Số liệu thống kê chính thức của Trung Quốc luôn tốt và cái gọi là “các chuyên gia độc lập” thường rất mệt mỏi khi phải nhại lại chúng. Khi Đảng Cộng sản căng thẳng, họ thường thái quá. Trong nhiều tuần, đảng đã điện báo các kế hoạch cho quý 2 để bắt đầu một sự phục hồi kinh tế kỳ diệu phản ánh sự lãnh đạo tuyệt vời của Tập Cận Bình. Kết quả sẽ được công nhận rộng rãi và được đưa tin khắp nơi.
Nhưng những con số đó không đáng tin.
Một lý do cốt lõi để thổi phồng sự tăng trưởng của Trung Quốc là dữ liệu được tạo ra bởi những người mà mỗi quý cung cấp các biến thể kiểu như thế này:
Trong nửa đầu năm 2020, phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng do sự bùng nổ của Covid-19 và một môi trường phức tạp và thay đổi nhanh chóng cả trong và ngoài nước, dưới sự lãnh đạo mạnh mẽ của Ủy ban Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc với đồng chí Tập Cận Bình là cốt lõi, cả nước phối hợp nỗ lực thúc đẩy cả phòng chống và kiểm soát dịch bệnh và phát triển kinh tế xã hội, thực hiện vững chắc các quyết định và thỏa thuận của Ủy ban Trung ương và Hội đồng Nhà nước, cải thiện bền vững được thực hiện trong phòng chống dịch và kiểm soát, và việc nối lại công việc, sản xuất, kinh doanh và thị trường đã được nâng cao với tốc độ nhanh.
Còn độ chính xác thì không đáng tin cậy. Tất nhiên rồi, Trung Quốc đã báo cáo tăng trưởng GDP 3,2% trong quý 2 - tốc độ tăng trưởng GDP cao là cần thiết để đảm bảo chế độ của Tập Cận Bình đạt được mục tiêu. Sự phục hồi có mục đích được dẫn dắt bởi ngành công nghiệp. Vào tháng 5, giá trị gia tăng công nghiệp được cho là tăng 4,4% so với tháng 5 năm 2019. Các công ty tư nhân dẫn đầu trong tháng 5 và sáu tháng đầu tiên.
Tôi đang bỏ qua tháng 6 vì có một vấn đề vào cuối tháng 5. Vào ngày 27/5, Cục Thống kê Quốc gia cho biết 67,4% các công ty được khảo sát đang ở mức 80% trở lên trong sản xuất "bình thường". Vì vậy, gần một phần ba đã thấy ít nhất 20 phần trăm giảm. Điều này là khó để điều hòa với tăng trưởng trong năm. Khả năng:
- Sản xuất bình thường lúc này là một đòi hỏi cao ngụ ý mở rộng hai chữ số trong năm. Không chắc chắn vì lý do cả về phương pháp khảo sát và các nỗ lực xây dựng lòng tin theo thông lệ.
- Các công ty trên 80 phần trăm đã vượt quá xa, trung bình 120 phần trăm mức bình thường. Điều này thật khó tưởng tượng, với nhu cầu đang trì trệ ở Trung Quốc (bên dưới) và trên toàn cầu.
- Các công ty nhỏ hoạt động dưới mức bình thường trong khi kết quả kinh doanh của họ đã là vượt trội hơn nhóm khác rồi. Nhưng nghịch lý là các công ty tư nhân đã từng được báo cáo là dẫn đầu về sự phục hồi lại có quy mô rất nhỏ.
Sự căng thẳng xảy ra trước tháng 5 - các cuộc điều tra thống kê chính thức về việc mở lại doanh nghiệp và năng lực đã xung đột với kết quả đầu ra. Cuối cùng, giảm phát giá sản xuất tháng 6 trầm trọng hơn, đó là điều kỳ quặc nếu ngành công nghiệp bùng nổ vào cuối quý. Tức là, nếu ngành công nghiệp bùng nổ vào cuối quý thì giá sản xuất tháng Sáu không thể giảm phát trầm trọng được. Logic kinh tế này không đúng và làm lộ ra lời nói dối thống kê của Bắc Kinh.
Ngành Dịch vụ có cùng một vấn đề tương tự. Vào cuối tháng 6, 10% các công ty dịch vụ thậm chí không khởi động lại, không đóng góp gì cả. Rõ ràng nhiều công ty đã hoàn toàn đóng cửa trong suốt tháng 5 và tháng 4. Tuy nhiên, dịch vụ bằng cách nào đó đã mở rộng trong quý 2 (trên báo cáo). Rất khó để tạo ra sự tăng trưởng theo năm một cách hợp lý khi một loạt các công ty đã dừng hoạt động.
Thêm vào đó: Đầu tư tài sản cố định (FAI) được cải thiện xuống mức giảm 3,1% trong nửa đầu từ -6,3% trong năm tháng đầu tiên. Tính đến tháng 5 năm 2019 FAI là 21,75 nghìn tỷ nhân dân tệ và đến tháng 6 là 29,91 nghìn tỷ nhân dân tệ - 8,16 nghìn tỷ nhân dân tệ chỉ trong tháng 6 năm 2019. Số FAI tháng 6 ngụ ý trong thông báo tháng 5 và tháng 6 năm 2020 (liên kết ở trên) là 8,24 nghìn tỷ nhân dân tệ. Làm thế nào mà tăng 1 phần trăm vào tháng 6 năm 2020 có thể bù đắp ½ sự suy giảm của cả năm tháng giảm FAI?
FAI giảm 3,1%, cùng với mức giảm 11,6% trong nửa đầu năm doanh số bán lẻ (mức tiêu thụ), chiếm tới hai thành phần lớn nhất của GDP. Tuy nhiên, GDP chỉ giảm 1,6 phần trăm trong sáu tháng đầu tiên. Trung Quốc vội vã công bố dữ liệu không bao giờ ăn khớp với nhau.
Doanh số bán lẻ được cho là đã cải thiện mạnh trong quý 2, chỉ giảm 3,9%. Nhưng lạm phát giá tiêu dùng cốt lõi là rất thấp và chậm lại, thay vì tăng do nhu cầu cải thiện. Tiền mặt trong lưu thông chậm lại từ tháng 2 đến tháng 6 và tăng trưởng tiền gửi tăng tốc từ tháng 2 đến tháng 5, để lại ít tiền hơn cho chi tiêu của người tiêu dùng.
Ô tô chiếm hơn 10 phần trăm doanh số bán lẻ. Có nhiều chỉ số nhưng xe khách phản ánh tốt nhất tâm lý của người tiêu dùng. Họ không chỉ giảm 23 phần trăm trong nửa đầu năm, mà họ đã giảm vào tháng 6.
Bắc Kinh thực sự xứng đáng được khen ngợi vì các chính sách không hỗ trợ cho sự phục hồi quý 2. Tăng trưởng tiền tệ M1 tăng trưởng hợp lý so với mức tăng đột biến ở Mỹ. Tăng trưởng cho vay đã quá mức trong năm 2019 nhưng chỉ tăng tốc nhẹ lên 13,3% trong sáu tháng đầu năm. Trung Quốc không nợ nần, nhưng cũng không khởi động nền kinh tế bằng việc vay mượn.
Năm 1998, nền kinh tế Trung Quốc đã bị căng thẳng rất lớn và chính phủ đã nói dối về điều đó. Năm 2009, dữ liệu chính thức chưa bao giờ cho thấy một vấn đề nghiêm trọng nào nhưng Trung Quốc sau đó đã phải tiến hành kích thích tương đương 28% GDP. Nhưng lẽ nào lần này họ đang nói sự thật.
Một thay đổi kể từ năm 1998 và 2009: Sẽ rất khó vượt qua giới hạn mà đảng đã áp đặt cho bạn. Nếu bạn làm kinh doanh ở Trung Quốc, tốt hơn hết hãy sửa lỗi của bạn thật nhanh. Đó là một lý do bạn sẽ thường nghe thấy lời khen hơn là chê về tình hình kinh tế của Cộng hòa Nhân dân đang rất tốt như thế nào.
Về tác giả:
Derek M. Scissors là một học giả thường trú tại Viện Doanh nghiệp Mỹ (AEI), nơi ông tập trung vào các nền kinh tế Trung Quốc và Ấn Độ và về quan hệ kinh tế của Hoa Kỳ với châu Á. Ông đồng thời là nhà kinh tế trưởng của China Beige Book.
Thiện Nhân
Theo aei.org
