Lông vũ là một tác phẩm của tự nhiên dành cho các loài chim. Đối với các loài chim khác nhau, lông vũ sẽ có kích thước, màu sắc, và chức năng khác nhau. Vậy tác dụng của bộ lông ở những loài chim không bay là gì?
Từ mảng màu rực rỡ của loài vẹt nhiệt đới đến ánh kim nhẹ nhàng và tinh tế của chim bồ câu, lông của loài chim là tác phẩm nghệ thuật đặc biệt của thiên nhiên. Trong khi tất cả các loài chim đều có lông, không phải tất cả lông đều để bay. Một số loài chim, chẳng hạn như chim cánh cụt, kiwi và emu có lông được sử dụng cho các mục đích khác.
Tương tự như vậy, không phải tất cả động vật bay đều có lông. Vậy, bộ lông của các động vật không bay được sử dụng để làm gì? Và làm thế nào để chúng phục vụ nhiều mục đích khác nhau?
Giải phẫu bộ lông vũ
Theo Hiệp hội Bảo vệ Chim Hoàng gia, lông vũ được làm từ keratin, cùng một chất liệu tạo nên tóc và móng tay của chúng ta. Nhẹ và linh hoạt, keratin cũng đủ cứng cáp để chịu lực trong quá trình bay.
Một chiếc lông vũ được thiết kế phức tạp. Trục rỗng, thân ống, ở giữa lông vũ được bao bọc bởi một "cánh gió" ở hai bên. Các cánh gạt bao gồm hàng nghìn ngạnh, lần lượt phân nhánh ra nhiều ngạnh nhỏ, cho phép chúng liên kết với nhau. Nhờ có những hệ cơ nhỏ ở gốc mỗi lông, chim có thể điều động từng chiếc lông, dịch chuyển chúng để cho phép loài chim có thể làm nhiều việc, ví dụ như ngăn chặn luồng không khí.
Khả năng bay của chim phụ thuộc vào kích thước của đôi cánh và trọng lượng của cơ thể. Vì chim bay có xương đặc biệt nhẹ và rỗng nên toàn bộ lớp lông vũ có thể nặng hơn bộ xương của chim.
Các tác dụng khác của lông vũ
Mặc dù lông vũ là rất quan trọng cho việc bay trên bầu trời, nhưng nó phục vụ cho mục đích gì đối với những loài chim không biết bay?
Các loài chim trên mặt đất như chim cánh cụt có bộ lông được dùng để giúp giữ ấm cơ thể trong môi trường lạnh.
Vì là động vật máu nóng nên chim cánh cụt cần giữ nhiệt độ cơ thể ở khoảng 40°C (khoảng 104°F). Lông là thành phần quan trọng trong việc kiểm soát nhiệt độ.
-
- Chim cánh cụt phụ thuộc vào lông của chúng để giúp chúng bơi và giữ ấm trong vùng nước lạnh giá. (Hình ảnh: DSD qua Pexels)
Các loài chim cũng sử dụng lông của chúng để tạo ra các túi không khí, được gọi là plastron, và giữ nó gần cơ thể của chúng để làm vật cách nhiệt.
Một nghiên cứu của Đại học bang Arizona xác nhận rằng bằng cách thay đổi sự sắp xếp của hệ thống lông, chim có thể kiểm soát lượng không khí gần cơ thể của chúng, và từ đó điều chỉnh nhiệt độ xung quanh cơ thể. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các loài chim như chim cánh cụt hoặc chim công, sống ở nơi nhiệt độ có thể giảm xuống cực thấp.
Màu lông rất quan trọng trong các lĩnh vực thu hút bạn tình, chẳng hạn như khi con công xòe rộng chiếc đuôi đẹp đẽ của nó; hoặc theo nhiều cách tiếp cận khác nhau để ngụy trang. Nhiều con chim mái có màu sắc không rõ ràng, vì chúng thường chăm sóc đàn chim con và muốn thu hút ít sự chú ý nhất.
Lông vũ dưới nước
Lông vũ cũng là công cụ giúp thuỷ điểu (waterfowl) bơi và nổi trên mặt nước.
Những chiếc lông ngoài cùng hay còn gọi là lông viền trên các loài chim nước như vịt, thiên nga, ngỗng và chim biển không thấm nước, giữ cho con vật khô ráo và an toàn trong nước và gió. Hơn nữa, các tuyến đặc biệt ở gốc đuôi tiết ra dầu không thấm nước. Khi chim rỉa lông, chúng sẽ phết dầu này lên toàn bộ lông.
-
- Thuỷ điểu (waterfowl) giữ cho bộ lông của chúng không thấm nước bằng cách phủ dầu lên lông trong quá trình rỉa lông. (Hình ảnh: Anten D qua Pexels)
Ở vùng nước biển lạnh giá, lớp lông vũ dưới cùng (lông tơ) hoạt động giống như một chất cách nhiệt giúp giữ ấm cho các loài chim nước.
Các loài chim lặn, như chim cánh cụt và chim cốc, sử dụng sự kết hợp giữa lớp ngoài không thấm nước và lớp bên trong ấm để giúp chúng bơi hoặc nổi trong vùng nước lạnh giá. Thiết kế hợp lý của lông vũ cho phép những con chim này trở thành những vận động viên bơi lội duyên dáng, lao mình vào sóng để săn cá.
Một nghiên cứu về lông vũ được thực hiện bởi các nhà khoa học từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và Giáo sư Andrew Parker của Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Luân Đôn đã xác định rằng các plastron tiêu biến khi những con chim này lặn quá độ sâu nhất định, khiến da của chúng bị ướt. Tuy nhiên, khi một con chim quay trở lại bề mặt, áp suất giảm xuống và nước bị đẩy đi bởi cấu trúc của lông.
Giáo sư Parker nói: “Nó hoàn toàn có thể loại bỏ được (ý là loại bỏ nước)”. Ông nói thêm: "Con chim gặp rắc rối, và sau đó ngay lập tức giải quyết rắc rối”. Điều này giúp giải thích tại sao chim cốc lại ngồi và duỗi thẳng cánh sau khi lặn. Chúng đang lấy nước ra khỏi lông của chúng.
Cho dù thích nghi với cuộc sống trên không, dưới nước hay trên cạn; lông vũ là một công cụ được thiết kế hoàn hảo của thiên nhiên chỉ dành cho các loài chim. Việc quan sát các cơ chế đơn giản có ảnh hưởng mạnh mẽ và hiệu quả như thế nào có thể truyền cảm hứng cho bất kỳ ai hướng tới sự vĩ đại.
Theo Vision Times
