Ứng cử viên tổng thống Joe Biden muốn tăng mức lương tối thiểu lên 15 USD/giờ. Biden nói rằng tất cả người lao động nên có thể kiếm được mức lương đủ sống. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng điều này sẽ khiến 2 triệu công nhân mất việc làm, trong đó đối tượng chính là phụ nữ và người lao động trẻ.
Ông Biden cho rằng đặt mức lương tối thiểu liên bang ở mức 15 USD/giờ sẽ giúp tăng lương cho gần 40 triệu người Mỹ. Biden nói rằng đây là điều hợp lý nên làm.
Viện Chính sách Kinh tế chia sẻ quan điểm của Biden. Họ cho rằng công nhân “xứng đáng” với mức lương cao hơn.
Tuy nhiên, một nghiên cứu được công bố gần đây của giáo sư David Macpherson thuộc Đại học Trinity ở Texas và William Even của Đại học Miami ở Ohio, kết luận rằng mức lương tối thiểu 15 USD/giờ sẽ khiến 2 triệu công nhân mất việc làm, trong đó, đối tượng chịu mất việc lớn nhất là phụ nữ và những lao động trẻ tuổi.
Lương cao hơn sức lao động - Công thức bóp méo thị trường
Nếu Đảng Cộng hòa giữ quyền kiểm soát Thượng viện, việc tăng mức lương tối thiểu liên bang lên 15 USD/giờ sẽ gần như không thể. Đảng Cộng hòa có quan điểm rằng việc trả lương cho một công nhân nhiều hơn giá trị sản lượng mà họ làm ra, sẽ gây ra sự bóp méo thị trường và gây hại cho nền kinh tế.
Tuy nhiên, Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát cũng có quan điểm giống như Biden, và đã đồng ý với mức 15 USD/giờ.
Theo Cục Thống kê Lao động; 1,6 triệu người lao động có mức lương tối thiểu hoặc ít hơn. Viện Chính sách Kinh tế ước tính rằng khoảng 40 triệu người lao động sẽ được tăng lương nếu mức lương tối thiểu được tăng lên 15 USD/giờ. Con số 40 triệu thể hiện hiệu ứng gợn sóng.
Nói cách khác, nếu một công nhân hiện đang kiếm được 13,75 USD/giờ, cao hơn 6 USD/giờ so với người làm công có mức lương tối thiểu, vậy thì mức lương anh ấy sẽ là bao nhiêu nếu mức lương tối thiểu được tăng lên 15 USD/giờ. Liệu người lao động đó có được trả tăng lên 21 USD/giờ để duy trì lợi thế 6 USD không?
Điều này sẽ gây ra lạm phát. Khoảng 80 triệu người Mỹ được trả lương theo giờ. Tăng lương một cách giả tạo cho một nửa trong số họ - sẽ dẫn đến tăng chi phí lao động cho doanh nghiệp, và chi phí đó có thể bị chuyển sang người tiêu dùng.
Tăng lương ‘giả tạo’ - Lạm phát theo sau
Mức lương cao hơn, nghĩa là người lao động được trả nhiều hơn giá trị sản lượng của họ, điều này sẽ dẫn đến mất việc làm.
Nhiều người trong số những người mất việc làm sẽ là công nhân tại các nhà hàng thức ăn nhanh. Và họ được cho là những người mà Đảng Dân chủ muốn "giúp đỡ".
-
- Nhiều người trong số những người mất việc làm sẽ là công nhân tại các nhà hàng thức ăn nhanh. Và họ được cho là những người mà Đảng Dân chủ muốn "giúp đỡ" (Ảnh của Vivien Killilea / Getty Images)
Lý do mất việc rất đơn giản: người lao động không đạt đến giá trị 15 USD/giờ cho công việc của họ và người chủ sẽ có những lựa chọn thay thế ít tốn kém hơn. Người sử dụng lao động sẽ thay thế sức lao động bằng vốn đầu tư (công nghệ).
Trong hầu hết các nhà hàng thức ăn nhanh, một nhân viên (nhận lương tối thiểu) sẽ làm công việc nhận đơn đặt hàng, xử lý thanh toán và làm bánh mì kẹp thịt. Nếu mức lương tối thiểu tăng lên 15 USD/giờ có nghĩa là chi phí lao động cho công ty sẽ nhiều hơn 33.000 USD/năm cho mỗi lao động phổ thông.
Với một công nhân nhận lương tối thiểu không có kỹ năng, con số đó có nghĩa là doanh nghiệp sẽ thuê ít công nhân hơn.
Công nghệ sẽ thay công nhân, tỷ lệ thất nghiệp tăng - Hoặc công ty sẽ phá sản
Công nhân sẽ được thay thế bằng công nghệ (vốn). Màn hình cảm ứng sẽ nhận đơn đặt hàng và việc thanh toán sẽ được thực hiện bằng thẻ tín dụng hoặc thẻ ghi nợ ngay trên màn hình cảm ứng. Một con robot sẽ lật bánh mì kẹp thịt. Điều đó sẽ loại bỏ các công việc làm để doanh nghiệp có thể hoạt động hiệu quả và vẫn duy trì lợi nhuận mà không phải tăng giá đáng kể.
Seattle, San Francisco và Portland đã tăng mức lương tối thiểu của họ lên 15 USD/giờ. Năm ngoái, các nhà hàng Unlimited đã nộp đơn phá sản. Họ sở hữu 35 nhà hàng ở Bờ Tây.
Trong hồ sơ, công ty tuyên bố: "Trong 3 năm qua, lợi nhuận của công ty đã bị ảnh hưởng đáng kể bởi luật tiền lương lũy tiến... kết quả là làm tăng tổng chi phí lương hàng năm của công ty lên 10,6 triệu USD".
Bất kể một số nhà kinh tế tự do có thể nói gì, sự thật là tăng lương tối thiểu luôn làm giảm số lượng việc làm có sẵn và làm tăng tỷ lệ thất nghiệp.
Trước dịch viêm phổi Vũ Hán, tỷ lệ thất nghiệp nói chung là 3,5%; nhưng tỷ lệ này ở những người nhận lương tối thiểu là khoảng 13%. Mức lương tối thiểu 15 USD/giờ sẽ nâng cao đáng kể con số đó.
Ngay cả đối với những công nhân vẫn có việc làm, việc tăng lương mà không yêu cầu tăng sản lượng cũng gây ra nhiều vấn đề cho cả người lao động và người sử dụng lao động. Người lao động có thể thấy rằng họ sẽ có mức lương tăng gấp đôi - mà không phải làm gì thêm để được tăng lương.
Điều đó sẽ gây ra vấn đề về lâu dài, vì người lao động sẽ tin rằng họ được hưởng mức lương cao hơn - bất kể năng suất làm việc của họ như thế nào.
Cách thức hoạt động đúng đắn của hệ thống chúng ta là, một người được trả lương theo giá trị sản lượng mà người đó tạo ra. Để kiếm được nhiều hơn, mọi người phải tìm cách đóng góp nhiều hơn.
Mức lương tối thiểu tăng lên không có lợi cho người tiêu dùng, họ sẽ phải trả giá cao hơn một chút. Nó không có lợi cho doanh nghiệp, những người sẽ phải chịu chi phí lao động cao hơn. Nó không có lợi cho hầu hết người lao động vì có thể có tới 2 triệu người bị mất việc làm.
Thậm chí, những người lao động phổ thông cũng sẽ không được hưởng lợi về lâu dài, vì mức lương cao hơn sẽ làm giảm động lực để học các kỹ năng mới.
Chỉ một số ít người Mỹ được hưởng lợi, lương tối thiểu không nên tăng.
Tác giả: Tiến sĩ Michael Busler là nhà phân tích chính sách công và là giáo sư tài chính tại Đại học Stockton, nơi ông giảng dạy các khóa học đại học và sau đại học về tài chính và kinh tế.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTD Việt Nam.
Thủy Tiên
