Quyết định của Anh cấm Huawei khỏi mạng 5G của họ chỉ là một trong các thất bại ngoại giao mới nhất đối với Trung Quốc. Vì vậy, khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc suy nghĩ về cách trả lời, họ nên tuân thủ quy tắc đầu tiên về những cái hố: khi bạn đã ở trong một cái hố, hãy ngừng đào. Và đây là lý do:
Quyết định của Vương quốc Anh cấm Huawei ra khỏi mạng 5G của họ đã giáng một đòn đau đớn vào Trung Quốc. Cho đến gần đây, Trung Quốc vẫn tin tưởng rằng Vương quốc Anh sẽ tuân theo quyết định trước đó của họ là cho phép gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc cung cấp thiết bị không cốt lõi cho mạng 5G của đất nước.
Anh không thể tiếp tục dùng Huawei trước sức ép của Mỹ và sai lầm chiến lược nghiêm trọng của Bắc Kinh
Nhưng hai xung đột địa chính trị gần đây đã khiến Vương Quốc Anh không thể không ra quyết định từ bỏ Huawei. Đầu tiên là việc Hoa Kỳ tăng cường áp lực trong cuộc chiến với Huawei. Hoa Kỳ đã ban hành lệnh trừng phạt mới vào tháng 5 cấm các nhà cung cấp sử dụng công nghệ Mỹ cung cấp chất bán dẫn cho Huawei. Do công nghệ Mỹ được sử dụng để sản xuất các chất bán dẫn tiên tiến mà các sản phẩm của Huawei, bao gồm các trạm gốc 5G, sử dụng, nguồn cung của công ty sẽ bị cắt, khiến việc sản xuất thiết bị 5G trong tương lai gần như không thể.
Viễn cảnh một nhà cung cấp chính cho mạng 5G của quốc gia lại không có đủ năng lực, bị động trong việc xây dựng và duy trì hệ thống của mình là mối đe dọa nghiêm trọng hơn nhiều với Vương quốc Anh so với việc đánh giá tiềm năng của Trung Quốc. Không có chính phủ có trách nhiệm nào dám ôm giữ một rủi ro như vậy. Vì vậy, vận đen của Huawei đã được đánh số ngay sau khi chính phủ Mỹ bóp cò vào tháng Năm. Câu hỏi duy nhất chỉ là khi nào Thủ tướng Boris Johnson nói với Chủ tịch Tập Cận Bình quyết định của ông ấy - tin xấu cho Huawei và Trung Quốc.
Diễn biến thứ hai, giúp ông Johnson dễ dàng hơn trong việc chấp nhận lệnh cấm của Huawei, là việc Trung Quốc áp dụng luật an ninh quốc gia mới của mình đối với Hong Kong. Đạo luật hà khắc này, được đề xuất vào cuối tháng 5 và được thông qua một cách hình thức bởi Quốc hội của Trung Quốc vào ngày 30 tháng 6, mục đích chính là để chấm dứt tình trạng tự trị của Hong Kong - một thuộc địa cũ của Anh. Từ quan điểm của Vương quốc Anh, hành động của Trung Quốc là vi phạm trắng trợn Tuyên bố chung Trung-Anh năm 1984 về Hong Kong, trong đó bao gồm cam kết rằng Trung Quốc sẽ tôn trọng và bảo vệ hệ thống pháp lý của thành phố và quyền tự do dân sự trong 50 năm sau khi trao trả nó về Trung Quốc năm 1997.
Trung Quốc sẽ thiệt hại lớn hơn nếu "trả đũa" Vương quốc Anh
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc có thể nghĩ rằng Vương quốc Anh quá yếu để chống lại Trung Quốc bởi các lợi ích mà Anh - Trung đang ràng buộc với nhau. Rõ ràng, họ đã sai. Vương quốc Anh đã quyết định có lập trường về Hong Kong và Huawei là một mục tiêu dễ dàng và hiển nhiên.
Trung Quốc có thể muốn trả đũa Anh quốc, và dường như có rất nhiều cách để làm. Nó có thể siết chặt các công ty của Anh đang kinh doanh tại Trung Quốc. Ví dụ, gã khổng lồ ngân hàng HSBC của Anh đặc biệt dễ bị bắt nạt, bởi vì hoạt động tại Hong Kong chiếm hơn một nửa lợi nhuận và một phần ba doanh thu. Trung Quốc cũng có thể muốn cắt giảm các giao dịch tài chính mà họ thực hiện thông qua London và giảm số lượng sinh viên Trung Quốc mà họ gửi đến các trường cao đẳng và đại học của Vương quốc Anh.
Nhưng các biện pháp trả đũa như vậy, dù hả dạ bao nhiêu, cuối cùng sẽ lại thành điều dại dột. Việc đẩy HSBC khỏi Hong Kong chắc chắn sẽ hủy hoại vai trò trung tâm tài chính toàn cầu của thành phố, bởi vì Trung Quốc sẽ không thể tìm được một ngân hàng toàn cầu khác để đảm nhận vai trò quan trọng của mình. Với những căng thẳng xoắn ốc giữa Mỹ và Trung Quốc, thật khó tưởng tượng rằng Trung Quốc sẽ ủng hộ Citi hay JPMorgan Chase như một người kế nhiệm HSBC.
Tương tự như vậy, hạn chế học tập tại Vương quốc Anh sẽ làm tổn thương Trung Quốc nhiều hơn. Hiện tại, khoảng 120.000 người Trung Quốc học tập tại Anh. Thách thức đối với Trung Quốc là có rất ít lựa chọn thay thế tốt nếu họ muốn gửi sinh viên đi nơi khác. Hoa Kỳ đang xem xét hạn chế sinh viên Trung Quốc trên cơ sở an ninh quốc gia. Trung Quốc đã đe dọa Úc sẽ giảm số lượng khách du lịch và sinh viên Trung Quốc. Các trường đại học Canada, hiện có khoảng 140.000 sinh viên Trung Quốc, có năng lực hạn chế. Với việc Trung Quốc và Canada bị lôi kéo vào một cuộc đối đầu ngoại giao về việc dẫn độ giám đốc tài chính của Huawei, Mạnh Vãn Châu sang Hoa Kỳ, không có khả năng Trung Quốc sẽ gửi thêm sinh viên đến đó.
Trung Quốc đang mất đi nhiều bạn bè, đồng minh tại thời điểm mà Trung Quốc cần họ nhất
Điều này chỉ minh họa cho một thực tế đáng sợ mà ông Tập hiện đang phải đối mặt: Trung Quốc nhanh chóng mất đi bạn bè tại thời điểm mà Trung Quốc cần họ nhất. Chỉ trong vài tháng qua, quan hệ của Trung Quốc với Ấn Độ đã bị giáng một đòn hủy diệt sau cuộc đụng độ biên giới đẫm máu khiến ít nhất 20 binh sĩ Ấn Độ (và một số lượng binh sĩ Trung Quốc không xác định) thiệt mạng. Để trừng phạt Úc vì dám kêu gọi một cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của coronavirus COVID-19, Trung Quốc đã áp thuế đối với lúa mạch Úc và đe dọa các biện pháp trừng phạt khác. Vào ngày 14 tháng 7, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã tố cáo Sách trắng Quốc phòng gần đây của Nhật Bản bằng ngôn ngữ khắc nghiệt khác thường, làm dấy lên nghi ngờ về mối quan hệ mà ông Tập đã cố gắng thiết kế với Thủ tướng Shinzo Abe.
Các nhà lãnh đạo Trung Quốc chỉ có thể tự trách mình vì sự cô lập quốc tế ngày càng tăng. Với ý thức thổi phồng sức mạnh của họ, họ đang dần đánh mất các lợi thế của mình, và thúc đẩy các nước thân thiện hoặc trung lập như Anh, Canada, Ấn Độ và Úc vào vòng tay của Hoa Kỳ, hiện là đối thủ địa chính trị chính của Trung Quốc.
Vì vậy, khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc suy nghĩ về cách đối phó với lệnh cấm Huawei của Anh, họ nên tuân thủ quy tắc đầu tiên về những cái hố: khi ở trong một cái hố, thì hãy ngừng đào.
Tâm Minh
Theo project-syndicate.org
