Liên minh chống Trung Quốc hợp nhất ở Biển Đông

Giúp NTDVN sửa lỗi

Anh, Nhật Bản và Úc đang tiến sâu hơn vào Biển Đông trong loạt động thái hưởng ứng lời kêu gọi của Mỹ chống lại sự ngang ngược của Bắc Kinh trong khu vực biển đang tranh chấp.

Nhật Bản gần đây đã công bố gói viện trợ quốc phòng mới cho Philippines, gói viện trợ quốc phòng đầu tiên theo cơ chế hỗ trợ phát triển chính thức (ODA). Đồng thời, Vương quốc Anh đang cử đội tàu hải quân lớn nhất từ ​​trước đến nay của mình tới khu vực này trong thời gian sớm nhất, dẫn đầu là HMS Queen Elizabeth - tàu sân bay mới được đúc xong.

Trung Quốc dường như bất an vì cảm thấy bị bao vây trên biển. Trong một thông cáo chung cuối tuần qua, ngoại trưởng của Nhóm Bảy nước (G7) đã “phản đối mạnh mẽ bất kỳ hành động đơn phương nào làm leo thang căng thẳng và phá hoại sự ổn định của khu vực và trật tự dựa trên luật lệ quốc tế, chẳng hạn như đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, cải tạo đất quy mô lớn và xây dựng các tiền đồn, cũng như việc sử dụng chúng cho mục đích quân sự”.

G7 bao gồm Hoa Kỳ, Anh, Đức, Ý, Pháp, Canada và Nhật Bản. Tuyên bố này không đề cập trực tiếp đến Trung Quốc, nhưng thời điểm và mức độ liên quan của nó là không thể nhầm lẫn.

Đáp lại, Trung Quốc đã phản pháo lại bằng cách kêu gọi các nước G7 “tuân thủ lời hứa không đứng về phía nào trong các tranh chấp lãnh thổ, tôn trọng nỗ lực của các nước trong khu vực, ngừng mọi lời nói và hành động vô trách nhiệm và đóng góp mang tính xây dựng cho hòa bình và ổn định khu vực”.

Các nhà quan sát nhận định rằng chính phủ Philippines đang tỏ rõ lập trường ngày càng cứng rắn về Biển Đông, bất chấp những nỗ lực của Tổng thống Rodrigo Duterte nhằm giữ quan hệ “thân thiết” với Bắc Kinh.

“Trung Quốc vẫn là ân nhân của chúng tôi và… chỉ vì chúng tôi có xung đột với Trung Quốc không có nghĩa là chúng tôi phải thô lỗ và thiếu tôn trọng. Trên thực tế, chúng tôi có nhiều điều để cảm ơn Trung Quốc - cả sự giúp đỡ của họ trong quá khứ và sự viện trợ của họ ngày nay”, ông Duterte nói.

Tuy nhiên, không có dấu hiệu nào cho thấy Philippines đang lùi bước trước Trung Quốc. Tuần trước, nước này kiên quyết phản đối lệnh cấm đánh bắt cá do Trung Quốc áp đặt ở các khu vực của Biển Đông, vùng chồng lấn với Vùng Đặc quyền Kinh tế (EEZ) và thềm lục địa của Philippines.

“Lệnh cấm đánh bắt này không áp dụng đối với ngư dân của chúng tôi”, lực lượng đặc nhiệm liên ngành về Biển Đông của Philippines tuyên bố, đồng thời kêu gọi ngư dân Philippines phớt lờ lệnh cấm của Bắc Kinh đối với các hoạt động đánh bắt từ ngày 1 tháng 5 đến ngày 16 tháng 8 năm nay.

Lực lượng Bảo vệ Bờ biển Philippines và Hải quân Philippines cũng đã tuyên bố sẽ tiếp tục “tuần tra chủ quyền” tại các khu vực tranh chấp, nơi quốc gia Đông Nam Á này chiếm giữ tới 9 địa hình đất liền, chủ yếu ở nhóm đảo Trường Sa.

Tháng trước, ngay cả ông Duterte thân thiện với Bắc Kinh cũng tuyên bố: "Có những thứ không thể thỏa hiệp, chẳng hạn như việc rút lui [khỏi đánh bắt cá và tuần tra trong khu vực]".

“Tôi sẽ nói với Trung Quốc, chúng tôi không muốn rắc rối, chúng tôi không muốn chiến tranh. Nhưng nếu họ bảo chúng tôi rời đi - thì không”, ông này cho biết.

Trong bối cảnh mối quan hệ Philippines-Trung Quốc bế tắc, Mỹ đã triển khai nhiều tàu chiến tới khu vực này để thể hiện sự ủng hộ không thể nhầm lẫn với đồng minh Đông Nam Á của mình. Mỹ đã triển khai 65 máy bay giám sát tới các khu vực tranh chấp vào tháng 4 vừa qua, theo Sáng kiến ​​Quan sát Tình hình Chiến lược Biển Đông (SCSPI) có trụ sở tại Bắc Kinh.

Trong khi đó, Vương quốc Anh đã triển khai lực lượng hải quân cực lớn, bao gồm một tàu sân bay, tàu khu trục, tàu khu trục nhỏ, tàu ngầm và các tàu cung cấp phụ trợ đến khu vực này.

“Khi Nhóm tấn công tàu sân bay (CSG) của chúng tôi thành lập [vào tháng 5], nó sẽ khiến cờ Nước Anh tung bay khắp toàn cầu. Điều đó sẽ khẳng định ảnh hưởng của chúng tôi, báo hiệu sức mạnh của chúng tôi, tương tác với bạn bè của chúng tôi và tái khẳng định cam kết của chúng tôi trong việc giải quyết các thách thức an ninh của ngày hôm nay và ngày mai”, Bộ trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh Ben Wallace tuyên bố.

Việc Vương quốc Anh triển khai là một phần của các Hoạt động Tự do Hàng hải (FONOP) đa phương đang nổi lên ở Biển Đông nhằm vào Trung Quốc. Năm ngoái, Mỹ và Australia đã tiến hành các cuộc tuần tra chung trong khu vực giữa bối cảnh Malaysia và Trung Quốc có nhiều bất đồng về các hoạt động thăm dò năng lượng trên biển.

Đức cũng dự kiến ​​tiến hành các cuộc tuần tra và tập trận chung lần đầu tiên ở vùng biển lân cận Trung Quốc vào cuối năm nay.

Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản (JSDF) gần đây cũng đã công bố gói viện trợ phi sát thương trị giá 120 triệu Yên (1,1 triệu USD), bao gồm máy cắt động cơ, thiết bị sonar và búa khoan như một phần ODA hàng năm của Nhật Bản cho Philippines.

Điều quan trọng là, một đội ngũ nhân viên JSDF sẽ huấn luyện các đối tác Philippines của họ cách sử dụng thiết bị mới cho các hoạt động Hỗ trợ Nhân đạo và Cứu trợ Thiên tai (HADR).

Trong những năm gần đây, Nhật Bản đã nổi lên như một nguồn hỗ trợ an ninh hàng hải vô tiền khoáng hậu cho Philippines. Tháng 8 năm ngoái, hai đồng minh của Mỹ đã ký một thỏa thuận trị giá 100 triệu USD cho phép Mitsubishi Electric Corp xuất khẩu một hệ thống radar hàng không cho Lực lượng vũ trang Philippines (AFP).

Trước đó, Nhật Bản cũng đã tặng một máy bay giám sát và đóng 10 tàu tuần tra dài 44 mét cho Cảnh sát biển Philippines, với hai tàu tuần tra lớn hơn dài 94 mét dự kiến ​​sẽ được triển khai vào năm tới.

Các động thái chống lại Trung Quốc không chỉ giới hạn trong các cuộc tập trận hải quân và viện trợ an ninh hàng hải. Các công ty lớn của phương Tây cũng đang tích cực mở rộng ảnh hưởng của họ đối với các cơ sở hạ tầng quan trọng của Philippines và các cơ sở có vị trí chiến lược gần Biển Đông.

Tập đoàn Austal của Úc hợp tác với Cerberus Capital Management của Mỹ, chuẩn bị hoàn tất việc mua lại nhà máy đóng tàu Hanjin tại Vịnh Subic ở Philippines - địa điểm có vị trí chiến lược, nơi thường xuyên tổ chức các cuộc tập trận hải quân lớn của Mỹ, Úc và Nhật Bản cùng với quân đội Philippines. Đây là một phần của nỗ lực ngăn chặn đầu tư của Trung Quốc vào cơ sở hạ tầng quan trọng của quốc gia Đông Nam Á này.

Cả Austal và Cerebus đều có quan hệ chặt chẽ với Lầu Năm Góc, nhấn mạnh yếu tố chiến lược của thương vụ này.

Vào năm 2019, một số công ty trực thuộc nhà nước của Trung Quốc đã bày tỏ sự quan tâm đến việc mua nhà máy đóng tàu 300 ha (741 mẫu Anh) thuộc sở hữu của Tập đoàn Công nghiệp nặng và Xây dựng Hanjin của Hàn Quốc. Tuy nhiên, cơ sở quốc phòng Philippines và các đồng minh chủ chốt như Mỹ, Úc và Nhật Bản đã nhanh chóng tranh giành để ngăn chặn nỗ lực này của Trung Quốc.

Đại sứ Úc tại Philippines, Steven Robinson, cũng thẳng thắn về ý nghĩa địa chính trị của thỏa thuận mua lại đó: “Việc mua lại Hanjin sẽ giúp kích hoạt [sự phát triển của Austal] ở Philippines, kết hợp với cơ sở hạ tầng mà họ đã đầu tư đáng kể ở nơi này”. Đồng thời, ông nhấn mạnh "lập trường dựa trên nguyên tắc" của Canberra về các tranh chấp ở Biển Đông.

“Những gì chúng tôi muốn nói là tất cả các quốc gia nên tuân thủ các quy tắc và chuẩn mực cũng như luật điều chỉnh việc đi lại tự do qua các vùng biển quốc tế”, ông nói thêm mà không trực tiếp nêu tên Trung Quốc.

Lê Minh

Theo Asia Times



BÀI CHỌN LỌC

Liên minh chống Trung Quốc hợp nhất ở Biển Đông