ed0_UavT6R4mf4JtYqv6eQpoSG3JXQXtE
2. https://fee.org/articles/inflation-hits-30-year-high-according-to-this-key-metric/