Nếu bạn là cha mẹ của một đứa trẻ dưới 18 tuổi, trước khi đọc bài viết này hãy dành một chút thời gian và tự hỏi mình câu hỏi: Điều bạn mong muốn nhất cho những đứa con của mình là gì?
Nhà báo Katherine Kersten trong một bài viết về Tổng thống George Washington, đã so sánh sự giáo dục và nuôi dưỡng của Washington và các đồng nghiệp với người Mỹ ngày nay. Và tự hỏi liệu chúng ta có quên đi tầm quan trọng của việc xây dựng hình mẫu nhân vật hay không?
Trong những năm đầu đời của các con mình, Kersten nói rằng, mỗi năm trong các cuộc thảo luận các nhà lãnh đạo sẽ hỏi nhóm các bà mẹ như cô rằng: “Bạn muốn gì nhất cho con bạn?”. Cô nhận thấy rằng những người phụ nữ trong nhóm có chút bối rối trước câu hỏi, và phần lớn câu trả lời đó là: “Tôi chỉ muốn chúng hạnh phúc”.
“Tôi có thể nhìn thấy từ khuôn mặt của họ”, Kersten viết rằng: những bà mẹ này có khát vọng cao quý hơn đối với con cái họ. Nhưng họ không chắc chắn làm thế nào để thể hiện chúng. Trong xã hội hiện đại của chúng ta, ý nghĩa về ‘hạnh phúc’ của một cá nhân sống lành mạnh và an toàn, đó là hướng đến cho mình một hình tượng nhân vật lý tưởng và sự phong phú về ngôn từ.
George Washington đã chép tay chăm chỉ “110 Quy tắc văn minh và hành vi lịch sự” vào cuốn cẩm nang của mình. Hơn thế nữa, ông cố gắng sống theo những quy tắc đó. Benjamin Franklin, cũng đã đưa ra một danh sách “13 đức tính mà ông muốn có được” và cũng như Washington, thực hành những điều đó đã mang đến cho ông một số thành công.
Cuốn cẩm nang của Hoàng đế
Trong nhiều thế kỷ, con người đã sử dụng văn học để định hướng xây dựng hình mẫu nhân vật. Cuốn “Thiền định” của hoàng đế La Mã Marcus Aurelius (121 - 180 SCN) là một ví dụ nổi bật mô phỏng cho cách thức này. Cuốn cẩm nang cổ xưa về Chủ nghĩa khắc kỷ này (chủ nghĩa chấp nhận các hoàn cảnh khác nhau), đã truyền cảm hứng cho việc thực hành đức hạnh, và số lượng người đọc nhiều không đếm được, bao gồm cả một số người trong Nhóm người khai sáng của nước Mỹ. Cẩm nang hoàng đế nói về cách sống đề cao đức hạnh, vẫn còn in ấn ngày nay và được nhiều độc giả yêu thích.
-
- Marcus Aurelius đã viết một cuốn cẩm nang về xây dựng nhân vật. Ảnh: Bức tượng bán thân bằng đá cẩm thạch của Marcus Aurelius. (Ảnh: Wikipedia)
Trong phần mở đầu của cuốn sách, được dịch bởi George Long. Vua Marcus Aurelius, cảm ơn tất cả những người đã đóng góp cho sự phát triển đạo đức và giáo dục của ông. Từ ông nội của mình, vua Marcus Aurelius đã học được “đạo đức tốt và cách cai trị chính quyền của tôi”. từ cha mình, “người khiêm tốn và một người đàn ông mạnh mẽ”; và từ mẹ của mình, “đạo đức mẫu mực và ban phước lành”. Ông cảm ơn ông cố của mình vì đã giữ ông khỏi các trường công lập và chi tiêu tùy ý cho việc học ở nhà. Ông tiếp tục đề cập trong cuốn sách về những gia sư và người thân khác của mình, tất cả những người mà ông đánh giá cao đã cho ông những bài học kinh nghiệm: “sự kiên định của mục đích”, “yêu sự thật và yêu công lý”, “cân nhắc lợi ích của bạn bè”, “ý tưởng về một chính phủ hoàng gia tôn trọng hầu hết các quyền tự do dân chủ”.
Các thành viên trong gia đình và giáo viên đã chuẩn bị cho Marcus Aurelius kiến thức để cai trị một đế chế và lèo lái bản thân mình. Họ dạy ông phấn đấu cho lòng tốt và sự thật, và chỉ sau đó ông mới tìm thấy ý nghĩa chân chính của những điều trên, đó chính là: hạnh phúc.
-
- Trang tiêu đề của một phiên bản năm 1811 cuốn “Thiền định” của vua Marcus Aurelius Antoninus, được dịch bởi R. Graves. (Ảnh: Phạm vi công cộng)
Giáo dục phẩm hạnh
Giống như Marcus Aurelius, những người Mỹ trẻ tuổi đã từng được giáo dục về xây dựng tính cách phổ biến và rõ ràng hơn ngày nay. Họ có xu hướng sống gần gũi hơn với đại gia đình của họ, ông bà, chú bác và các cộng đồng nơi họ sinh sống và chứng kiến những hình mẫu trực tiếp về hành vi đạo đức. Nhiều người đã tham dự buổi lễ ở nhà thờ vào Chủ nhật, nơi các mục sư sẽ khuyến khích họ giữ gìn đức hạnh hoặc họ có thể đọc những cuốn sách kinh điển.
Ngoài ra, những người trẻ tuổi học các giá trị truyền thống trong trường học của họ. Sách tập đọc, những bản chép tay, truyện và sách lịch sử thường nhấn mạnh tầm quan trọng của đức hạnh và đạo đức, tìm cách thấm nhuần vào độc giả của họ những nguyên tắc như sự can đảm, thận trọng, lòng tốt và công lý.
Xây dựng nhân vật trong lớp học
Trong những ngày đi học tại gia đình, Jeff Minick - một giáo viên lịch sử và văn học, đã từng mua và thường xuyên đọc một bộ sách gồm tám tập McGuffey’s Eclectic Readers, bộ sách được sử dụng trong suốt cuối thế kỷ 19 và đầu thế kỷ 20 của 10 triệu học sinh Mỹ. Bộ sách đề cao đạo đức và các giá trị cốt lõi cao quý của tầng lớp trung lưu.
Từ những năm 1960, các sách giáo khoa như “Open Court Basic Readers” đã cho các em học sinh tiếp xúc với nền tảng của các giá trị mà nền văn minh của nước Mỹ xây dựng trên sự thật, lòng tốt và cái đẹp thuần khiết. Bộ sách mà Jeff Minick sở hữu và sử dụng trong nhiều năm, làm sáng tỏ văn hóa phương Tây và lịch sử của Hoa Kỳ. Những câu chuyện cổ tích: “Hành trình đến xứ sở Thần tiên”, “Đêm Ả Rập”, anh em nhà Grimm, thời niên thiếu của Michelangelo và Theodore Roosevelt, những huyền thoại cổ xưa.. là sự pha trộn tuyệt vời của những câu chuyện, lịch sử và thơ ca.
-
- Từ những năm 1960, các sách giáo khoa như “Open Court Basic Readers” đã cho các em học sinh tiếp xúc với nền tảng của các giá trị mà nền văn minh của nước Mỹ xây dựng trên sự thật, lòng tốt và cái đẹp thuần khiết. (Ảnh: Amazon.com)
Các biên tập viên của "Open Court Basic Readers" đã đặt ra hai mục tiêu rõ ràng. Đầu tiên là tạo ra cho sinh viên những gì gọi là “hiểu biết văn hóa”, những câu chuyện và những ẩn ý từng được người Mỹ sử dụng. Các lựa chọn cũng nhằm mục đích truyền cho học sinh một tính cách cao thượng và sáng tỏ bản chất của sự thật, lòng tốt và cái đẹp.
Thật không may, cuối thế kỷ trước, họ đã gạt bỏ bộ sách kinh điển đó khỏi trường học. Thuyết tương đối làm mọi người hiểu sai ý tưởng về sự thật. “Sự thật của tôi khác với sự thật của bạn”, đó là cách sử dụng thông thường, không có sự thừa nhận rằng sự thật là sự thật. Vẻ đẹp nhường chỗ cho chủ nghĩa kích động trong nghệ thuật nhựa (plastic arts), áp dụng trên hình thức trong kiến trúc, hình xăm, khuyên tai, và trang phục cẩu thả nơi công cộng. Đối mặt với văn hóa khiêu dâm, đổ vỡ gia đình, tham nhũng của chính phủ và từ bỏ các giá trị tổng thể, lòng tốt đã bị làm cho lu mờ và mọi người bỗng cảm thấy xấu hổ khi thể hiện ra điều đó.
Trở về đúng con đường
C.S Lewis đã từng viết: Tiến bộ có nghĩa là đến gần nơi bạn muốn đến. Và nếu bạn đã rẽ sai, thì việc đi tiếp không khiến bạn gần hơn. Nếu bạn đang đi sai đường, tiến bộ có nghĩa là thực hiện một ngã rẽ và quay trở lại đúng đường.
Chúng ta hoàn toàn có thể đi đúng đường. Việc đầu tiên là quay trở lại với các tác phẩm văn học kinh điển, các hình mẫu nhân vật mẫu mực đã được xây dựng bằng thơ ca, âm nhạc và nghệ thuật. Không đi theo văn hóa hiện đại cũng như các trào lưu, các dòng chảy của nghệ thuật đương đại.
Giống như những người đã được vua Marcus Aurelius đánh giá rất cao: ông bà, cha mẹ, cố vấn, giáo viên... có thể giúp xây dựng tính cách ở những người trẻ tuổi và hướng họ đến một tầm nhìn vĩ đại hơn về cuộc sống.
Chủ nghĩa khắc kỷ mà nhà vua Marcus Aurelius đã luôn thực hành trong suốt cuộc đời mình, nhấn mạnh rằng "có đức hạnh là đã đủ hạnh phúc". Để có một cuộc sống tốt đẹp, con người phải hiểu được những quy tắc của trật tự tự nhiên bởi lẽ chủ nghĩa khắc kỷ tin rằng tự nhiên chính là gốc rễ của mọi điều. Con người nên hòa hợp với tự nhiên, tiết chế những khao khát, ham muốn của cá nhân và đối xử công bằng với mọi người. “Đức hạnh là điều tốt đẹp duy nhất” đối với con người.
Từ Tịnh
Theo Epoch Times
