Trong khi các quốc gia và các công ty đua nhau tìm cách chữa trị cho bệnh nhân nhiễm virus Corona Vũ Hán (COVID-19), thì một nghiên cứu được công bố gần đây cho thấy máu của bệnh nhân hồi phục có thể hỗ trợ cho việc điều trị đối với các trường hợp nguy kịch.
Nghiên cứu, được công bố trên Tạp chí của Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (JAMA) vào ngày 27/3, đã xem xét 5 bệnh nhân nguy kịch ở Thâm Quyến, Trung Quốc. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng việc truyền cho những bệnh nhân này một loại huyết tương thử nghiệm có chứa "kháng thể trung hòa" đã giúp họ hồi phục.
Các nhà nghiên cứu viết: "Những phát hiện ban đầu này cho thấy khả năng việc truyền huyết tương của những bệnh nhân hồi phục có thể hữu ích trong việc điều trị cho bệnh nhân COVID-19 và ARDS đang nguy kịch, nhưng phương pháp này cần được đánh giá trong các thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên".
Tất cả 5 bệnh nhân - trong độ tuổi từ 36 đến 65, bao gồm hai phụ nữ - đều đang thở máy tại thời điểm điều trị và trước đó đã nhận được "thuốc chống vi rút và methylprednisolone".
Sau khi họ được truyền huyết tương, bốn trong số năm bệnh nhân có thân nhiệt trở lại bình thường "trong vòng ba ngày". Điểm số Đánh giá Suy Cơ quan Tuần tự (SOFA) của họ giảm, và tỷ lệ áp suất riêng phần oxy động mạch (arterial oxygen partial pressure) so với phân lượng oxy hít vào (fractional inspired oxygen) (còn được gọi là tỷ lệ PaO2 / FiO2 hoặc chỉ số Carrico và tỷ lệ PF) tăng trong vòng 12 ngày.
Sau khi được truyền huyết tương, 4 trong số 5 bệnh nhân cho thấy các vấn đề hô hấp cấp tính của họ biến mất trong vòng 12 ngày và 3 trong số họ đã bỏ được thở máy trong vòng 2 tuần điều trị. Cuối cùng, 3 bệnh nhân đã được xuất viện và 2 người còn lại trong tình trạng ổn định nhưng vẫn phải thở máy.
Những hạn chế của nghiên cứu
Hai chuyên gia của Đại học Emory, Tiến sĩ John Roback và Tiến sĩ Jeannette Guarner, đã giải thích về những phát hiện của nghiên cứu trên trong một bài viết gửi cho JAMA.
Các chuyên gia này cho rằng nghiên cứu trên là "thuyết phục và cẩn thận" nhưng vẫn còn những hạn chế. Nghiên cứu không có nhóm đối chứng để so sánh kết quả, và 5 bệnh nhân là quy mô rất nhỏ. Ngoài ra, các bệnh nhân đã được sử dụng thuốc kháng virus và steroid thử nghiệm, điều này làm hạn chế thêm khả năng xác định hiệu quả của việc truyền huyết tương.
Mặc dù có những hạn chế này, những phát hiện bước đầu cho thấy khả năng việc truyền huyết tương là một phương pháp điều trị virus Corona Vũ Hán hiệu quả, đặc biệt đối với những bệnh nhân nguy kịch.
Hai chuyên gia này cũng cho biết rằng các phát hiện trong nghiên cứu sẽ thúc đẩy các thử nghiệm nghiêm ngặt hơn đối với các bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán. Trong quá khứ, phương pháp điều trị huyết tương cũng từng được sử dụng trong đợt bùng phát SARS năm 2002-2003 và dịch cúm H1N1 năm 2009.
Các chuyên gia của Đại học Emory cho biết: "Nếu kết quả của các cuộc điều tra được tiến hành một cách nghiêm ngặt - như thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên quy mô lớn - chứng minh hiệu quả, thì việc sử dụng liệu pháp này có thể sẽ giúp thay đổi tiến trình của đại dịch này".
Phương pháp huyết tương nhấn mạnh vai trò của những người hiến máu
Các bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán hồi phục đã giúp việc điều trị thử nghiệm trong nghiên cứu thông qua hiến máu. Nghiên cứu này sử dụng những người hiến máu đã khỏi bệnh hoàn toàn và cảm thấy khỏe mạnh trong ít nhất 10 ngày. Các nhà nghiên cứu cũng cho biết rằng huyết tương được chuyển vào bệnh nhân nguy kịch cùng ngày.
Nếu việc điều trị được chứng minh là có hiệu quả ở quy mô lớn hơn, một thách thức quan trọng sẽ là nhân rộng số lượng người khỏi bệnh hiến máu để giải quyết đại dịch. Ông Roback và bà Guarner cho rằng các trung tâm máu có thể thu thập huyết tương từ người hiến và nhân viên y tế có thể cần khuyến khích các bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán hiến tặng máu sau khi họ hồi phục.
Việc hiến máu cũng sẽ hữu ích đối với các xét nghiệm phát hiện ra những kháng thể mà có tính chất đặc hiệu hơn để chống lại virus.
Một số nơi đã quyết định sử dụng huyết tương trong điều trị
New York
Nghiên cứu trên được công bố sau khi bang New York mới đây tuyên bố rằng họ sẽ cố gắng chống lại đại dịch bằng huyết tương của các bệnh nhân đã hồi phục.
Trong cuộc họp báo ngày 23/3, Thống đốc New York Andrew Cuomo cho biết việc thử nghiệm liệu pháp máu, mà nhắm vào các bệnh nhân viêm phổi Vũ Hán đang trong tình trạng nghiêm trọng nhất, sẽ bắt đầu tiến hành trong cùng tuần đó.
Ông Cuomo giải thích trong cuộc họp báo: “Những gì phương pháp này làm là, các bác sĩ lấy huyết tương từ một người đã bị nhiễm virus, xử lý huyết tương và tiêm kháng thể vào người bị bệnh. Đã có những thử nghiệm cho thấy khi một người được tiêm kháng thể, thì kháng thể sau đó sẽ kích thích hầu hết hệ thống miễn dịch của bệnh nhân chống lại căn bệnh này”.
Ông Cuomo nói thêm: “Đây chỉ là một thử nghiệm cho những người [mắc viêm phổi Vũ Hán] đang trong tình trạng nguy kịch, nhưng Sở Y tế bang New York đã làm việc với các cơ quan chăm sóc sức khỏe tốt nhất của bang này, và chúng tôi nghĩ rằng phương pháp này là hứa hẹn và chúng tôi sẽ bắt đầu áp dùng từ tuần này”.
Thượng Hải
Hôm thứ Hai (17/2), Bộ Y tế của Thượng Hải cho biết họ sẽ tiêm huyết tương của bệnh nhân đã hồi phục cho các trường hợp nhiễm virus Corona Vũ Hán nặng, đây được xem như một phương pháp điều trị thử nghiệm.
Một quan chức của Trung tâm Y tế Thượng Hải cho biết: "Chúng tôi sẽ sớm bắt đầu cho bệnh nhân sử dụng huyết tương của bệnh nhân đã hồi phục. Tôi cũng tin rằng phương pháp này sẽ có tác dụng rất tốt trong điều trị cho bệnh nhân nguy kịch".
Trước đó, Bệnh viện Kim Ngân Đàm Vũ Hán công bố rằng gần đây, các bệnh nhân sử dụng phương pháp này đã có cải thiện đáng kể.
Nhưng các chuyên gia cảnh báo rằng liệu pháp này đã được thử nghiệm trong thời kỳ dịch SARS bùng phát, nhưng không có bằng chứng rõ ràng về tác dụng, và cần nghiên cứu thêm. Vẫn còn sớm để khẳng định liệu pháp điều trị này có hiệu quả, hơn nữa nó còn có khả năng khiến virus thâm nhập với nhau.
Tính đến sáng 30/3, tổng số ca nhiễm viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) trên thế giới đã vượt mốc 720.000. Các quốc gia đều tăng cường các biện pháp cách ly xã hội để đối phó với đại dịch toàn cầu.
Văn Thiện
Theo Foxnews, Businessinsider
