Các nhà khoa học nghiên cứu về băng đã tìm thấy những virus gần 15.000 năm tuổi trong hai mẫu băng lấy từ Cao nguyên Tây Tạng ở Trung Quốc. Hầu hết những virus đó không giống bất kỳ virus nào đã được xếp vào danh mục cho đến nay.
Theo Science Daily, phát hiện được công bố trên tạp chí Microbiome, có thể giúp các nhà khoa học hiểu được virus đã phát triển như thế nào qua nhiều thế kỷ. Đối với nghiên cứu này, các nhà khoa học cũng đã tạo ra một phương pháp mới, siêu sạch để phân tích vi khuẩn và virus trong nước đá mà không làm ô nhiễm nó.
Zhi-Ping Zhong, tác giả chính của nghiên cứu và là nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Địa cực và Khí hậu thuộc Đại học Bang Ohio cho biết: “Những sông băng này được hình thành dần dần, và cùng với bụi và khí, nhiều loại virus cũng được tích tụ trong băng đó. Các sông băng ở miền tây Trung Quốc chưa được nghiên cứu kỹ lưỡng và mục tiêu của chúng tôi là sử dụng thông tin này để phản ánh các môi trường trong quá khứ. Và virus là một phần của những môi trường đó”.
Ông Zhong cho biết thêm : “Sự nóng chảy sẽ không chỉ dẫn đến việc mất đi những vi khuẩn và virus cổ xưa được lưu trữ mà còn giải phóng chúng ra môi trường”.
Các nhà nghiên cứu đã phân tích các lõi băng được lấy vào năm 2015 từ chỏm băng Guliya ở miền tây Trung Quốc, nơi cao hơn mực nước biển 22.000 feet (6706 mét). Các lõi băng chứa các lớp băng tích tụ năm này qua năm khác, giữ lại bất cứ thứ gì có trong bầu khí quyển xung quanh chúng tại thời điểm mỗi lớp bị đóng băng. Những lớp đó tạo ra một dòng thời gian, mà các nhà khoa học đã sử dụng để hiểu thêm về biến đổi khí hậu, vi khuẩn, virus và không khí trong suốt lịch sử.
Các nhà nghiên cứu xác định rằng lớp băng này đã có tuổi đời gần 15.000 năm bằng cách sử dụng kết hợp các kỹ thuật truyền thống và mới.
Khi phân tích băng, họ đã tìm thấy mã di truyền của 33 loại virus. Bốn trong số những loại virus này đã được xác định bởi cộng đồng khoa học. Nhưng ít nhất 28 trong số đó là mới.
Matthew Sullivan, đồng tác giả của nghiên cứu, giáo sư vi sinh vật học tại bang Ohio và là giám đốc Trung tâm Khoa học Vi sinh vật của bang Ohio cho biết: “Đây là những loại virus có thể phát triển mạnh trong môi trường khắc nghiệt. Những virus này có dấu hiệu của các gen giúp chúng lây nhiễm vào tế bào trong môi trường lạnh - chính là dấu hiệu di truyền siêu thực về cách một virus có thể tồn tại trong điều kiện khắc nghiệt. Đây không phải là những dấu hiệu dễ dàng để rút ra, và phương pháp mà Zhi-Ping đã phát triển để khử nhiễm các lõi và nghiên cứu vi khuẩn và virus trong băng có thể giúp chúng tôi tìm kiếm các chuỗi gen này trong các môi trường băng giá khắc nghiệt khác - chẳng hạn sao Hỏa, Mặt trăng, hoặc gần hơn là ở sa mạc Atacama của Trái đất”.
Virus không có chung một gen phổ biến, vì vậy việc đặt tên cho một loại virus mới - và cố gắng tìm ra nơi nó phù hợp với bối cảnh của các loại virus đã biết - bao gồm nhiều bước. Để so sánh các virus chưa xác định với các virus đã biết, các nhà khoa học so sánh các bộ gen virus mới tìm được với các virus đã biết được lập danh mục trong cơ sở dữ liệu khoa học.
Những so sánh cơ sở dữ liệu đó cho thấy 4 trong số các loại virus trong lõi băng Guliya đã được xác định và thuộc họ virus thường lây nhiễm vi khuẩn. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng các virus này ở nồng độ thấp hơn nhiều so với nồng độ được tìm thấy tồn tại trong đại dương hoặc đất.
Phân tích của các nhà nghiên cứu cho thấy rằng các virus đã biết có thể có nguồn gốc từ đất hoặc thực vật, không phải từ động vật hoặc con người, dựa trên cả môi trường và cơ sở dữ liệu về chúng.
Nghiên cứu về virus trong sông băng là tương đối mới: Chỉ có hai nghiên cứu trước đây đã xác định được virus trong băng sông băng cổ đại. Lonnie Thompson, tác giả cao cấp của nghiên cứu, giáo sư khoa học Trái đất tại bang Ohio và nhà khoa học nghiên cứu cấp cao tại Trung tâm Byrd cho biết, đây là một lĩnh vực khoa học đang trở nên quan trọng hơn khi khí hậu thay đổi.
Thompson nói: “Chúng tôi biết rất ít về virus và vi khuẩn trong những môi trường khắc nghiệt này, và những gì thực sự ở đó. Tài liệu và hiểu biết về điều đó là vô cùng quan trọng: Vi khuẩn và virus phản ứng với biến đổi khí hậu như thế nào? Điều gì sẽ xảy ra khi chúng ta đi từ kỷ băng hà sang thời kỳ ấm áp như hiện nay?"
Văn Thiện
