Einstein nhận ra một điều không thể tin được, đó là sự nhận thức của chúng ta về quá khứ, hiện tại và tương lai và sự khác biệt rõ ràng mà chúng ta thấy giữa chúng - có thể chỉ là ảo tưởng.
Khám phá ra mối liên hệ bất ngờ và rất quan trọng giữa không gian và thời gian, Einstein nhận ra rằng, chúng không còn là những thứ riêng biệt nữa. Chúng được hợp nhất với nhau và tạo thành một khối liên tục (đa tạp) không-thời gian, được xem như một không gian vectơ bốn chiều.
Ông nói: “Sự phân biệt giữa quá khứ, hiện tại và tương lai chỉ là một ảo tưởng ngoan cố dai dẳng”.
Lúc đầu, Einstein không đặc biệt hào hứng với ý tưởng không-thời gian hợp nhất và bác bỏ không gian bốn chiều mới do Hermann Minkowski đề xuất, coi đó là giả thuyết “thừa” nhưng cuối cùng ông đã chấp nhận ý tưởng đó.
Như Arthur Schopenhauer đã nhấn mạnh “Những điều hiện tại vô nghĩa nhất có lợi thế hơn so với những điều ý nghĩa nhất trong quá khứ là do lợi thế của thực tế” và một niềm tin như vậy không thể dễ dàng bị gạt bỏ.
Đương nhiên, ảo tưởng này - sự hiểu biết của chúng ta về quá khứ, hiện tại và tương lai - rất thuyết phục đối với chúng ta, nhưng nó vẫn chỉ là ảo tưởng, chúng ta sống với mỗi ngày, mỗi khoảnh khắc, liên tục.
Nhiều thế kỷ trước, Thánh Augustine ở Hippo, một trong những nhà tư tưởng có ảnh hưởng nhất trên thế giới cũng quan tâm đến mối liên hệ giữa thời gian và không gian.
Ông thắc mắc “Làm sao có thể có quá khứ và tương lai, khi quá khứ không còn, và tương lai thì chưa?”.
“Đối với hiện tại, nếu nó luôn ở hiện tại và không bao giờ chuyển sang quá khứ, nó sẽ không phải là thời gian, mà là vĩnh cửu.”
Về cơ bản, vẫn là cùng một câu hỏi mà chúng ta đang thắc mắc ngày nay.
Hầu hết chúng ta tin chắc rằng hiện thực có nghĩa là các sự kiện của thời điểm hiện tại.
Đó là niềm tin cơ bản của chúng ta kể từ khi chúng ta còn là những đứa trẻ bởi vì điều duy nhất chúng ta nhận thức được là những khoảnh khắc thực tại.
Paul Davies, Giáo sư Triết học Tự nhiên tại Đại học Adelaide, Úc, cho biết chúng ta chia thời gian thành quá khứ, hiện tại và tương lai và nó dường như rất cần thiết cho trải nghiệm thực tại - thực tại của chúng ta - như bất cứ điều gì.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu nhận thức cố hữu của chúng ta về thời gian và không gian đang đánh lừa chúng ta?
Nhà vật lý Brian Greene cho rằng, phần lớn những gì chúng ta đã biết về vũ trụ của mình - rằng quá khứ đã xảy ra và tương lai vẫn chưa hiện hữu, không gian đó chỉ là một khoảng không trống rỗng, rằng vũ trụ của chúng ta là vũ trụ duy nhất tồn tại - điều đó là sai.
Trong cuộc sống hàng ngày, chúng ta trải nghiệm thời gian như một dòng chảy liên tục. Nhưng cũng có thể hữu ích khi coi thời gian như một loạt ảnh chụp nhanh hoặc khoảnh khắc, và mọi sự kiện có thể được coi là các khoảnh khắc đang diễn ra.
-
- Ví dụ, ở đỉnh Everest, một năm sẽ ngắn hơn khoảng 15 micro giây so với mực nước biển. (Ảnh minh họa: SpiritBunny/Pixabay)
Greene cho rằng: “nếu chúng ta hình dung tất cả những khoảnh khắc này hoặc ảnh chụp nhanh, xếp chúng thành hàng, mọi khoảnh khắc trên Trái đất, mọi khoảnh khắc Trái đất quay quanh Mặt trời và mọi khoảnh khắc trong toàn bộ vũ trụ, chúng ta sẽ thấy mọi sự kiện đã từng xảy ra hoặc sẽ từng xảy ra, từ khi vũ trụ của chúng ta được hình thành từ Vụ nổ lớn, khoảng 14 tỷ năm trước; đến sự hình thành của các ngôi sao trong thiên hà Milky Way; đến sự hình thành của Trái đất, bốn tỷ rưỡi năm trước; đến thời khủng long; về những sự kiện đang xảy ra trên Trái đất ngày nay, cũng như việc tôi đang làm việc trong văn phòng của mình”.
Bạn có cảm thấy kỳ lạ rằng ai đó ngoài kia có công nghệ cực kỳ tiên tiến đến mức có thể quan sát tất cả những chuyển động đó (ảnh chụp nhanh) trong toàn bộ vũ trụ khi chúng diễn ra đồng thời không?
Và khi chúng ta nghiêm túc xem xét quan niệm đơn giản nhưng cần thiết là “chúng ta bắt đầu hiểu rằng cả quá khứ và tương lai đều phải có thật bởi vì chúng có thể là hiện tại của bạn, nghĩa là quá khứ, hiện tại và tương lai - đều có thật và đều tồn tại.
Hơn nữa, chúng tồn tại cùng một lúc.
Câu hỏi: Thời gian có chuyển động chậm hơn khi bạn ở gần tâm Trái đất hơn không?
Trả lời: Thuyết tương đối của Einstein cho rằng bạn càng ở gần tâm Trái đất, thời gian trôi đi càng chậm.
Ví dụ, ở đỉnh Everest, một năm sẽ ngắn hơn khoảng 15 micro giây so với mực nước biển.
Các nhà khoa học đã kiểm tra thuyết tương đối của Einstein ở những khoảng cách nhỏ mà chúng ta đi lên và đi xuống hàng ngày. Sử dụng đồng hồ chính xác nhất trên thế giới, họ xác nhận rằng đồng hồ đeo tay của chúng ta hoạt động ở một tốc độ hơi khác khi chúng ta đi thang máy, leo cầu thang hoặc thậm chí ngồi thẳng trên giường.
Theo thuyết tương đối rộng của Einstein, các hành tinh hoặc ngôi sao có trọng lực lớn sẽ bẻ cong kết cấu của thời gian và không gian, giống như quả bóng bowling trên tấm bạt lò xo.
Càng đến gần những vật này, lực kéo của trọng lực càng mạnh và thời gian chuyển động càng chậm. Nếu một phi hành gia nhìn đồng hồ rơi vào lỗ đen, họ sẽ thấy kim đồng hồ của nó dần chậm lại khi lực kéo của trọng lực tăng lên. Kim giây sẽ di chuyển tích tắc mỗi giờ một lần, sau đó mỗi thập kỷ một lần và cuối cùng dường như dừng lại hoàn toàn.
Nguyễn Can
Theo bendedreality
