Chính quyền Trump đã tăng cường nỗ lực trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump để trấn áp Trung Quốc - với việc bổ sung mới các công ty Trung Quốc vào danh sách đen. Các biện pháp trừng phạt được cho là để đẩy lùi các tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Nối dài danh sách đen các công ty Trung Quốc
Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã bổ sung thêm 9 công ty vào hôm thứ Năm (ngày 14/1) vào danh sách các công ty có quan hệ với quân đội Trung Quốc, nâng tổng số lên 44 công ty.
Các công ty Trung Quốc trong danh sách đen bao gồm nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi và tập đoàn sản xuất máy bay thương mại của Trung Quốc (Comac) - với mục tiêu tạo ra máy bay của Trung Quốc có thể cạnh tranh với Boeing và Airbus.
Trong một cuộc họp báo với các phóng viên, Keith Krach - thứ trưởng phụ trách tăng trưởng kinh tế, năng lượng và môi trường, cho biết chính quyền Trump không có khả năng đưa thêm nhiều công ty vào danh sách đen của mình.
Krach chỉ ra rằng các gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc như Alibaba, Tencent và Baidu đều có vai trò “chiến lược tầm cao” đối với quân đội Trung Quốc. Hôm thứ Tư (ngày 13/1), các nguồn tin cho biết chính quyền Trump đã loại bỏ kế hoạch đưa Alibaba, Tencent và Baidu vào danh sách đen.
Bộ Thương mại vào thứ Năm cũng cho biết đã bổ sung thêm Tổng công ty Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNOOC) vào danh sách đen kinh tế của Hoa Kỳ, đồng thời chỉ ra rằng công ty này đã giúp Trung Quốc đe dọa các nước láng giềng ở Biển Đông.
Bộ Thương mại cũng đã đã chỉ định Skyrizon là đối tượng cuối của danh sách đen các công ty có liên kết với quân đội Trung Quốc vì “khả năng phát triển, sản xuất hoặc bảo trì các mặt hàng quân sự, chẳng hạn như động cơ máy bay quân sự”.
“Các hành động liều lĩnh và hiếu chiến của Trung Quốc ở Biển Đông và việc họ tích cực thúc đẩy để có được tài sản trí tuệ và công nghệ nhạy cảm cho các nỗ lực quân sự hóa của mình - là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Mỹ và an ninh của cộng đồng quốc tế”, Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross cho biết trong một tuyên bố vào thứ Năm.
-
- Nhà sản xuất điện thoại thông minh Xiaomi nằm trong danh sách đen các công ty có quan hệ với quân đội Trung Quốc. (Ảnh của David Ramos/ qua Getty Images)
Giữ vững phòng tuyến Biển Đông
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo đã công bố các hạn chế về thị thực đối với các cá nhân, bao gồm “giám đốc điều hành của các doanh nghiệp nhà nước và các quan chức của Hải quân Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA), chịu trách nhiệm hoặc đồng lõa - trong việc cải tạo quy mô, xây dựng hoặc quân sự hóa các tiền đồn đang tranh chấp” ở Biển Đông.
Sắc lệnh, được xây dựng với các lệnh trừng phạt được công bố vào tháng 8/2020 nhằm chống lại các công ty Trung Quốc liên quan đến việc Bắc Kinh “quân sự hóa” các tiền đồn ở Biển Đông, cũng nhằm vào những người liên quan đến việc “cưỡng bức các bên tranh chấp ở khu vực Đông Nam Á - nhằm ngăn cản họ tiếp cận các nguồn tài nguyên ngoài khơi ở Biển Đông”, theo thông báo.
"Hoa Kỳ và tất cả các quốc gia tuân thủ luật pháp chia sẻ lợi ích sâu sắc trong việc bảo tồn một Biển Đông tự do và rộng mở", ông Pompeo nói. “Tất cả các quốc gia, bất kể sức mạnh quân sự và kinh tế, nên được tự do hưởng các quyền và tự do được đảm bảo cho họ theo luật pháp quốc tế, như được phản ánh trong Công ước Luật Biển năm 1982, mà không sợ bị ép buộc”.
Tòa án A-La-Hay năm 2016 tuyên bố rằng yêu sách của Bắc Kinh đối với phần lớn các vùng biển ở Biển Đông là không có cơ sở pháp lý và vi phạm công ước quốc tế năm 1982.
“Hoa Kỳ sát cánh với các quốc gia có yêu sách ở Đông Nam Á để tìm cách bảo vệ các quyền và lợi ích chủ quyền của họ, phù hợp với luật pháp quốc tế. Chúng tôi sẽ tiếp tục hành động cho đến khi chúng tôi thấy Bắc Kinh chấm dứt hành vi cưỡng bức ở Biển Đông”, ông Pompeo nói trong tuyên bố hôm thứ Năm.
Vào tháng 8/2020, Bộ Thương mại Hoa Kỳ đã thêm 24 công ty nhà nước của Trung Quốc, bao gồm Công ty Tập đoàn nạo vét, Công ty Xây dựng Truyền thông Trung Quốc (CCCC Dredging) vào “danh sách đen” các công ty - mà các công ty Hoa Kỳ không được phép giao dịch trừ khi họ được cấp giấy phép đặc biệt.
Các hình ảnh vệ tinh do công ty tư vấn quốc phòng IHS Jane's phân tích vào năm 2016 cho thấy một công ty con của CCCC Dredging đã vận hành hầu hết các sà lan khổng lồ đào cát từ đáy biển và chất đống trên các đảo san hô xa xôi ở Biển Đông, bao gồm Đá Vành Khăn, Đá ngầm Subi, Đá Chữ Thập và Rạn san hô mà Philippines và Việt Nam tuyên bố chủ quyền.
-
- Từ năm 2013-2015, Trung Quốc đã đẩy mạnh hoạt động cải tạo đất trên các rạn san hô và đảo san hô trong chuỗi đảo Trường Sa ở Biển Đông. (Ảnh chụp video)
Chính quyền Trump thắt chặt các chính sách để Joe Biden khó bề tháo gỡ
Chính quyền Trump vẫn tiếp tục gia tăng căng thẳng nhằm kiềm chế sự bành trướng của Trung Quốc - khi nhiệm kỳ của Tổng thống Trump bước vào tuần cuối cùng. Đồng thời, Washington chuyển sang mở rộng các chính sách chống lại Trung Quốc để giải quyết những lo ngại ngày càng tăng của Washington về những tiến bộ của Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ và quân sự, cũng như những mối đe dọa mà họ có thể gây ra đối với an ninh quốc gia Mỹ.
Một thông tin cho rằng việc chính quyền vội vàng công bố các biện pháp vào phút chót này là một cách khiến chính quyền Joe Biden khó tháo gỡ chính sách.
Andrew Bishop, trưởng bộ phận nghiên cứu chính sách toàn cầu của công ty tư vấn Signum Global Advisors cho biết: “Tuy nhiên, Biden sẽ khá hào phóng khi cấp giấy phép cá nhân cho các nhà xuất khẩu, những người có thể cần tiếp tục làm việc với các công ty, như CNOOC”.
Và việc buộc phải thoái vốn tại các công ty mà Washington cho rằng có quan hệ với quân đội Trung Quốc “có thể bị hoãn lại vô thời hạn” dưới thời Biden, Bishop nói.
Trong một diễn biến của lệnh cấm giao dịch đối với các công ty mà Washington coi là công ty quân sự, vào cuối ngày thứ Tư (ngày 13/1), chính quyền Trump đã ký một lệnh hành pháp mới trong nỗ lực làm rõ cách mà các nhà đầu tư Mỹ nên thoái vốn nắm giữ của họ trong các công ty Trung Quốc - bị liệt vào danh sách đen, sau khi lệnh ban đầu gây ra sự nhầm lẫn trên thị trường.
Việc làm rõ được đưa ra sau khi Phố Wall có sự nhầm lẫn trong việc tuân theo lệnh điều hành ban đầu do ông Trump ký vào ngày 12/11/2020. Lệnh ban đầu của tổng thống, vẫn có hiệu lực, chỉ ra rằng các giao dịch mua mới ở các công ty Trung Quốc này sẽ bị cấm - bắt đầu từ ngày 11/1/2020.
Không rõ liệu việc làm rõ này có giải quyết được “làn sóng câu hỏi” mà các công ty tài chính đặt ra trong những tuần qua về cách tuân thủ lệnh hay không.
Danh sách đen hiện tại bao gồm Huawei Technologies Co., Tổng công ty Xây dựng Đường sắt Trung Quốc và Công nghệ kỹ thuật số Hangzhou Hikvision.
Lệnh sửa đổi cũng nhấn mạnh rằng các quy tắc áp dụng cho bất kỳ công ty con nào của các công ty Trung Quốc này, trừ khi Bộ trưởng Tài chính loại bỏ một công ty con cụ thể khỏi danh sách.
Sở giao dịch chứng khoán New York một tuần trước đã thực hiện hai lần việc đảo ngược kế hoạch hủy niêm yết các công ty con của ba hãng viễn thông Trung Quốc - khi họ tìm cách làm rõ liệu các công ty con của các công ty trong danh sách đen có bị ảnh hưởng hay không. Cổ phiếu của ba công ty này đã biến động trong quá trình này.
Thiện Nhân
Theo SCMP
