Các nhà kinh tế hoài nghi về việc chính quyền Biden thúc đẩy một mức thuế tối thiểu toàn cầu cho các tập đoàn, cho rằng nó không chỉ làm “thất vọng” thị trường tự do mà còn nhận được rất ít sự hỗ trợ từ các chính phủ nước ngoài.
Bà Gigi Foster, giáo sư kinh tế tại Đại học New South Wales (NSW) nói với The Epoch Times: “Suy cho cùng, bất kỳ thỏa thuận quốc tế nào về cơ bản đều không có giá trị do sự tồn tại của chủ quyền quốc gia”.
Bà nói thêm: “Khuyến khích các quốc gia đưa ra các biện pháp xử lý thuế hấp dẫn sẽ vẫn còn, bất kể áp lực quốc tế đối với một quốc gia để buộc họ phải tuân theo một số tiêu chuẩn được quy định có mạnh đến mức nào”.
Bà Foster cho biết các chính sách thiết thực hầu hết bắt nguồn từ các quốc gia riêng lẻ, không phải thông qua các nỗ lực phối hợp.
Bà nói: “Chúng tôi đã thấy trong các lĩnh vực khác, trong mọi lĩnh vực, từ chính sách khí hậu đến tư pháp hình sự, nỗ lực phối hợp giữa nhiều quốc gia không phải là một cách tiếp cận khả thi để đạt được những thay đổi có giá trị”.
Bà Foster cho biết cơ hội duy nhất để quá trình áp dụng mức thuế tối thiểu toàn cầu có thể đạt hiệu quả là để cho một cơ quan siêu quốc gia nắm quyền đơn phương đối với các quốc gia khác nhau, giống như một “đế chế thế giới” và đặt ra một mức thuế toàn cầu.
Tuy nhiên, đây thực sự sẽ là một "cơn ác mộng kinh hoàng".
Hôm 5 tháng 4 vừa qua, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Janet Yellen đề xuất với các quốc gia G20 về việc áp dụng một mức thuế tối thiểu toàn cầu.
Thông báo được đưa ra sau khi có thông tin rằng Kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá 2,3 nghìn tỷ USD của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden sẽ được hỗ trợ bằng việc tăng thuế suất doanh nghiệp của Hoa Kỳ từ 21% lên 28%.
-
- Tổng thống Joe Biden phát biểu về việc làm và nền kinh tế khi Phó Tổng thống Kamala Harris lắng nghe, tại Nhà Trắng ở Washington vào ngày 7 tháng 4 năm 2021. (Alex Wong / Getty Images)
Để ngăn cản các công ty Hoa Kỳ chuyển địa điểm ra nước ngoài, chính quyền đang thúc đẩy các quốc gia áp dụng mức thuế suất tiêu chuẩn hóa và ngăn họ cư trú tại các thiên đường thuế hoặc các khu vực pháp lý có thuế suất thấp.
Kể từ năm 2013, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) và các quốc gia G20 đã làm việc trong dự án Hợp tác quốc tế chống xói mòn cơ sở tính thuế và chuyển lợi nhuận (BEPS), với một trong ý tưởng chính là xây dựng một mức thuế toàn cầu.
Trước đây, Mỹ đã phản đối BEPS, nhưng quan điểm của chính quyền Biden báo hiệu một sự thay đổi lớn.
Bà Yellen nói với những người tham dự: “Đó là việc đảm bảo rằng các chính phủ có hệ thống thuế ổn định, nâng cao doanh thu đủ để đầu tư vào các hàng hóa công thiết yếu và ứng phó với khủng hoảng, và mọi công dân đều chia sẻ một cách công bằng gánh nặng tài chính với chính phủ”.
“Chúng tôi đang làm việc với các quốc gia G20 để đồng ý mức thuế doanh nghiệp tối thiểu toàn cầu nhằm ngăn chặn một cuộc đua xuống đáy”, bà nói thêm.
Tổ chức Thuế có trụ sở tại Washington D.C. tranh cãi về tuyên bố “cuộc đua xuống đáy”, họ cho biết thuế suất trên toàn thế giới đã giữ nguyên trong hơn một thập kỷ: “Khi Hoa Kỳ cắt giảm tỷ lệ doanh nghiệp theo luật định của liên bang từ 35% xuống 21% vào năm 2017, nó không bắt đầu một cuộc chạy đua xuống đáy mà là thiết lập một mặt bằng thuế trung bình”.
Thuế suất phổ cập sẽ đe doạ sức cạnh tranh của các doanh nghiệp và ‘làm khó’ các quốc gia đang phát triển
Ông Robert Carling, cựu giám đốc điều hành của Kho bạc New South Wales cảnh báo rằng đề xuất của bà Yellen sẽ gây xáo trộn cho thị trường tự do, đặc biệt là vì việc giảm thuế thường có thể là công cụ duy nhất để một số chính phủ thu hút đầu tư vào quốc gia của họ.
“Tôi nghĩ rằng đó là một nỗ lực để làm giảm thiểu sự cạnh tranh về thuế. Cạnh tranh về thuế giữa các quốc gia luôn là tốt và hiệu quả. Và chính sách thuế tối thiểu chung sẽ phủ nhận sạch trơn tính cạnh tranh này mà không có cách nào mang nó trở lại”, ông nói với The Epoch Times.
Ông Sharif Mahmud Khalid, trợ lý giáo sư kế toán từ Đại học Sheffield, cảnh báo rằng các quốc gia đang phát triển sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất.
“Trong một thế giới có sự chênh lệch lớn về mức thu nhập của các quốc gia khác nhau, một mức thuế công ty toàn cầu tối thiểu có thể gây ra hiệu ứng lấn át ở những nền kinh tế không đặc biệt hấp dẫn nhưng lại có thể đưa ra mức thuế thấp hơn”, ông viết trong The Conversation.
-
- Một người phụ nữ đi dạo trong khu phố Gypsy Hill ở thị trấn Soroca, cách Chisinau, Moldova khoảng 155 km về phía bắc vào ngày 31 tháng 10 năm 2020. (Sergei Gapon / AFP qua Getty Images)
Ngược lại, các khu vực pháp lý thuế thấp đã thu hút đầu tư đáng kể, như Singapore hoặc Cộng hòa Ireland, có thể miễn cưỡng ủng hộ đề xuất này.
Ông Cian Hussey, một thành viên nghiên cứu tại Viện Các vấn đề Công cộng, cho biết chính sách thuế nên là lĩnh vực của các chính phủ và công dân trong một quốc gia, không phải của một cơ quan siêu quốc gia.
Ông nói: “Đây chỉ là ví dụ mới nhất về việc các quan chức không được bầu chọn và vô trách nhiệm đang cố gắng phá hoại chủ quyền quốc gia”.
Thủ quỹ Australia Josh Frydenberg, từng là đồng nghiệp của Tổng thư ký Mathias Cormann mới được bổ nhiệm của OECD, hoan nghênh cuộc thảo luận về vấn đề này.
Ông nói với The Epoch Times: “Australia hoan nghênh cam kết của Hoa Kỳ tiếp tục tham gia vào các cuộc thảo luận do OECD dẫn đầu nhằm đồng ý với một cách tiếp cận nhất quán trên toàn cầu đối với những thách thức về thuế do số hóa nền kinh tế”.
-
- Ông Josh Frydenberg (trái) và ông Mathias Cormann (phải) công bố Ngân sách Liên bang ở Canberra, Úc, vào ngày 2 tháng 4 năm 2019. (Tracey Nearmy / Getty Images)
“Australia sẽ vẫn là một bên tham gia tích cực và mang tính xây dựng trong các cuộc thảo luận này như chúng tôi đã làm trong suốt thời gian qua”, ông nói thêm.
Các nhà lãnh đạo Châu Âu ủng hộ đề xuất này
Bộ trưởng Tài chính từ các nền kinh tế lớn nhất châu Âu, Đức và Pháp, đã ủng hộ mạnh mẽ đề xuất về mức thuế tối thiểu toàn cầu. Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire nói rằng ông “rất vui mừng” trước thông báo này.
Trả lời phỏng vấn của AFP, ông cho biết: “Một thỏa thuận về thuế quốc tế hiện đang trong tầm tay. Chúng ta phải nắm bắt cơ hội lịch sử này”.
Bộ trưởng Tài chính Đức Olaf Scholz cũng ca ngợi đề xuất này và nói rằng nó khiến ông cảm thấy "tinh thần phấn chấn".
Phản ứng của họ có thể được thúc đẩy một phần bởi mức thuế thấp trong lịch sử là 12,5% của Cộng hòa Ireland, đã thu hút hơn 700 công ty Hoa Kỳ đến với bờ biển của mình.
-
- Máy bay không người lái tạo ra màn trình diễn ánh sáng trong ngày lễ St Patrick’s Day phía trên cầu Samuel Beckett, bắc qua sông Liffey ở trung tâm Dublin, vào ngày 7 tháng 3 năm 2021. (Paul Faith / AFP qua Getty Images)
Ông Carling nói: “Họ (Liên minh châu Âu) đã không thành công trong việc buộc Ireland tăng thuế và đó luôn là vấn đề gây tranh cãi”.
Ngay cả khi một mức thuế toàn cầu được thiết lập, thay vào đó, có thể có sự gia tăng nguy cơ của các lỗ hổng thuế và chính sách thuế không rõ ràng.
"Một quốc gia có thể chỉ cần thiết lập một chính sách trong nước trợ cấp cho một số ngành công nghiệp nhất định để thu hút đầu tư vào quốc gia mình", ông Hussey nói.
Ông cho biết: “Tôi nghĩ đây là một bước đi thiển cận và thiếu suy nghĩ. Đó là một ví dụ khác về việc các quan chức cố gắng thiết kế thế giới mà họ mong muốn theo ý chí cá nhân mà không quan tâm đến cách những người trong thế giới kinh doanh thực sự đưa ra quyết định về các khoản đầu tư của mình”.
Mộc Trà
Theo Epoch Times tiếng Anh
