Làm ấm lại quan hệ Mỹ - Trung để xử lý các vấn đề về xung đột lợi ích, biến đổi khí hậu là mục tiêu lớn của chính quyền tổng thống tân nhiệm Joe Biden. Nhưng nếu không từ bỏ đường lối cứng rắn của tổng thống tiền nhiệm, ông Biden không cách nào đạt được mục tiêu của mình. Thực tế, ông Biden đang vô hiệu hoá chính sách chống Bắc Kinh của ông Trump, cả công khai và lặng lẽ…
Ngày 18/3, các quan chức cấp cao của Mỹ và Trung Quốc đã gặp nhau tại Anchorage, Alaska, để thảo luận về tình trạng căng thẳng của quan hệ Mỹ - Trung.
Quan hệ song phương tăng nhanh trong những năm ông Trump tại vị. Nhiều nhà quan sát tinh ý cho rằng chính quyền mới của ông Biden có thể sẽ áp dụng lập trường ngược với chính quyền tiền nhiệm theo phản xạ; và chính quyền này sẽ khẩn trương hợp tác với Trung Quốc về các thách thức toàn cầu, chẳng hạn như biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, triển vọng của việc làm ấm lại mối quan hệ song phương Mỹ - Trung không mấy sáng sủa, nguyên nhân nằm ở cả hai phía. Ông Biden không dễ gì từ bỏ đường lối cứng rắn của ông Trump dành cho Trung Quốc trước khi rời nhiệm sở, bởi ông Biden còn phải chịu trách nhiệm về lời hứa khi tranh cử của mình trước lưỡng đảng và dân chúng Mỹ.
Ông cũng phải đảm bảo - ít nhất trên các tuyên bố và hành vi bề mặt - rằng ông ấy đang gay gắt với Trung Quốc theo đúng chiến lược dài hạn mà nước Mỹ đã lựa chọn. Bởi thế, việc âm thầm từ bỏ hoặc vô hiệu hoá chính sách của tổng thống tiền nhiệm là khó khăn và cần nhiều thời gian. Rõ ràng, không từ bỏ chính sách của ông Trump, ông Biden không có cách nào làm ấm lại mối quan hệ song phương giữa hai nước. Trong khi đó, kể từ ông Biden lên nắm quyền, Trung Quốc đã hung hăng lên. Thật sự là vậy.
Trên bề mặt: Điện đàm và các tuyên bố 'sặc mùi quân sự'
Ông Derek Grossman là một nhà phân tích quốc phòng cấp cao tại tổ chức phi lợi nhuận Rand Corporation. Trước đây, ông từng là cố vấn tình báo tại Lầu Năm Góc. Dưới góc nhìn của học giả này, ông cho rằng mối quan hệ với Trung Quốc của chính quyền Biden là ‘bất khả thi’ - nếu tân tổng thống không đảo ngược lại các chính sách của người tiền nhiệm, bất chấp các tuyên bố vô cùng cứng rắn của chính quyền Biden về vấn đề Trung Quốc. Nhưng rất có thể, đằng sau đó là một kịch bản hoàn toàn khác.
Vào ngày đầu tiên, chính quyền mới của Biden đã mời đại sứ của Đài Loan, Hsiao Bi-khim, tham gia lễ khánh thành. Đây là lần đầu tiên đối thủ của Trung Quốc nhận được lời mời như vậy kể từ khi Mỹ công nhận ngoại giao đối với Đài Loan năm 1979.
Trong một phản ứng thái quá, Trung Quốc đã điều hàng chục máy bay chiến đấu, trong đó có 8 máy bay ném bom, vào vùng nhận dạng phòng không của Đài Loan. Nhận thấy rằng Trung Quốc đang thử nghiệm ranh giới đỏ của mình, nhóm Biden cảnh báo Bắc Kinh rằng hành vi của họ "đe dọa hòa bình và ổn định khu vực" và cam kết của Washington với Đài Loan là "vững chắc". Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn tiếp tục tăng áp lực trên bầu trời Đài Loan. Thái độ này của Trung Quốc đã buộc Mỹ phải điều một tàu khu trục tên lửa dẫn đường qua eo biển Đài Loan - tàu chiến đầu tiên trong số 3 chuyến tàu chiến đến khu vực này dưới thời ông Biden.
Tổng thống Biden sau đó gọi Trung Quốc là "đối thủ cạnh tranh nghiêm trọng nhất của chúng tôi" trong bài phát biểu về chính sách đối ngoại lớn của mình vào ngày 4 tháng 2 vừa qua. Ông nói thêm rằng trong khi Mỹ có kế hoạch "đối đầu" với Trung Quốc về một loạt thách thức, họ cũng "sẵn sàng làm việc với Bắc Kinh khi lợi ích của nước Mỹ cho phép làm vậy". Các tuyên bố này cho thấy Mỹ và Trung Quốc khó có thể tái thiết một mối quan hệ toàn diện.
-
- Bốn trực thăng tấn công AH-1W SuperCobras do Mỹ sản xuất phóng tên lửa trong cuộc diễn tập quân sự "Han Kuang" lần thứ 35 ở quận Bình Đông, miền nam Đài Loan vào ngày 30/5/2019. (Sam Yeh / AFP qua Getty Images)
Ông Biden cũng cho phép hoạt động Tự do Hàng hải đầu tiên chống lại các tuyên bố chủ quyền đang tranh chấp của Trung Quốc ở Biển Đông. Ngoài ra, Ngoại trưởng Antony Blinken của Mỹ cũng tổ chức một cuộc điện đàm "đầy thử thách" với nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc Dương Khiết Trì. Nội dung cuộc điện đàm không chỉ tỏ thái độ của Mỹ về thái độ của Trung Quốc đối với Đài Loan, mà còn về việc Trung Quốc đối xử nặng tay với người dân Tân Cương, Hong Kong và Tây Tạng. Ngoại trưởng Blinken chỉ trích thêm việc Bắc Kinh "phá hoại trật tự quốc tế".
Trả lời phỏng vấn của CBS ‘Face the Nation', được phát sóng vào ngày 7 tháng 2, ông Biden nói rằng Mỹ "không cần phải có xung đột nhưng sẽ có sự cạnh tranh gay gắt" với Trung Quốc. Ông đã đến thăm Lầu Năm Góc vào ngày 10 tháng 2 và tuyên bố bắt đầu rà soát chính sách nội bộ Trung Quốc. Những động thái này của chính quyền tổng thống Biden khiến giới quan sát dự đoán rằng mối quan hệ giữa hai nền kinh tế có quy mô đứng đầu thế giới này - sẽ được gia tăng thêm nhiều hương vị quân sự so với giai đoạn trước đó.
Cuối buổi tối hôm đó, Tổng thống Biden đã có một cuộc điện đàm kéo dài hai giờ với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, thách thức ông về tình trạng vi phạm nhân quyền ở Tân Cương, cũng như Hong Kong và các vấn đề khác. Chính quyền của ông đã ban hành Hướng dẫn Chiến lược An ninh Quốc gia Tạm thời, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết phải cạnh tranh với Trung Quốc.
Cuối cùng, vào ngày 12 tháng 3, Biden hầu như đã gặp gỡ các nhà lãnh đạo Úc, Ấn Độ và Nhật Bản của nhóm Quad tại hội nghị thượng đỉnh về lãnh đạo Quad lần đầu tiên. Bộ tứ thảo luận nhiều vấn đề toàn cầu, và việc phản đối hành động cưỡng bức hàng hải của Trung Quốc - là một chủ đề thống nhất.
Những gì diễn ra trong hai tháng gần đây về chiến lược với Trung Quốc của chính quyền Biden không có gì đáng ngạc nhiên. Nó là tất yếu vì nó đã được lập trình trong một chiến lược thống nhất mà Mỹ cần phải thực thi - để chống lại sự trỗi dậy của Trung Quốc. Các cử tri Mỹ, dù thuộc đảng phái nào, đều chờ đợi chiến lược thành công.
Nhưng thực tế tranh chấp giữa Mỹ - Trung chưa hề gia tăng và tất cả mới chỉ dừng lại tại các tuyên bố trên bề mặt của ông Biden và nội các. Điều này trái ngược rất nhiều với chính quyền tiền nhiệm - khi hàng loạt sắc lệnh trừng phạt cụ thể, rõ ràng được đưa ra với thời hạn hiệu lực mạnh mẽ, bất chấp các phản ứng của Bắc Kinh hay các phân tích cảnh báo "thiệt hơn" của truyền thông dòng chính - vốn chưa bao giờ muốn ngừng công kích vị tổng thống thứ 45 của nước Mỹ.
Bắc Kinh không ngừng phát đi thông điệp đòi ‘đối thoại’, nhưng lại ‘hung hăng’ hơn bao giờ hết
Bắc Kinh luôn khẳng định rằng họ muốn thiết lập lại quan hệ với Washington. Ngày 7/3, bên lề Đại hội đại biểu nhân dân toàn quốc Trung Quốc, Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị bày tỏ hy vọng rằng bằng cách khởi động lại hợp tác về biến đổi khí hậu, Trung Quốc và Mỹ cũng có thể "mang lại sự thay đổi khí hậu tích cực cho quan hệ song phương".
Ông Biden rõ ràng rất coi trọng việc chống biến đổi khí hậu và ông sẽ cần sự giúp đỡ của Trung Quốc, "thủ phạm" xả carbon lớn nhất toàn cầu nhưng lại được ưu ái nhất hành tinh - trong việc kiểm soát mức xả thải (theo Thỏa thuận khí hậu Paris). Nhưng hy vọng của Trung Quốc về việc tận dụng sự hỗ trợ trong việc giảm lượng khí thải carbon - đối với các nhượng bộ của Mỹ trong các lĩnh vực khác - đã nhanh chóng bị tiêu tan, khi đặc phái viên khí hậu của Biden John Kerry nói rằng lợi ích của Mỹ "sẽ không bao giờ bị đánh đổi cho bất cứ điều gì liên quan đến khí hậu".
Bắc Kinh vẫn tiếp tục kiên trì. Sau khi Bộ trưởng Vương thúc giục hai cường quốc xây dựng lại "lòng tin lẫn nhau" trong giai đoạn tiếp theo của quan hệ Trung-Mỹ vào đầu tháng 12/2020, Bắc Kinh vào tháng 1/2021 đã công bố một bản đồ chi tiết về khôi phục quan hệ song phương trên các phương tiện truyền thông nhà nước. "Trung Quốc luôn mở cửa đối thoại. Chúng tôi sẵn sàng trao đổi thẳng thắn với phía Hoa Kỳ và tham gia vào các cuộc đối thoại nhằm giải quyết các vấn đề", ông Vương Nghị nói vào tháng trước.
-
- Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tham dự một cuộc họp báo tại Trung tâm Truyền thông vào ngày 08/03/2017 ở Bắc Kinh, Trung Quốc (Ảnh của Lintao Zhang / Getty Images)
Tuy nhiên, dường như không có gì khả quan, chủ yếu là vì Bắc Kinh đã từ chối thay đổi hành vi hiếu chiến của chính mình.
Các máy bay chiến đấu của Hoa Kỳ và Trung Quốc đã bay gần nhau vào ngày 26/1, và một cuộc diễn tập quân sự của Trung Quốc đã được công bố khi một nhóm tác chiến tàu sân bay Mỹ tiến vào vùng Biển Đông đang tranh chấp, điều này cho thấy Trung Quốc đang hung hăng trở lại trên Biển Đông ngay sau khi ông Trump rời Nhà trắng.
Một chiếc EP-3E của Hải quân Mỹ và một chiếc Y-8G của Trung Quốc, đều là máy bay tình báo điện tử, đã bay song song gần miền nam Đài Loan vào ngày 26/1, theo hãng hàng không Aircraft Spots.
Cũng trong ngày 26/1, cơ quan hàng hải của Trung Quốc thông báo rằng một cuộc tập trận quân sự sẽ diễn ra ở vùng biển phía tây bán đảo Lôi Châu - ở phía nam tỉnh Quảng Đông từ ngày 27/1 đến ngày 30/1.
Trung Quốc không cung cấp thông tin chi tiết về cuộc tập trận, nhưng thông báo được đưa ra khi tàu sân bay USS Theodore Roosevelt đi sát bãi cạn Scarborough trên Biển Đông.
Hơn thế nữa, hôm 22/1, Ủy ban thường vụ Đại hội Đại biểu nhân dân toàn quốc (tức quốc hội) Trung Quốc đã kết thúc hội nghị lần thứ 25. Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ký lệnh ban hành Luật hải cảnh - cho phép lực lượng hải cảnh (cảnh sát biển) nước này dùng vũ khí nhắm vào tàu nước ngoài, sau khi dự luật này được thông qua tại hội nghị.
Luật này nhiều lần nhắc tới việc sử dụng vũ khí, với từ "vũ khí" được nhắc đến 15 lần. Chương nhắc nhiều nhất tới từ "vũ khí" là chương 6, (gồm điều 46, 47, 48, 49, 50, 51) có nội dung về "Sử dụng vũ khí và cảnh giới", nêu ra những trường hợp mà hải cảnh Trung Quốc có thể sử dụng vũ khí.
“Những gì chúng ta thấy ở đây là hành vi khiêu khích và phản công, khi Bắc Kinh đặc biệt đang cố gắng thăm dò và kiểm tra chính quyền ông Biden và đánh giá các giới hạn mà họ có thể đạt được - với các điểm nóng đó trong khu vực”, Collin Koh, một nhà nghiên cứu từ Trường Nghiên cứu Quốc tế tại Singapore S. Rajaratnam cho biết.
Rõ ràng là việc làm ấm lại quan hệ Mỹ - Trung rất khó xảy ra khi Trung Quốc tiếp tục gia tăng sức ép ngoại giao, kinh tế và quân sự lên Đài Loan, Biển Đông, cũng như gia tăng ảnh hưởng ở Trung Đông và Châu Á, trong khi Mỹ tiếp tục củng cố quan hệ với Đài Loan, buộc phải bảo vệ quyền lợi của mình trong tự do hàng hải ở Biển Đông và không thể làm bản thân suy yếu khi mất đi đồng minh ở Châu Á và Trung Đông.
Khác với tuyên bố hiếu chiến trên truyền thông, những gì ông Biden và chính quyền của ông làm cho thấy tân tổng thống Mỹ dường như đang nỗ lực vô hiệu hoá chính sách của tổng thống tiền nhiệm về Trung Quốc, cả công khai và trong bóng tối.
Công khai vô hiệu hoá chính sách chống Trung Quốc của tổng thống tiền nhiệm Donald Trump
Một chứng minh về thái độ chống Trung Quốc trên bề mặt của chính quyền Biden hết sức rõ ràng là việc ông Biden đình chỉ lệnh hành pháp của cựu Tổng thống Trump - cấm các cơ sở quốc phòng Mỹ mua sắm thiết bị Trung Quốc trong vòng 90 ngày, ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức 20/1/2021.
Ngày 1 tháng 5 năm 2020, cựu Tổng thống Trump đã ký lệnh hành pháp số 13920 với mục đích ngăn cản Trung quốc tham gia vào việc cung cấp các thiết bị lưới điện cho nước Mỹ, nhất là các cơ sở quốc phòng; thì nay đã bị ông Biden rút lại trong thời hạn 90 ngày, và yêu cầu Bộ năng lượng xem xét lại vấn đề này.
Tuy nhiên, chính quyền ông Biden sẽ dựa vào lập luận rằng cần phải xem xét các sản phẩm Trung Quốc có thực sự gây ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, quốc phòng của Mỹ hay không - trước khi có quyết định cuối cùng để đình chỉ các quyết định tương tự của tổng thống tiền nhiệm Donald J. Trump.
Với cách tiếp cận như vậy, ngay cả khi có các kết quả điều tra thì rất có thể kết quả đó sẽ làm hài lòng Trung Quốc và chỉ khởi tác dụng ru ngủ cho các cử tri Mỹ mà thôi.
Cũng trong tuần đầu tiên tại vị, chính quyền của ông Biden ban hành sắc lệnh cấm các cơ quan chính phủ liên bang sử dụng cụm từ "virus Trung Quốc". Mặc dù dịch bệnh viêm phổi Vũ Hán bùng phát sớm nhất là ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc - là điều không phải bàn cãi. Hơn nữa, Trung Quốc cũng không thể đại diện cho toàn bộ người "Á Kiều" (người Mỹ gốc châu Á), nhưng chính quyền Tổng thống Biden vẫn cho rằng, cách gọi “virus Trung Quốc” là kỳ thị đối với những người này.
Và chỉ 20 ngày sau khi tại nhiệm, ông Biden vội vã đưa Mỹ tái gia nhập Thoả thuận khí hậu Paris (9/2/2021). Thỏa thuận cho phép ĐCSTQ nhận được hỗ trợ tài chính; để tăng lượng khí thải carbon của họ trong thời gian 10; xây dựng hình ảnh “quốc gia hàng đầu” thân thiện với môi trường trên thế giới; và để đánh bại Hoa Kỳ.
Một cách công khai, ông Biden sẵn sàng làm ấm lòng Trung Quốc và quay lưng lại với lợi ích của Mỹ.
Ông Sen Nieh, giáo sư và là cựu chủ nhiệm khoa Kỹ thuật Cơ khí của Đại học Công giáo Hoa Kỳ, nói với tờ The Epoch Times rằng, việc ký kết Thỏa thuận Paris giống như “một mũi tên trúng 4 con nhạn”. Ông Nieh cho rằng cần phải thực hiện ngay các hành động để sửa chữa những sai lầm trước đây và giải quyết vấn đề khí hậu.
ĐCSTQ sẽ đạt đỉnh phát thải carbon vào năm 2030 trước khi giảm lượng khí thải. Logic này giống như một tuyên bố của một tên trộm: "Sau khi tôi tiếp tục ăn trộm trong 10 năm nữa, tôi sẽ giảm số lần trộm cắp từng năm cho đến năm 2060".
Ông cũng chỉ ra rằng thỏa thuận không tương thích với giải pháp. "Trên thực tế, lời hứa của ĐCSTQ chẳng có giá trị gì".
-
- Tổng Thống Trump trước đây đã mô tả sự nóng lên toàn cầu là một trò lừa bịp và tuyên bố rằng khí hậu "lên xuống". Ông cũng nói rằng nhiệt độ khí quyển tăng sẽ tự "thay đổi trở lại". (Tổng hợp)
Đi xa hơn, ông Biden thậm chí còn “đồng tình” với các vi phạm nhân quyền, mà thực tế là tội ác chống lại loài người đang diễn ra tại Trung Quốc. Trong cuộc phỏng vấn với CNN vào ngày 19/2, khi được hỏi về vấn đề vi phạm nhân quyền nghiêm trọng của Bắc Kinh. Ông Biden nói rằng: “Về mặt văn hóa, mỗi quốc gia có những quy định khác nhau và các nhà lãnh đạo của những quốc gia này phải tuân theo đó mà làm”.
Đối với vấn đề này, Cựu trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ – Frank Gaffney nói với của tờ Epoch Times, về cuộc phỏng vấn của Tổng thống Biden với CNN rằng: “Cá nhân tôi nghĩ rằng, lời phát biểu của Biden là một sự nhượng vô cùng khủng khiếp đối với ĐCSTQ”.
Ông nói: “Đây thực sự là một loại phủ nhận đối với người Trung Quốc. Bởi vì ông Biden đã thể hiện rằng tội ác diệt chủng hàng loạt xảy ra với người Trung Quốc là có thể chấp nhận được. Ông ấy sẽ ủng hộ chỉ thị hỗn loạn và đau thương này. Tôi nghĩ rằng điều này sẽ nguy hiểm cho đất nước chúng ta và cả thế giới”.
Vô hiệu hoá cam kết chống Trung Quốc, bảo vệ Đài Loan của ông Trump 'trong bóng tối'
Tuy không ban hành sắc lược đảo ngược một số chính sách của ông Trump, nhưng dường như ông Biden và chính quyền của mình đã sẵn sàng cho sách lược trong bóng tối, không công khai, nhưng sẽ hữu hiệu trong việc đảo ngược chính sách chống Trung Quốc của ông Trump.
Các quân cờ di chuyển trong bóng tối này hẳn sẽ không hấp dẫn truyền thông dòng chính. Vì thế, nhiều người Mỹ và thế giới có thể vẫn giữ vững niềm tin rằng ông Biden đang triển khai chiến lược chống Trung Quốc cứng rắn hơn bao giờ hết.
Trước hết, chiến thuật tránh đối đầu trực diện với Trung Quốc, tạo đồng minh để đẩy quả bóng “chống Trung” cho các lực lượng này.
Các chuyên gia phân tích địa chính trị và mối quan hệ Mỹ - Trung phải thừa nhận rằng chính quyền ông Biden, khác với chính quyền của ông Trump, đã lảng tránh việc đối đầu trực tiếp với Bắc Kinh, thay vào đó chính quyền này thúc đẩy đồng minh làm việc đó. Việc thực thi chiến lược này giống như đẩy quá bóng sang chân kẻ khác. trong khi vẫn được “ghi nhận” thành tích chống Trung - để bảo vệ an ninh, kinh tế và vị thế của nước Mỹ.
Nhưng có một con đường dễ dàng thế sao?
Một con đường mà các chính quyền tiền nhiệm đã thất bại đến mức họ góp phần tạo ra một Trung Quốc quá cường đại, tham vọng và hung hăng như hiện nay? Một chiến lược mà đi ngược lại với chiến lược vốn rất thành công trong bốn năm qua - liệu có thể dễ dàng thành công? Chiến lược này có đánh bại được một Trung Quốc đã suy yếu rất nhiều sau 4 năm ông Trump tại nhiệm, hay đơn giản là giúp Trung Quốc phục hồi nguyên khí?
Chiến lược của ông Biden khác chiến lược của ông Trump ở chỗ: Ông Trump cắt giảm tiền chi cho các liên minh lỏng lẻo không hiệu quả tại Châu Âu, Châu Á, trong khi tăng chi tiêu trực tiếp thực thi các chính sách - cắt hẳn các vòi bạch tuộc của Trung Quốc hút tiền, vốn, can thiệp chính trị vào nội bộ Mỹ và các tổ chức toàn cầu. Các nhát cắt chính xác, liên tục và dứt khoát của tổng thống tiền nhiệm đã làm Trung Quốc ngày một suy yếu, trong khi củng cố nguyên khí nền kinh tế, nội lực quân sự trong lòng nước Mỹ.
Trong khi ông Biden không quan tâm tới các kết quả tích cực từ chiến lược của Trump (dù buộc phải thừa nhận nó), mà tin rằng việc tăng chi tiêu cho các liên minh Châu Âu, Châu Á và thúc đẩy các liên minh này chống Trung sẽ hiệu quả hơn. Đây không phải là chiến lược mới, 8 năm ông Barack Obama cầm quyền, chiến lược này đã chi tiêu rất nhiều tiền thuế của dân Mỹ cho các liên minh lỏng lẻo, các tổ chức quốc tế bị Trung Quốc thao túng và góp phần giúp Trung Quốc trỗi dậy hung hăng hơn. Có vẻ như, chính quyền của ông Biden đang nỗ lực lặp lại lịch sử một lần nữa.
Thứ hai, chính quyền ông Biden đã ngừng bán tên lửa chống hạm mới cho Đài Loan, một cách vô hiệu hoá cam kết của ông Trump với chính quyền tiền nhiệm.
Thỏa thuận ban đầu (dưới thời cựu Tổng thống Trump) trị giá 2,37 tỷ USD đã được ký kết vào năm ngoái - để mua 400 tên lửa chống hạm RGM-84L-4 Harpoon Block II, cùng với các container và 100 bệ phóng của chúng vào năm 2024.
Scott Harold, một nhà phân tích tại RAND, nói với Forbes: “Các loại phương tiện phòng thủ này đơn giản và có mạng lưới có thể tồn tại sau một cuộc tấn công ban đầu của Trung Quốc, có khả năng duy trì bền vững và gây nguy hiểm cho đối phương trong vài tuần hay vài tháng”.
-
- Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bắt tay ông Joe Biden trong Đại lễ đường Nhân dân tại Bắc Kinh vào ngày 4/12/2013 (Ảnh Ảnh Lintao Zhang / Getty)
Các tên lửa này có thể đánh chìm tàu chiến của Hải quân Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) và vận chuyển qua eo biển Đài Loan.
Các quan chức của Bộ Ngoại giao thời cựu Tổng thống Trump đã chấp thuận việc chuyển giao vũ khí vào tháng 10/2020, trước khi có sự thay đổi về chính quyền. Chiến lược “con nhím khó tiêu” của Đài Loan có thành hay không phụ thuộc khá lớn vào việc thực thi cam kết này của Mỹ. Nhưng Nhà trắng đã sớm thay chủ và cam kết này của Mỹ - dưới thời ông Biden - bắt đầu lung lay bất chấp các tuyên bố “sặc mùi quân sự” mà ông Biden và nội các của ông đã sử dụng khi nhắc đến vấn đề Đài Loan.
Theo một bài báo của Naval Post vào ngày 9/3, việc Mỹ bán tên lửa chống hạm cho Đài Loan “khó có thể xảy ra” cho đến năm 2025. Chính quyền Biden giải thích rằng các vấn đề kỹ thuật và vận hành sẽ khiến việc triển khai của họ bị trì hoãn. Nhưng liệu sự chậm trễ có phải là cách mà ông Biden làm ấm lại mối quan hệ với Bắc Kinh?
Có vẻ như lời nói của chính quyền tổng thống tân nhiệm không hề giống với các sắc lệnh và hành vi thực tế mà họ thực thi, dù công khai hay trong bóng tối. Sau 4 năm khốn đốn dưới thời tổng thống tiền nhiệm Donald Trump, Trung Quốc đã bắt đầu nhìn thấy ánh sáng. Nhưng Mỹ và phần còn lại của thế giới thì không.
Lê Minh - Hữu Nguyên
