Nhà vật lý nổi tiếng Stephen Hawking từng giúp khởi động một nỗ lực lớn mới nhằm tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống thông minh trong vũ trụ, mặc dù ông cho rằng có khả năng những sinh vật như vậy sẽ cố gắng tiêu diệt loài người.
Theo Space.com vào năm 2010, Hawking đã công khai nói về nỗi sợ hãi của mình rằng một nền văn minh ngoài hành tinh tiên tiến sẽ có thể xóa sổ loài người theo cách con người có thể quét sạch một đàn kiến. Tại sự kiện truyền thông công bố dự án mới khi đó, ông lưu ý rằng loài người có một lịch sử khủng khiếp về việc ngược đãi, thậm chí tàn sát các nền văn minh nhân loại khác có công nghệ kém phát triển hơn. Do đó, rất có một nền văn minh ngoài hành tinh có thể cũng sẽ làm như vậy.
Tuy nhiên tại thời điểm đó, có vẻ như mong muốn được biết liệu có sự sống thông minh ở nơi khác trong vũ trụ đã đánh bại nỗi sợ hãi của ông. Ông đã tham gia vào buổi thông báo công khai cho một sáng kiến mới có tên là Breakthrough Listen, được các nhà tổ chức cho biết đây sẽ là cuộc tìm kiếm mạnh mẽ nhất từng được khởi xướng để tìm ra các dấu hiệu của sự sống thông minh ở những nơi khác trong vũ trụ.
Sáng kiến Breakthrough Listen sẽ chỉ tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống thông minh. Tuy nhiên, sáng kiến thứ hai, Breakthrough Message, sẽ tổ chức một cuộc thi mở cho bất kỳ ai trên thế giới, nhằm đưa ra các đề xuất về nội dung thông điệp sẽ được gửi từ con người đến những sinh vật thông minh khác.
Các nhà khoa học hiện không biết các dạng sống ngoài hành tinh có thể trông như thế nào, hoặc cách chúng có thể phản ứng với sự tiếp xúc từ nền văn minh nhân loại.
Cũng vào năm 2010, Hawking nói trong một tập của "Into the Universe with Stephen Hawking", một chương trình truyền hình phát sóng trên Discovery Channel rằng: "Những người ngoài hành tinh tiên tiến như vậy có lẽ sẽ trở thành dân du mục, tìm cách chinh phục và thuộc địa hóa bất cứ hành tinh nào mà họ có thể đến được. Nếu vậy, họ khai thác từng hành tinh mới để lấy nguyên liệu là hợp lý để chế tạo thêm tàu vũ trụ để họ có thể đi tiếp. Ai biết giới hạn sẽ là gì?".
Hawking cũng nói lên nỗi sợ hãi của mình tại sự kiện Breakthrough: "Chúng ta không biết nhiều về người ngoài hành tinh, nhưng chúng ta biết về con người. Nếu bạn nhìn vào lịch sử, sự tiếp xúc giữa con người và các sinh vật kém thông minh hơn thường là thảm họa, và những cuộc chạm trán giữa các nền văn minh có công nghệ tiên tiến so với sơ khai đã trở nên tồi tệ đối với những nền văn minh kém tiên tiến hơn. Một nền văn minh đọc được một trong các thông điệp của chúng ta có thể đi trước chúng ta hàng tỷ năm. Nếu vậy, họ sẽ hùng mạnh hơn chúng ta rất nhiều và có thể không coi chúng ta không khác gì với việc chúng ta thấy vi khuẩn”.
Nhà vật lý thiên văn Martin Rees phản bác lại nỗi sợ hãi của Hawking, lưu ý rằng một nền văn minh tiên tiến "có thể đã biết chúng ta đang ở đây”.
Ann Druyan, đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Cosmos Studios, người là một phần của ban công bố và sẽ làm việc trong sáng kiến Breakthrough Message, dường như hy vọng nhiều hơn về bản chất của một nền văn minh ngoài hành tinh tiên tiến và tương lai của nhân loại.
Druyan nói: “Chúng ta có thể đến một giai đoạn trong tương lai, nơi chúng ta phát triển hơn để trở nên ít bạo lực và thiển cận hơn. Hy vọng là các nền văn minh ngoài Trái đất không chỉ thông thạo về công nghệ hơn chúng ta mà còn nhận thức rõ hơn về sự hiếm có và quý giá của sự sống trong vũ trụ”.
Jill Tarter, cựu giám đốc Trung tâm Tìm kiếm trí thông minh ngoài Trái đất (SETI) cũng đã bày tỏ quan điểm về những nền văn minh ngoài hành tinh trái ngược hoàn toàn với Hawking.
Tarter nói trong một tuyên bố vào năm 2012: "Trong khi Ngài Stephen Hawking cảnh báo rằng sự sống ngoài hành tinh có thể cố gắng xâm chiếm hoặc chiếm giữ Trái đất, tôi không đồng ý. Nếu người ngoài hành tinh đến đây, họ sẽ chỉ đơn giản là để khám phá. Xem xét tuổi của vũ trụ, chúng ta có lẽ cũng không phải là cuộc chạm trán ngoài Trái đất đầu tiên của họ”.
Bà nói thêm: "Nếu người ngoài hành tinh có thể đến thăm Trái đất, điều đó có nghĩa là họ sẽ có khả năng công nghệ đủ tinh vi để không cần nô lệ, thức ăn hoặc các hành tinh khác".
Giáo sư Stephen Hawking, người qua đời năm 2018, là một nhà vật lý lý thuyết, vũ trụ học người Anh nổi tiếng với công trình đột phá về lỗ đen và thuyết tương đối tổng quát, đồng thời là tác giả của một số cuốn sách khoa học thường thức gồm A Brief History of Time (Lược Sử Thời Gian).
Văn Thiện
