Luật An ninh mạng Trung Quốc và cái giá phải trả cho tham vọng về xe điện

Giúp NTDVN sửa lỗi

Bắc Kinh có tham vọng dẫn đầu cuộc đua toàn cầu về xe điện và xe hơi tự hành. Nhưng cuộc đàn áp mới nhất của chính phủ đại lục nhắm vào kho dữ liệu mà các công ty này thu thập được sẽ có thể khiến giấc mơ đó ngày càng xa tầm tay của Trung Quốc.

Mục tiêu tiếp theo cho chiến dịch trấn áp an ninh mạng của Trung Quốc sẽ là các kho dữ liệu được thu thập bởi các thế hệ ô tô mới nhất. Cách tiếp cận này có nguy cơ khiến Bắc Kinh tự bắn vào chân mình và gây nguy hiểm cho kế hoạch đầy tham vọng của họ: Dẫn đầu cuộc đua sản xuất xe điện và xe tự hành toàn cầu.

Theo một dự thảo luật về quản lý an ninh dữ liệu cho ngành ô tô được ban hành vào tháng 5 vừa qua, Trung Quốc muốn kiểm soát thông tin mà ô tô thu thập được về người lái xe, những con đường họ đi qua, khuôn mặt và giọng nói mà họ tiếp xúc. Bắc Kinh muốn đảm bảo rằng các nhà sản xuất trong chuỗi cung ứng ô tô lưu giữ dữ liệu trong nước và vượt qua đánh giá bảo mật của các chính phủ nếu dữ liệu đó được gửi ra nước ngoài.

Giới quan sát cho rằng các quy tắc này đang tạo ra gánh nặng rất lớn cho các công ty, và làm suy yếu những tiến bộ mà Bắc Kinh - và các công ty toàn cầu hoạt động trong thị trường ô tô lớn nhất thế giới - đã đạt được trong ngành.

Các nhà hoạch định của nước này đã rất tích cực trong việc thúc đẩy ô tô điện và các công nghệ tương lai khác. Sau khi loại bỏ các hạn chế đối với sở hữu nước ngoài trong thị trường xe điện của mình vài năm trước, Trung Quốc đã có những bước tiến đáng kể về các quy tắc đường bộ cho việc lái xe tự hành và đưa ra các chính sách liên quan có phần táo bạo hơn so với hầu hết các quốc gia khác trên thế giới. Trợ cấp đã được phân bổ và nhắm mục tiêu một cách chiến lược vào việc xây dựng cơ sở hạ tầng sạc và pin hiện đại - cả hai đều là chìa khóa để nước này nhanh chóng vượt lên phía trước.

Đối với các nhà sản xuất ô tô toàn cầu và các nhà cung cấp xe điện, chi phí để tuân thủ các quy tắc kể trên của Bắc Kinh sẽ vô cùng lớn. Các công ty này thu thập dữ liệu để cải thiện trải nghiệm của người lái xe và sản xuất những chiếc xe thông minh. Thông tin về đường xá, cách xe hoạt động trên các địa hình khác nhau, thói quen lái xe và một loạt các thông tin nhạy cảm khác cũng thường được thu thập để nâng cao hiệu suất và nâng cấp các tính năng. Máy ảnh và cảm biến thu thập thông tin về những tính năng được coi là cần thiết ngày nay. Nhiều xe ô tô có các ứng dụng di động đáp ứng nhu cầu và sở thích của người lái xe cũng như kết nối tích hợp để cập nhật phần mềm. Kể cả các xe tự động lái cũng bị thu thập hàng đống thông tin cần thiết để cung cấp cho các chương trình máy học.

Tuy nhiên, với hướng dẫn mới nhất, càng thu thập được nhiều dữ liệu, các công ty càng phải đối mặt với nhiều rắc rối và rào cản về quy định. Nếu các công ty không thể lấy dữ liệu của họ ra hoặc không thể sử dụng các thông tin này một cách hiệu quả, thì việc phát triển của họ sẽ bị hạn chế. Đổi lại, các nhà sản xuất ô tô có thể bị phụ thuộc vào các thị trường - nơi có nhiều các chính sách khuyến khích sự đổi mới - chẳng hạn như các khu vực ở châu Âu hoặc Mỹ.

Mặc dù các quy tắc này vẫn còn ở dạng dự thảo nhưng cho đến nay, sự hoang tưởng của Bắc Kinh đã thể hiện đầy đủ. Vào tháng 3 vừa qua, họ đã hạn chế quân đội và nhân viên của các doanh nghiệp nhà nước chủ chốt sử dụng xe của Tesla Inc. với lý do lo ngại rằng thông tin họ thu thập được có thể là nguồn rò rỉ an ninh quốc gia, theo Wall Street Journal.

Một người lái xe sử dụng bản đồ trên ứng dụng gọi xe DiDi Chuxing trên điện thoại thông minh của mình khi lái xe trên đường phố ở Bắc Kinh, hôm 05/07/2021. (GREG BAKER / AFP qua Getty Images)

Theo giai thoại, các văn phòng chính phủ sẽ không cho phép sử dụng xe Tesla trong khuôn viên của họ. Trong khi đó, Telsa hiện đang tăng cường các trung tâm dữ liệu địa phương, chuyển dữ liệu khách hàng Trung Quốc và các dịch vụ xác minh từ Mỹ sang Trung Quốc. Công ty này cũng cho biết họ đang phát triển một nền tảng cục bộ để cho phép người dùng truy cập dữ liệu của họ, một sự đảo ngược so với quyết định trước đó của họ là không chia sẻ thông tin. Ngay cả khi mối quan hệ của công ty với Bắc Kinh có một số ràng buộc nhất định thì rõ ràng là Tesla đã không chuẩn bị cho điều này.

Đây được xem như là một động thái của Bắc Kinh nhằm dọn đường cho sự chiếm lĩnh thị trường của các hãng ô tô điện trong nước như NIO Inc., XPeng Inc. và Li Auto Inc. . Các công ty này có tiềm năng rất lớn trong một thị trường đầy hứa hẹn.

Nhưng những công ty như Didi Global Inc. và một số công ty gần đây đã dính phải một cuộc điều tra quy định về việc sử dụng dữ liệu. Luôn mong muốn làm gương cho khu vực tư nhân, các quan chức tỏ ra không mấy thiện cảm với các nhà vô địch cây nhà lá vườn và sẽ có hành động chống lại họ - ngay cả khi cách làm đó trái ngược với những gì thường được hiểu là các chính sách của riêng Trung Quốc. Các công ty bắt đầu hiểu rằng các cơ quan quản lý sẽ quá tay khi cần thiết và đã bắt đầu cảnh báo các nhà đầu tư về các bộ quy tắc đang được xây dựng.

Full Truck Alliance Inc., một trong những công ty vướng vào đợt truy quét quy định mới nhất, đã cảnh báo trong tài liệu chào bán vào tháng 6 rằng “chế độ quản lý và thực thi của CHND Trung Hoa liên quan đến bảo mật dữ liệu và bảo vệ dữ liệu vẫn đang được phát triển”, và lưu ý rằng các quan chức ngày càng tập trung vào lĩnh vực này. Công ty cũng nói rằng các dự thảo luật có thể thay đổi và công ty không thể đảm bảo với các nhà đầu tư "rằng các cơ quan quản lý có liên quan sẽ không giải thích hoặc thực hiện các luật hoặc quy định theo cách ảnh hưởng tiêu cực đến chúng tôi". Những đề phòng đó của họ đã trở thành hiện thực.

Theo công ty luật King & Wood Mallesons, dự thảo luật này có phạm vi rộng và sẽ ảnh hưởng đến hầu hết tất cả các doanh nghiệp trong ngành ô tô. Các công ty ở các phân khúc khác nhau trong chuỗi cung ứng, các công ty khởi nghiệp liên quan đến xe hơi và các công ty công nghệ có thể đột nhiên thấy mình đang làm sai quy định, bị ngừng huy động vốn - điều rất cần thiết để phát triển doanh nghiệp của họ. Và kết quả là làm tê liệt ngành xe điện và xe tự lái trong tương lai.

Dữ liệu và công nghệ hiện đang là tâm điểm cạnh tranh của các nhà sản xuất ô tô. Những công ty như Toyota Motor Corp. đã đầu tư hàng tỷ USD vào những hãng gọi xe để khai thác thông tin khách hàng. Tuần trước, nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã mua một công ty cung cấp cho họ quyền truy cập vào bản đồ độ nét cao từ các đầu vào có nguồn gốc từ cộng đồng. Trong khi đó, Volkswagen AG cũng thông báo là họ muốn chuyển thành một công ty công nghệ. Nếu những người chơi trên thị trường bắt đầu bỏ đi, Trung Quốc sẽ không đạt được bất cứ điều gì gần với sự thống trị mà họ đang tìm kiếm.

Đức Duy

Theo Bloomberg



BÀI CHỌN LỌC

Luật An ninh mạng Trung Quốc và cái giá phải trả cho tham vọng về xe điện