Biến thể Delta có gây nguy hiểm cho người đã tiêm vaccine Covid-19?

Giúp NTDVN sửa lỗi

Sự xuất hiện của biến thể Delta, dòng coronavirus mới xuất hiện gần đây được cho là có khả năng lây truyền mạnh nhất. Ở Hoa Kỳ các nhà khoa học cũng như công chúng vô cùng kinh ngạc. Nhưng chính xác thì biến thể Delta đáng lo lắng đến mức nào? Đặc biệt là với người đã được tiêm phòng đầy đủ?

Bằng chứng cho thấy rằng Covid -19, biến thể Delta hay không phải biến thể Delta, vẫn luôn là mối nguy hiểm đối với những người không được tiêm chủng hơn so với những người đã được tiêm chủng.

Biến thể Delta, còn được gọi là B.1.617.2, được phát hiện lần đầu tiên ở Ấn Độ vào tháng 10 năm ngoái. Phần lớn xuất hiện ở Vương quốc Anh và Ấn Độ, nó có khả năng lây lan từ người này sang người khác cao hơn đáng kể so với biến thể Alpha (còn được gọi là B.1.1.7). Chủng đầu tiên được tìm thấy ở Vương quốc Anh vốn đã dễ lây truyền hơn dòng họ ban đầu của virus lần đầu tiên lây lan khắp thế giới. Các ước tính khác nhau, nhưng Delta có thể lây truyền nhiều hơn Alpha khoảng 40% và khả năng lây truyền gấp đôi so với coronavirus cổ điển.

Alpha nhanh chóng tự khẳng định mình là loại biến thể thống trị ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Hoa Kỳ. Vào đầu năm nay và bây giờ biến thể Delta đã đang thống trị ít nhất là ở Anh và Ấn Độ. Tại Hoa Kỳ, khoảng 20% các trường hợp mắc mới hiện nay được cho là do Delta gây ra và trong vòng một tháng tới, gần như chắc chắn đây sẽ là chủng mới chiếm ưu thế.

Chưa có bằng chứng cụ thể nào xác định Delta dễ lây truyền hơn các chủng trước đây. Ảnh minh họa: Pixabay

Chưa có bằng chứng về Delta có khả năng chống lại hệ miễn dịch

Tại thời điểm này, chưa có bằng chứng cụ thể nào xác định Delta dễ lây truyền hơn các chủng trước đây hay không, liệu nó cũng có nhiều khả năng gây bệnh và tử vong hơn không? Nhưng ngay cả khi nó dễ lan truyền hơn, các nhà khoa học vẫn lo lắng về khả năng lây lan nhanh hơn và rộng hơn so với các đợt bùng phát đại dịch trong quá khứ. Biến thể này được cho là đã thúc đẩy đỉnh điểm chết chóc nhất ở Ấn Độ, nơi đã báo cáo tổng số gần 400.000 người chết (con số thực sự có thể cao hơn). Nó dường như cũng đứng sau làn sóng lây nhiễm bệnh mới đang diễn ra ở châu Phi.

Hầu hết các quốc gia này đều có tỷ lệ tiêm chủng thấp. Nhưng Delta cũng đã gây được tiếng vang lớn ở các quốc gia được tiêm chủng nhiều như Anh và Israel. Ở Anh, Delta rõ ràng đã chịu trách nhiệm về sự gia tăng các trường hợp được báo cáo trong tháng trước hoặc trước đó nữa. Ở Israel, các trường hợp gia tăng liên quan đến Delta đã khiến chính phủ khôi phục các quy định về đeo khẩu trang trong nhà vào tuần trước. Vào cuối tuần qua, Tổ chức Y tế Thế giới cũng đã kêu gọi những người được tiêm chủng đầy đủ tiếp tục đeo khẩu trang vì sự xuất hiện của Delta.

Tất cả những điều này nói lên rằng Delta thực sự là một phiên bản mới nguy hiểm hơn của Covid 19, rất dễ lây lan và đã gây ra cái chết cho hàng triệu người trong năm qua. Không thể khẳng định hoàn toàn rằng những người được tiêm chủng không phải sợ về Delta. Nhưng rất may, rủi ro về mặt khách quan hiện tại vẫn rất thấp.

Liều vaccine thứ hai mới có đủ khả năng chống lại sự nguy hiểm từ Delta

Việc kiểm soát virus của Vương quốc Anh, có thể được coi là một trong những nơi kiểm soát tốt nhất trên thế giới hiện nay, không chỉ lập biểu đỗ theo dõi biến thể Delta xuất hiện trong nước, mà còn cung cấp dữ liệu rõ ràng về nguy cơ mà nó gây ra cho những người được tiêm chủng đầy đủ bằng vaccine mRNA Pfizer/BioNTech hoặc vaccine AstraZeneca. Dữ liệu này cho thấy liều đầu tiên của một trong hai loại vaccine không có đủ khả năng chống lại nguy hại từ Delta. Đây là dấu hiệu cho thấy biến thể này chứa một số đột biến khiến nó trông hơi khác so với hệ thống miễn dịch chống lại phiên bản cổ điển của virus. Khả năng bảo vệ này chỉ giảm nhẹ ở những người được tiêm chủng đầy đủ hai liều. Và quan trọng nhất, cả hai loại vaccine tiếp tục mang lại hiệu quả bảo vệ lên tới 90%, giảm thiểu các trường hợp nhập viện và tử vong do Delta gây ra.

Ảnh minh họa: Pixabay

Điều này cũng được chứng minh bởi dữ liệu cấp quốc gia ngay cả khi các ca bệnh tăng trở lại đáng kể trong những tuần gần đây, số ca nhập viện chỉ tăng nhẹ, trong khi số ca tử vong thì không có. Tại Israel, quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng đầy đủ cao nhất trên thế giới (gần 60%), các ca mắc bệnh đã tăng lên một chút, nhưng không phải tử vong và nhập viện.

Một câu hỏi mở hơn liên quan đến vaccine Johnson & Johnson, loại vaccine chỉ có 12 triệu người Mỹ sử dụng. Hiện tại, không có dữ liệu trực tiếp nào về hiệu quả có thể thay đổi với Delta. Nhưng bằng chứng khác từ các biến thể trong quá khứ như Alpha cho thấy, Delta có thể làm cho mức độ bảo vệ của bạn thấp hơn bất kỳ bệnh tật nào, nhưng khả năng bảo vệ khỏi bệnh nghiêm trọng sẽ vẫn ở mức cao với vaccine J&J. Theo một số chuyên gia, điều đó nói rằng, mũi tiêm lần hai của vaccine mRNA, có thể có giá trị hơn đối với những người chỉ tiêm vaccine J&J.

Delta, giống như Alpha trước đó, đại diện cho một biến thể nâng cấp phù hợp hơn với dòng ban đầu của coronavirus (có nhiều khả năng tái tạo trong tế bào của chúng ta hơn). Tuy nhiên, tính mới luôn là điểm mạnh nhất của SARS-CoV-2 và một khi ai đó đã tiếp xúc với nó, thông qua tiêm chủng hoặc đã bi lây nhiễm trong quá khứ, hệ thống miễn dịch của cơ thể có một khả năng riêng để chống lại loại virus quen thuộc hiện nay. Ví dụ, giống như virus, các tế bào miễn dịch của chúng ta có thể tạo ra một chút đột biến kiểm tra các phiên bản kháng thể, dự đoán khả năng phát triển của nó như thế nào. Khả năng thích nghi này có nghĩa là không dễ dàng để virus đánh lừa hoàn toàn hệ thống miễn dịch đang hoạt động mà chúng ta đã thấy ở một số dạng trong quá khứ của nó.

Chắc chắn rằng, coronavirus có thể sẽ có những biến thể tiến hóa đủ để chống lại khả năng miễn dịch của chúng ta.

Nhưng Delta dường như không làm được điều này, dựa trên tất cả các thông tin cho đến nay (các nhà nghiên cứu ở Ấn Độ gần đây đã cảnh báo về Delta-plus, có một phiên bản mới của biến thể này nhưng chưa có bằng chứng cho thấy nó có khả năng chống lại hệ miễn dịch). Trên thực tế, nghiên cứu mới vừa được công bố hôm nay cho thấy khả năng miễn dịch do vaccine mRNA cung cấp có khả năng kéo dài ít nhất vài năm.

Biến thể Delta có khả năng dẫn đến bùng phát đại dịch

Trên thực tế, ngay cả ở Hoa Kỳ, vẫn có những khu vực của đất nước này mà tỷ lệ tiêm chủng thấp hơn nhiều so với mức chung của quốc gia (63% số người đủ điều kiện tiêm ít nhất một liều). Những người bị suy giảm miễn dịch có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người đã được tiêm chủng. Hiện tại có hàng triệu trẻ em dưới 12 tuổi không được tiêm chủng.

Người ta lo ngại rằng biến thể Delta có khả năng dẫn đến bùng phát đại dịch trong khi nhiều người ở Mỹ chưa được tiêm chủng nhưng có khả năng đã từng bị lây nhiễm.

Giống như trước đây, những đợt bùng phát đại dịch gia tăng, những người bị nhiễm đều không có lịch sử tiếp xúc với nguồn lây nhiễm trực tiếp nào. Nhưng không giống như những đợt đỉnh điểm của dịch trong quá khứ, hầu hết đều có thể ngăn ngừa các trường hợp mắc bệnh nghiêm trọng và tử vong thông qua tiêm chủng, ngay cả khi đối mặt với những biến thể đáng lo ngại như Delta.

Ngọc Mai

Theo Gizmodo



BÀI CHỌN LỌC

Biến thể Delta có gây nguy hiểm cho người đã tiêm vaccine Covid-19?