Tại cuộc họp thường niên của Mạng lưới Hiệp hội Thiên văn Hoa Kỳ được tổ chức vào ngày 7-9 tháng 6, các nhà khoa học thông báo rằng trong năm đầu tiên hoạt động, Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (CHIME), một hệ thống kính viễn vọng vô tuyến tại Canada, đã phát hiện 535 vụ nổ sóng vô tuyến nhanh (FRB), trong đó có 18 nguồn lặp lại.
Các vụ nổ sóng vô tuyến nhanh (FRB) là một trong những bí ẩn lớn nhất chưa được giải đáp trong thiên văn học. Mặc dù một số lượng lớn các mô hình đã được đề xuất để giải thích các xung phát xạ vô tuyến cường độ cao thời lượng mili giây này, nguồn gốc của chúng vẫn còn là một chủ đề gây tranh cãi, chủ yếu là do thiếu các FRB được định vị tốt.
"Trong một số trường hợp, phải mất hàng nghìn giờ quan sát để phát hiện một vụ nổ của một số FRB nhất định, trong khi những vụ nổ khác tái diễn trong vòng hàng chục giờ", Pragya Chawla, một sinh viên tốt nghiệp Khoa Vật lý tại Đại học McGill và là thành viên của dự án CHIME Collaboration, cho biết. "Các mẫu hiện tại của chúng tôi cho thấy sự khác biệt đáng kể về đặc điểm của các nguồn lặp lại và không lặp lại. Nghiên cứu trong tương lai sẽ cho phép chúng tôi xác định xem hai sự kiện bùng nổ này có phải là do các hiện tượng vật lý thiên văn khác nhau gây ra hay không”.
Từ 535 sự kiện FRB do CHIME phát hiện, các nhà thiên văn tính toán rằng các FRB sáng xuất hiện với tần suất khoảng 800 lần mỗi ngày, đây là ước tính chính xác nhất về tần suất tổng thể của FRB cho đến nay.
Khi họ bắt đầu lập bản đồ vị trí của các FRB được nhìn thấy từ năm 2018 đến 2019, họ nhận thấy rằng các vụ nổ được phân bổ đều trên bầu trời, điều này cho thấy rằng các FRB trải rộng khắp vũ trụ, không chỉ trong Dải Ngân hà.
Nhóm nghiên cứu đã đo độ tán sắc của từng trong số 535 FRB và phát hiện ra rằng hầu hết các vụ nổ có thể đến từ các nguồn rất xa trong các thiên hà xa xôi.
Thực tế là những vụ nổ đủ sáng để được CHIME phát hiện cho thấy rằng chúng phải được tạo ra bởi các nguồn năng lượng cực cao.
Thông qua nhiều quan sát hơn, các nhà thiên văn hy vọng sẽ sớm xác định được nguồn gốc cực đoan của những tín hiệu sáng kỳ lạ này.
"FRB cũng mang thông tin về môi trường mà chúng đi qua", Saurabh Singh, nghiên cứu viên sau tiến sĩ tại Khoa Vật lý tại Đại học McGill và là thành viên của dự án CHIME Collaboration, cho biết. “Với sự gia tăng đáng kể khả năng phát hiện chúng trong một phạm vi khoảng cách từ chúng ta, chúng có thể cung cấp một thước đo độc lập về sự phân bố của vật chất trong vũ trụ”.
"Việc có một số lượng lớn các mẫu FRB sẽ mở ra vô số khả năng. Lấy ví dụ, chúng ta đang ở trong thời đại sử dụng FRB như một máy dò vũ trụ”, Alex Josephy, nghiên cứu sinh Khoa Vật lý tại Đại học McGill và là thành viên của dự án CHIME Collaboration, cho biết. "Chúng tôi có thể bắt đầu nghiên cứu các cấu trúc lớn, cụm hàng nghìn thiên hà. Chúng tôi có thể giúp lập bản đồ phân bố vật chất tối trong vũ trụ và nghiên cứu sự tiến hóa của vật chất trong suốt lịch sử vũ trụ”.
"Các FRB gần đó, chẳng hạn như một số FRB được mô tả trong danh mục CHIME/FRB mới, chắc chắn là nguồn tốt nhất để kiểm tra nguồn gốc và các mô hình đặc trưng của FRB", nghiên cứu sinh Khoa Vật lý Đại học McGill và thành viên dự án CHIME Collaboration, Mohit Bhardwaj cho biết. "Nếu chúng ta muốn tìm hiểu thêm về FRB, chẳng hạn như liệu chúng có phát ra ánh sáng quang học hay tia X hay không, thì FRB gần đó là lựa chọn tốt nhất của chúng ta!”
Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng công bố danh mục CHIME/FRB đầu tiên, bao gồm các thông tin liên quan về 535 FRB này.
"Trước CHIME, tổng số FRB được tìm thấy là dưới 100; bây giờ, sau một năm quan sát, chúng tôi đã phát hiện thêm hàng trăm vụ nổ”. Kaitlyn Shin, một nghiên cứu sinh tại Khoa Vật lý của MIT và là thành viên của dự án CHIME Collaboration cho biết. "Với tất cả các nguồn FRB này, chúng ta thực sự có thể bắt đầu hiểu được tình hình tổng thể của FRB, cơ chế vật lý nào thúc đẩy những hiện tượng này và cách sử dụng chúng để nghiên cứu vũ trụ tương lai”.
Văn Thiện
Theo Epochtimes
