Thật khó để xác định chính xác mọi thứ với Facebook và Apple đã gặp trục trặc ở đâu, nhưng giống như rất nhiều mối quan hệ đã trở nên chua chát, hai siêu tinh công nghệ ngày càng có xu hướng va chạm mạnh, và cuộc chiến này mới chỉ là bắt đầu...
Cuộc chiến giữa các siêu tinh
Vào tháng 3 năm 2018, Facebook Inc. vướng vào một vụ bê bối liên quan đến công ty tư vấn chính trị Cambridge Analytica và đang phải đối mặt với những câu hỏi nghiêm trọng về quyền quản lý dữ liệu cá nhân của người dùng. Một nhà bình luận trên MSNBC đã hỏi Giám đốc điều hành của Apple Inc., Tim Cook rằng ông sẽ làm gì nếu ở trong vị trí của CEO Facebook Mark Zuckerberg. Cook nói: “Tôi sẽ không ở trong tình huống này".
Một tuần sau, Zuckerberg ám chỉ các sản phẩm của Apple chỉ dành cho “những người giàu có”. Sau đó, Apple đã giới thiệu một tính năng giúp người dùng điện thoại cắt giảm thời gian sử dụng ứng dụng.
“Nếu bạn thấy một ứng dụng mà bạn có thể muốn dành ít thời gian hơn một chút, bạn có thể đặt giới hạn của riêng mình”, một giám đốc điều hành của Apple cho biết, trong khi ứng dụng của Instagram xuất hiện trên một màn hình lớn phía sau anh ta (Instagram được Facebook mua lại vào năm 2012).
Cuộc cạnh tranh ở Thung lũng Silicon có thể rất khốc liệt, nhưng trong phần lớn thập kỷ qua, Apple và Facebook đã chia sẻ mối quan hệ đôi bên cùng có lợi, nếu không phải là quan hệ “lúc nào cũng thân thiện”.
Facebook dựa vào iPhone của Apple để tiếp cận hàng triệu người dùng và Apple cần các ứng dụng cực kỳ phổ biến của Facebook trên điện thoại của mình - để ngăn mọi người chuyển sang các nền tảng cạnh tranh. Cả hai công ty đều phát triển mạnh kể từ khi iPhone phát hành, và phần lớn họ không tạo ra các sản phẩm cạnh tranh trực tiếp.
-
- Giám đốc điều hành và người sáng lập Facebook Mark Zuckerberg điều trần trong phiên điều trần của Ủy ban Hạ viện Hoa Kỳ về Năng lượng và Thương mại về Facebook trên Đồi Capitol ở Washington, DC, ngày 11 tháng 4 năm 2018 (Ảnh: SAUL LOEB / AFP qua Getty Images )
Lộ trình va chạm
Nhưng Facebook và Apple đang ở trong một lộ trình va chạm. Sự cạnh tranh của họ về tin nhắn đã nóng lên trong nhiều năm. Facebook đang tập trung vào các sản phẩm cũng nằm trong lộ trình của Apple, chẳng hạn như tai nghe thực tế ảo và thực tế tăng cường.
“Chúng tôi ngày càng coi Apple là một trong những đối thủ cạnh tranh lớn nhất của mình”, ông Zuckerberg nói với các nhà phân tích vào tháng 1/2021. “Apple có mọi động cơ để sử dụng vị trí nền tảng thống trị của họ - để can thiệp vào cách ứng dụng của chúng tôi và các ứng dụng khác hoạt động, điều mà họ thường làm để ưu tiên sản phẩm của riêng họ”.
“Mối thù” đã leo thang nhanh chóng sau bản cập nhật sắp tới của Apple cho phần mềm hỗ trợ iPhone của họ, bao gồm việc yêu cầu các nhà phát triển phải được cấp phép rõ ràng - để thu thập dữ liệu nhất định và theo dõi hoạt động của người dùng trên các ứng dụng và trang web. Một động thái như vậy có thể làm giảm hiệu quả của các quảng cáo được nhắm mục tiêu của Facebook.
Vào tháng 12/2020, Facebook đã đăng quảng cáo toàn trang trên một bộ ba tờ báo của Mỹ, nói rằng họ “bảo vệ các doanh nghiệp nhỏ ở khắp mọi nơi khỏi Apple”, bằng cách phản đối những thay đổi mà họ mô tả là lạm dụng sức mạnh thị trường của Apple.
Facebook đang xem xét việc nộp đơn kiện chống độc quyền chống lại Apple, theo nguồn tin cho biết.
Trong khi đó, Apple cho biết bản cập nhật phần mềm sẽ giúp người dùng hiểu rõ hơn về việc - ai đang thu thập dữ liệu của họ và tại sao. Nó mô tả quyền riêng tư là “quyền cơ bản của con người” - và hồ sơ của Apple về vấn đề này là một cách để phân biệt chính nó với Google của Alphabet Inc. - công ty tạo ra Android - phần mềm cho hầu hết các điện thoại thông minh không phải của Apple.
-
- Giám đốc điều hành Apple Tim Cook tham dự Hội nghị thượng đỉnh kinh tế tại Diễn đàn phát triển Trung Quốc tại Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 23 tháng 3 năm 2019. (Ng Han Guan / AFP / Getty Images)
Ông Cook dường như đã gây sự chú ý với Facebook vào ngày 28/1/2021 tại Hội nghị trực tuyến về Máy tính, Quyền riêng tư và Bảo vệ dữ liệu. Ông nói: “Nếu một doanh nghiệp được xây dựng dựa trên những người dùng gây hiểu lầm, khai thác dữ liệu, dựa trên những lựa chọn hoàn toàn không phải là lựa chọn, thì nó không đáng được chúng ta khen ngợi, nó cần được cải tổ”.
Ông Cook nói thêm rằng một số mạng xã hội tạo điều kiện cho việc phát tán thông tin sai lệch nguy hiểm và các thuyết âm mưu - nhằm mục đích thu hút sự tham gia của người dùng. Ông nói: “Chúng ta phải ngừng dối trá rằng - cách tiếp cận này không đi kèm với cái giá phải trả là sự phân cực, mất niềm tin và bạo lực”.
Không thể hàn gắn?
Graham Mudd, phó chủ tịch phụ trách quảng cáo và tiếp thị sản phẩm kinh doanh của Facebook, cho biết các cuộc thảo luận giữa hai công ty về bản cập nhật phần mềm đã không có kết quả. Ông nói rằng những nỗ lực của Facebook và những người khác để thảo luận về bản cập nhật phần mềm với Apple đã “thất bại”.
“Apple đã không phản hồi, dù ở bất kỳ mức độ hợp tác nào”, ông Mudd cho biết.
Sự bùng nổ gần đây liên quan đến việc iPhone bật “cửa sổ nhắc nhở người dùng về quyết định có cho phép Facebook theo dõi họ hay không”. Các giám đốc điều hành tại Facebook lo lắng rằng Apple sẽ đóng khung sự lựa chọn - theo cách đáng báo động, thực tế sẽ khiến người dùng từ chối chức năng cho phép Facebook theo dõi.
Giám đốc tài chính Facebook Dave Wehner nói với các nhà phân tích rằng ông hy vọng "tỷ lệ chọn không tham gia cao" - đối với lời nhắc của Apple; và Facebook cho biết những thay đổi này sẽ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của họ trong tương lai.
-
- Ảnh chụp màn hình dòng hiển thị: "Có cho phép Facebook dùng iPhone này để theo dõi hoạt động của bạn thông qua các ứng dụng và website của các công ty khác hay không?"
Dù kết quả thế nào, cuộc tranh chấp sẽ tiếp tục căng thẳng. Elizabeth Renieris, luật sư bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư, người điều hành Phòng thí nghiệm Đạo đức Công nghệ Notre Dame-IBM, cho biết cuộc xung đột về việc theo dõi đã cho thấy mức độ thống trị của cả hai công ty trên thị trường tương ứng của họ, điều này có thể có vấn đề vì cả hai đều bị giám sát chống độc quyền.
Lập luận của Facebook rằng các doanh nghiệp nhỏ sẽ không thể tiếp cận khách hàng sau những thay đổi này - chứng tỏ tầm quan trọng của nó trong thế giới quảng cáo dành cho doanh nghiệp nhỏ. Tuyên bố của Apple rằng họ phải tạo ra và thực thi các quy tắc tiêu chuẩn ngành về quyền riêng tư của người dùng, cho thấy tầm ảnh hưởng to lớn của họ đối với thị trường điện thoại thông minh.
“Họ đang cho rằng họ sẽ thống trị liên tục trong thập kỷ tới hoặc hơn. Họ đang nói về cuộc chiến tiếp theo của mình. Thật là điên rồ đối với tôi khi họ công khai tất cả những điều này", luật sư Renieris nói, đề cập đến Facebook.
-
- Quan điểm của Mỹ 2020 về Apple, Facebook: Tốt - Trung tính - Xấu (trái quá phải) Xanh: Facebook. Đen: Apple Nguồn dữ liệu: YouGov
Zuckerberg đã cảnh báo các nhà phân tích vào tháng trước về "sự chồng chéo cạnh tranh rất đáng kể" trong những năm tới. Facebook sở hữu ba sản phẩm nhắn tin với hơn một tỷ người dùng mỗi sản phẩm - WhatsApp, Messenger và Instagram - cạnh tranh với iMessage của Apple. Cuối tháng 1/2021, Zuckerberg cáo buộc Apple đã tạo lợi thế không công bằng cho ứng dụng của mình so với các đối thủ cạnh tranh.
Hai công ty sẽ cạnh tranh về phần cứng khi Apple phát hành thiết bị thực tế ảo để cạnh tranh với tai nghe Oculus Quest của Facebook vào đầu năm sau. Cả hai công ty cũng đang phát triển kính thực tế tăng cường của riêng họ.
Apple và Facebook cũng đang bắt đầu cạnh tranh khi Facebook hiện có một loạt các thiết bị gia đình thông minh để trò chuyện video - cạnh tranh với TV set top box, loa HomePod và iPad cho FaceTime của Apple.
Với danh tiếng bị tổn thương, Facebook đang gặp bất lợi nghiêm trọng trong cuộc chiến bảo vệ quyền riêng tư; và Zuckerberg đã cố gắng nhấn mạnh điều được coi là "động cơ không lành mạnh" đằng sau các quyết định kinh doanh của nhà sản xuất điện thoại Apple.
“Apple có thể nói rằng họ làm điều này để giúp đỡ mọi người, nhưng các động thái này rõ ràng hỗ trợ cho lợi ích cạnh tranh của họ. Tôi nghĩ động thái này rất quan trọng để mọi người hiểu, bởi vì chúng tôi và những người khác sẽ chống lại điều này trong tương lai gần", ông chủ Facebook lên tiếng.
Lê Minh
Theo Bloomberg
