Theo y học cổ truyền Trung Quốc, ngồi thiền ở tư thế hoa sen (kiết già) hoàn toàn rất tốt để đạt được trạng thái tĩnh tại trong thiền định, và cũng giúp cơ thể hồi phục nhanh chóng.
Tư thế hoa sen là một phương pháp ngồi thiền được ưa thích. Mặc dù đối với một số người đây là một tư thế khó ngồi, nhưng hầu hết mọi người đều có thể thực hiện được nếu kiên trì. Tư thế kiết già với cả hai chân bắt chéo vào nhau không chỉ giúp nhập tĩnh tốt hơn mà có thể mang lại những lợi ích sức khỏe đáng kinh ngạc, theo các nguyên tắc được dạy trong y học cổ truyền Trung Quốc (TCM).
Người ta nói rằng bệnh tật xảy ra khi các kinh mạch của một người bị tắc nghẽn, ngăn cản sự lưu thông thích hợp của khí và huyết.
Khí (氣) và kinh lạc (經絡) là những thuật ngữ trong TCM được sử dụng để truyền đạt những khái niệm không có trong y học phương Tây. Ngay cả thuật ngữ huyết (血) cũng được hiểu theo cách khác, với những nội hàm sâu sắc hơn những gì thu thập được từ các phương pháp thực nghiệm hiện đại.
Khai thông kinh mạch và đào thải khí bệnh
Trong TCM, “huyết” có mang theo năng lượng, được tạo thành từ một dạng vật chất ở vi quan (精), cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cho cơ thể. Năng lượng khỏe mạnh sẽ giúp làn da đẹp hơn, trong khi sự thiếu hụt năng lượng sẽ dẫn đến vẻ ngoài yếu ớt và xám xịt.
Ngồi thiền ở tư thế hoa sen giúp săn chắc cơ hông và cột sống, ngoài ra còn mở ra các kinh mạch và mạch máu ở chân. Khi ngồi xếp bằng trong tư thế kiết già, mắt cá chân ép động mạch chủ trên đùi trong. Tim sẽ cần phải bơm mạnh hơn để máu chảy qua các động mạch.
Trước khi đi qua động mạch, máu sẽ tập trung ở phần trên cơ thể do động mạch ở chân bị hạn chế lưu thông. Khi tim bơm máu mạnh hơn, các cơ quan nội tạng nhận được nguồn cung cấp máu đáng kể, dẫn đến cải thiện chức năng của các cơ quan nội tạng và tăng lưu lượng máu đến não.
Khí là năng lượng quan trọng trong cơ thể con người, giữ vai trò và chức năng giống như mặt trời cung cấp nguồn năng lượng để tạo ra nhiên liệu cho các chức năng cơ bản trên Trái đất. Con người sinh trưởng nhờ có khí. Thiếu khí sẽ dẫn đến thiếu năng lượng.
Máu cũng chứa khí, thiếu máu hoặc thiếu tinh chất dinh dưỡng này sẽ dẫn đến thiếu khí, và ngược lại.
Kinh lạc đề cập đến các kênh năng lượng mà mắt người không nhìn thấy được, nhưng chúng di chuyển khí và huyết khắp cơ thể. TCM mô tả 14 kinh mạch chính, một hệ thống toàn diện với hai kinh mạch chính là nhâm và đốc mạch (任 ren, và 督 du), cộng thêm 12 kinh mạch khác, bao gồm ba kinh mạch âm ở phía trước cơ thể và ba kinh mạch dương ở phía sau, cũng như ở bên trái và bên phải và từ tay sang chân.
Y học cổ truyền Trung Quốc tập trung vào sự di chuyển của khí thông qua các kinh mạch, hoặc các kênh liên kết với các cơ quan nội tạng. Ngồi kiết già có thể khai thông các kinh mạch này và cải thiện sức khỏe tổng thể.
-
- Y học cổ truyền Trung Quốc tập trung vào sự di chuyển của khí thông qua các kinh mạch, hoặc các kênh liên kết với các cơ quan nội tạng. Ngồi kiết già có thể khai thông các kinh mạch này và cải thiện sức khỏe tổng thể. (Hình ảnh: Creative Commons CC BY SA)
Nói một cách đơn giản, hệ thống kinh mạch là một mạng lưới mà toàn bộ cơ thể dựa vào để được khỏe mạnh. Nếu các kinh lạc bị tắc nghẽn, con người sẽ mắc nhiều bệnh khác nhau. Đôi khi, một người có thể cảm thấy không khỏe mà không có triệu chứng rõ ràng. Trong tình huống này, bác sĩ y học cổ truyền Trung Quốc có thể chẩn đoán khá chuẩn xác bệnh nhân có bị tắc nghẽn kinh mạch hay không và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp sau khi xác định rõ nguyên nhân gây tắc nghẽn.
Khi ngồi trên ghế, một số người thích bắt chéo chân của họ lên trên đùi của chân kia. Y học cổ truyền Trung Quốc cho rằng tư thế đó không có lợi cho sức khỏe. Thay vì bắt chéo chân theo cách thông thường, tốt hơn là nên tập ngồi kiết già.
Tập luyện ngồi tư thế kiết già
Mặc dù thời gian đầu thường xuyên gặp khó khăn nhưng hầu hết mọi người đều có thể thực hành được với tư thế kiết già, ngay cả người lớn tuổi.
Để chuẩn bị cho tư thế ngồi kiết già, có thể bắt đầu bằng cách thực hiện một số bài tập kéo giãn để thả lỏng các cơ ở háng, sau đó nhấc chân này lên chân kia. Tùy vào trường phái tâm linh khác nhau mà có các yêu cầu khác nhau, cho chân nào lên trước. Thuyết âm dương cho rằng trái là dương và phải là âm. Vì dương tượng trưng cho nguyên tắc nam tính và âm cho nữ tính, nam giới nên đưa chân trái lên trước; ngược lại đối với phụ nữ. Có thể chúng ta sẽ gặp khó khăn trong lần thử đầu tiên và có thể sẽ khá đau đớn ngay cả khi có thể vắt chân lên được. Tuy nhiên nếu kiên trì trong thời gian đầu thì sau đó sẽ có thể ngồi được. Cố gắng chịu đau nhiều nhất có thể trước khi hạ chân xuống. Khi thời gian trôi qua, sẽ có thể ngồi lâu hơn.
Ngồi kiết già giúp mang lại sức khỏe thể chất và tinh thần minh mẫn. Vị trí hoa sen bắt nguồn từ tên gọi của nhiều hình ảnh các vị Phật ngồi trên các đài hoa sen.
-
- (Hình ảnh: Marisa qua Pixabay)
Sau khi bắt đầu thực hành tư thế kiết già, một số người có thể xuất hiện tình trạng đau chân và đau lưng nhiều hơn, đôi khi cảm giác khó chịu, sự khó chịu này sẽ vẫn tiếp tục ngay cả khi người ta ngồi đúng tư thế. Đây là hệ quả tự nhiên của việc khai thông kinh mạch, vậy nên không nên lo lắng rằng điều đó sẽ gây ra tổn thương nào đó. Khi kiên trì luyện tập (dù chỉ 20 phút mỗi ngày cũng có lợi), cơn đau sẽ giảm dần, có thể cảm thấy một luồng khí mạnh mẽ, làm thẳng cột sống và cải thiện tư thế khi ngồi.
Ngồi thiền trong tư thế hoa sen cũng có thể tăng cường chuyển động của đường tiêu hóa và hỗ trợ tiêu hóa.
Ngồi thiền hàng ngày trong tư thế kiết già làm tăng độ dẻo dai của eo và chân, cải thiện tuần hoàn máu ở chân và giảm đau thần kinh tọa do lối sống ít vận động. Khi đang căng thẳng trong công việc và bế tắc, chỉ cần ngồi xếp bằng trong thiền định thì sẽ hết. Lưu lượng máu đến não tăng lên sẽ giúp cảm thấy tràn đầy sinh lực và đầu óc tỉnh táo.
Tư thế này cũng có thể cải thiện chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ bằng cách giảm đau bụng kinh và điều hòa lưu lượng kinh nguyệt. Khi kinh nguyệt được điều hòa thì tình trạng rối loạn nội tiết cũng sẽ được giải quyết. Tư thế ngồi kiết già hoàn toàn có lợi cho cơ thể của phụ nữ theo nhiều cách. Các bà mẹ bận rộn với con nhỏ và công việc nhà có thể giảm đau lưng phổ biến và ngăn ngừa rối loạn cột sống bằng cách ngồi ở tư thế kiết già (hoa sen).
Đối với nam giới, ngồi kiết già hàng ngày trước khi đi ngủ giúp tăng cường cơ xương, đả thông kinh mạch, cải thiện chức năng các cơ quan nội tạng, kích thích tuần hoàn hệ sinh lý, bảo vệ sức khỏe thận và tuyến tiền liệt. Mặc dù thoạt nghe có vẻ là một việc đơn giản, nhưng lợi ích lâu dài của tư thế kiết già vượt xa sự khó chịu tạm thời.
Ngọc Mai
Theo Visiontimes
