Theo một nhóm các nhà địa vật lý, một ngọn núi lửa ở phía đông bắc Trung Quốc có thể đang “nạp lại” cho một vụ phun trào với một lượng lớn dung nham tích tụ bên dưới, South Morning China Post đưa tin.
Các nhà nghiên cứu cho biết họ đã phát hiện ra hai buồng dung nham khổng lồ bên dưới núi Wei nằm trong trường núi lửa Ngũ Đại Liên Trì ở Hắc Long Giang, gần biên giới với Nga và Triều Tiên. Mô hình của họ cho thấy đây là các buồng dung nham lùn có chiều cao 100 m và rộng 5 km.
Khám phá mới này khá bất ngờ, bởi vì núi lửa này phun trào lần cuối cách đây hơn 500.000 năm và được xem như tắt từ lâu. Các nhà địa chất tập đã trung nhiều hơn vào núi Trường Bạch, hay còn gọi là Paektu, ở phía nam Hắc Long Giang - nơi xảy ra một vụ phun trào lịch sử vào năm 946 sau Công nguyên, với đám mây bụi che phủ kéo dài từ Nhật Bản tới tận Greenland.
Theo nghiên cứu, trường núi lửa của núi Trường Bạch và núi Wei có liên hệ ở một mức độ nào đó.
Nhà địa vật lý Zhang Haijiang và một nhóm các nhà khoa học từ Đại học Khoa học và Công nghệ Trung Quốc ở Hợp Phì, An Huy, đã đến gần 100 địa điểm trên núi Wei để nghiên cứu.
Nhóm đã sử dụng các cảm biến để phát hiện các bất thường điện từ ở sâu trong lòng đất. Kết quả là họ tìm thấy dung nham, thường có độ dẫn thấp hơn đá cứng, ở 2 vị trí nằm cách mặt đất 15 km và 8 km.
Sau đó, mô hình máy tính của nhóm cho thấy có thể có 2 buồng dung nham khổng lồ với độ sâu kết hợp hơn 9 km. Những buồng này là một phần của một hệ thống lớn hơn có thể được “liên kết với núi lửa Trường Bạch thông qua dòng đối lưu tại lớp phủ thứ cấp”, ông Zhang giải thích.
Theo tính toán của nhóm nghiên cứu, dung nham hiện chiếm 15% buồng phía trên. Nếu nó lấp đầy 40% buồng thì vụ phun trào có thể xảy ra.
Núi Wei là một phần của trường núi lửa Ngũ Đại Liên Trì có 14 miệng núi nằm rải rác trên một cao nguyên rộng 500 km2 được hình thành bởi dung nham. Các nghiên cứu trước đây cũng đã phát hiện ra rằng Ngũ Đại Liên Trì và Trường Bạch có sự liên kết.
Ông Zhang và nhóm nghiên cứu lưu ý rằng hoạt động địa chấn đã tăng lên tại Trường Bạch từ năm 2002 đến năm 2005, cho thấy “hoạt động dung nham bên dưới núi lửa này đã tăng lên”. Lần phun trào gần đây nhất của nó là vào năm 1903.
Nghiên cứu kết luận: “Núi lửa Wei ở phía đông bắc Trung Quốc có thể đang ở giai đoạn hoạt động, và việc giám sát nó là cần thiết để hiểu rõ hơn về các hệ thống dung nham ở khu vực này”.
Ông Xu Jiandong, giám đốc bộ phận nghiên cứu núi lửa tại Cơ quan Động đất Trung Quốc ở Bắc Kinh và là người không tham gia vào nghiên cứu, cho biết vụ phun trào cuối cùng tại trường núi lửa Ngũ Đại Liên Trì là vào đầu thế kỷ 18, tạo thành 2 núi lửa - Laohei và Huoshao. Sau đó nhiều thập kỷ, các trạm địa chấn đã theo dõi 2 ngọn núi lửa này.
Ông Xu nói: “Chúng tôi đã không phát hiện bất kỳ dấu hiệu hoạt động nào của các buồng dung nham bên dưới Laohei và Huoshao”.
Những phát hiện của nghiên cứu về núi Wei càng làm gia tăng bí ẩn đó.
Ông Xu nói: “Nếu thực sự có những buồng dung nham khổng lồ trong khu vực, chúng ta sẽ phát hiện ra một số hoạt động địa chấn liên quan - khi buồng dưới “nạp lại” cho buồng trên, sẽ gây ra một số chuyển động. Tuy nhiên, cho đến nay, sau nhiều thập kỷ theo dõi địa điểm này, chúng tôi gần như không thu được gì. Toàn bộ khu vực đã rất, rất yên tĩnh”.
Cũng theo ông Xu, điều đó có nghĩa là còn quá sớm để nói chắc chắn rằng các buồng thậm chí có tồn tại. Ông cho rằng các tín hiệu bất thường được phát hiện bởi nhóm của ông Zhang cũng có thể được gây ra bởi các chất khác như nước hoặc đá có độ dẫn cao.
Theo ông Xu, các kết quả nghiên cứu mới sẽ cần được xác minh bằng dữ liệu địa chấn dài hạn được thu thập bởi các trạm mới sẽ được thiết lập tại núi Wei.
Ông nói: “Những gì chúng ta biết chắc chắn là khu vực Ngũ Đại Liên Trì đang hoạt động - nó giống như cháo sôi trong nồi”.
Ông Xu cho biết, nhiều nghiên cứu trong những năm gần đây cho thấy nguy cơ thấp của một vụ phun trào ngay lập tức trong khu vực này. Do đó, chính phủ đã không thiết lập các trạm giám sát tại đây, ông nói: “Chúng tôi chưa chuẩn bị cho một vụ phun trào”.
Văn Thiện
Theo SCMP
