Hiệu trưởng Đại học Hồng Kông: Tôi hy vọng các em có một cuộc sống ‘không phải thất vọng’!

Giúp NTDVN sửa lỗi

Tôi tin rằng giá trị của một trường đại học, không thể đánh giá bằng mức lương của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Càng không thể dựa vào chiếc xe họ lái hoặc ngôi nhà họ sống mà phán xét…

Đại học Trung văn Hồng Kông (The Chinese University of Hong Kong - CUHK) với phương châm "Bác văn ước lễ", là một trong những trường học có lịch sử và văn hóa nổi bật nhất ở Hồng Kông, và cũng được biết đến là một trong những trường học đẹp nhất ở châu Á.

Hệ thống học viện độc đáo và di sản văn hóa phong phú của nhà trường luôn thu hút nhiều sinh viên đại lục. Từ hiệu trưởng đầu tiên khi bắt đầu thành lập trường, Tiễn Mục tiên sinh (Qian Mu) - một trong bốn học giả lớn của Trung Quốc, cho đến hiệu trưởng hiện tại là Thẩm Tổ Nghiêu (Shen Zuyao), tất cả đều tiếp nối và phát huy tinh thần của CUHK.

Đại học Trung văn Hồng Kông với phương châm "Bác văn ước lễ", là một trong những trường học có lịch sử và văn hóa nổi bật nhất ở Hồng Kông
Đại học Trung văn Hồng Kông với phương châm "Bác văn ước lễ", là một trong những trường học có lịch sử và văn hóa nổi bật nhất ở Hồng Kông. (Wikimedia Commons)

Chúng ta hãy xem việc các sinh viên trường đại học Hồng Kông này đã được Hiệu trưởng dặn dò những gì trong ngày tốt nghiệp.

Nguyên văn bài diễn thuyết như sau:

Sáng nay tôi đã đọc qua chương trình lễ tốt nghiệp. Khi tôi thấy tên của các bạn trong danh sách tốt nghiệp, tôi đặt nó lên tay và cúi đầu cầu nguyện cho mỗi bạn. Tôi cầu nguyện rằng sau khi các bạn ra trường, tất cả các bạn có thể sống một cuộc sống “không phải thất vọng”. Bạn có thể sẽ hỏi, như thế nào mới được coi là một cuộc sống “không phải thất vọng”?

Đầu tiên, tôi hy vọng các bạn có thể sống giản dị.

Trong ba đến năm năm qua, các bạn đã hoàn thành các khóa học đại học khác nhau, trang bị cho mình kiến ​​thức thực lực và kiến ​​thức chuyên môn. Tôi chắc rằng các bạn đều có thể học cách sử dụng nó, tương lai đầy hứa hẹn. Nhưng hãy để tôi nhắc nhở các bạn một câu rằng: hạnh phúc không nhất thiết liên quan đến sự phong phú của tiền bạc và vật chất. Một ngôi nhà ấm áp, quần áo đơn giản và ăn uống lành mạnh, đều rất thú vị. Theo đuổi cuộc sống xa hoa chưa chắc đã mang lại cho bạn hạnh phúc và vui vẻ bằng một cuộc sống thanh đạm.

Thứ hai, tôi hy vọng các bạn có thể sống một cuộc sống cao thượng.

Xã hội của chúng ta có nhiều mặt tối: bất công, bóc lột, lừa đảo, v.v. Tôi kêu gọi các bạn vì danh dự của trường học cũ, hãy hết sức tự trọng, đối xử công bằng với người khác, đừng bắt nạt kẻ yếu, cũng đừng làm bất cứ điều gì gây hại cho người khác hoặc cho chính mình. Bảo vệ chính nghĩa, xử lý mọi chuyện đều dựa trên nền tảng đạo đức - một cuộc sống cao thượng sẽ không để lại hối tiếc trong tâm. Bằng cách sống cao thượng như vậy, các bạn chắc chắn sẽ có được những điều tốt đẹp.

Bảo vệ chính nghĩa, xử lý mọi chuyện đều dựa trên nền tảng đạo đức - một cuộc sống cao thượng sẽ không để lại hối tiếc trong tâm.
Bảo vệ chính nghĩa, xử lý mọi chuyện đều dựa trên nền tảng đạo đức - một cuộc sống cao thượng sẽ không để lại hối tiếc trong tâm. (Ảnh: Getty)

Thứ ba, tôi hy vọng các bạn có thể sống một cuộc sống khiêm tốn.

Chúng ta phải có lòng khiêm tốn để phụng sự người khác, thời thời khắc khắc không quên đóng góp cho xã hội, cho đất nước và toàn nhân loại. Một người khiêm tốn sẽ không cố chấp khăng khăng luôn cho mình là đúng, họ sẽ biết lắng nghe những bàn luận của người khác. Một con người vĩ đại sẽ không nhìn lên đỉnh núi cả ngày, anh ta sẽ sẵn sàng ngồi xuống để giúp đỡ mọi người rửa chân.

Nếu bạn có một tình cảm cao thượng, sống một cuộc đời thanh đạm, hơn nữa còn có một trái tim khiêm tốn, thì cuộc sống của bạn sẽ vô cùng phong phú. Bạn sẽ là một người yêu thương gia đình, coi trọng bằng hữu và quan tâm đến sức khỏe của chính mình. Bạn sẽ không để tâm đến những lợi ích gì mà xã hội có thể mang đến cho bạn, nhưng sẽ rất coi trọng những gì bạn có thể làm cho xã hội.

Tôi tin rằng giá trị của một trường đại học, không thể đánh giá bằng mức lương của sinh viên sau khi tốt nghiệp. Càng không thể dựa vào chiếc xe họ lái hoặc ngôi nhà họ sống mà phán xét. Điều quan trọng là sinh viên sau khi tốt nghiệp, họ đã có ảnh hưởng gì đến xã hội và đóng góp những gì cho nhân loại. Vì vậy, các bạn sau khi tốt nghiệp sẽ trở thành đại diện của trường chúng tôi. Hãy để chúng tôi tự hào về "những con người chính nghĩa"!

Điều quan trọng là sinh viên sau khi tốt nghiệp, họ đã có ảnh hưởng gì đến xã hội và đóng góp những gì cho nhân loại. Hãy để chúng tôi tự hào về "những con người chính nghĩa"!
Điều quan trọng là sinh viên sau khi tốt nghiệp, họ đã có ảnh hưởng gì đến xã hội và đóng góp những gì cho nhân loại... Hãy để chúng tôi tự hào về "những con người chính nghĩa"! (Getty)

Trong thế kỷ 21, các trường đại học trên khắp thế giới đang ở một ngã ba đường, bởi vì trong lịch sử, các trường cao đẳng và đại học chưa bao giờ phát triển và mở rộng nhanh như bây giờ, và hiện tại, họ đã trở nên quên mất mục đích và đánh mất phương hướng. Khi số lượng sinh viên đại học trên toàn thế giới không ngừng tăng lên, người ta bắt đầu đặt câu hỏi chưa từng có về ý nghĩa thực sự của giáo dục đại học.

Trong khi ở một số quốc gia, các trường đại học được ca ngợi là đầu máy để thúc đẩy công nghệ và xây dựng kinh tế, thì ở các nước khác, các trường đại học bị chỉ trích là nơi để nuông chiều tinh anh và buông lỏng khuôn phép. Vậy giáo dục đại học là gì?

Đức Hồng Y Newman đã từng nói: "Nếu chương trình giảng dạy đại học phải có mục đích thực tế, tôi nghĩ đó là để trau dồi những công dân xã hội tốt đẹp... Loại hình giáo dục này có thể mang đến cho mọi người chân lý để bày tỏ quan điểm và phán đoán, cung cấp cho họ sức mạnh để bảo vệ quan điểm và đánh giá này. Nó dạy anh ta đối xử với mọi thứ một cách khách quan, đi thẳng vào vấn đề, làm rõ những suy nghĩ hỗn loạn, làm rõ sự phức tạp và từ bỏ những thứ không liên quan".

"Nếu chương trình giảng dạy đại học phải có mục đích thực tế, tôi nghĩ đó là để trau dồi những công dân xã hội tốt đẹp..."
"Nếu chương trình giảng dạy đại học phải có mục đích thực tế, tôi nghĩ đó là để trau dồi những công dân xã hội tốt đẹp..." (Wikimedia Commons)

Nhận biết rõ giá trị và bản chất của trường đại học

Chúng ta cũng cần hiểu bản chất của trường đại học: nó cũng không phải chỉ đơn thuần là một kho tàng kiến ​​thức, nó cũng không chỉ là một nơi thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới. Trường đại học cũng không phải là một trường đào tạo nghề nghiệp, càng tuyệt đối không thể đi xuống thành một tổ chức bồi dưỡng những con người tham lam, ích kỷ, thiếu đạo đức và thiếu trách nhiệm với xã hội. Các trường đại học không thể là kẻ mù quáng trong bảng danh sách xếp hạng, càng không thể được coi là động lực của GDP.

Đừng mù quáng chạy theo, hãy là người dẫn dắt thời đại

Hôm nay các bạn tốt nghiệp, tôi sẽ tặng các bạn một câu nói của thầy giáo Tiễn Mục: "Nhận thức thời đại của bạn, dẫn dắt thời đại của bạn".

Các bạn đối nhân xử thế như thế nào, nghiên cứu học vấn ra sao, nghề nghiệp như thế nào, tôi cho rằng hẳn cần có một điều kiện cơ bản chung, đó là, trước tiên chúng ta nhất định phải nhận biết thời đại của chúng ta. Chúng ta được sinh ra trong thời đại này, chúng ta ở đây ngày hôm nay, đối nhân xử thế, học tập và sự nghiệp trong thời đại này. Hầu hết mọi người đều nhận thức thời đại, nhưng họ chỉ có thể theo đuổi thời đại và chạy theo thời đại. Đây là kiểu chạy theo thời đại của quần chúng nói chung. Nhưng theo lời cổ nhân Trung Hoa mà nói, đó là một loại thô tục.

Mỗi thời đại cần có lý tưởng riêng của mình. Từ đó mới hình thành nên ý tưởng để học tập, ý tưởng lựa chọn nghề nghiệp, cho đến ý tưởng lãnh đạo xã hội, thì xã hội này mới có thể tiến bộ. Nếu không, bạn không nhận biết thời đại này, cũng không biết hướng đến những tiêu chuẩn lý tưởng, thì đây là sự thô tục. Làm sao sự thô tục có thể dẫn dắt xã hội này? Những gì thời đại cần là con người, học giả và sự nghiệp có thể dẫn dắt thời đại này.

Mỗi thời đại cần có lý tưởng riêng của mình. Từ đó mới hình thành nên ý tưởng để học tập, ý tưởng lựa chọn nghề nghiệp, cho đến ý tưởng lãnh đạo xã hội, thì xã hội này mới có thể tiến bộ.
Mỗi thời đại cần có lý tưởng riêng của mình. Từ đó mới hình thành nên ý tưởng để học tập, ý tưởng lựa chọn nghề nghiệp, cho đến ý tưởng lãnh đạo xã hội, thì xã hội này mới có thể tiến bộ. (Getty)

Đây là loại thời đại nào?

Đây là thời đại mà chủ nghĩa cá nhân đang gia tăng: Lợi ích cá nhân lấn át lợi ích nhóm, và ý kiến ​​cá nhân thường trở thành ý kiến ​​duy nhất được chấp nhận. Nhưng ‘Hải nạp bách xuyên, hữu dung nãi đại’ (Biển nạp trăm sông, có thể dung chứa nên thành to lớn). Chúng ta không nên chỉ quan tâm đến lợi ích của chính mình và đừng quá tự cao tự đại. Chúng ta phải học cách lắng nghe ý kiến ​​của người khác, xem xét ý kiến ​​của tất cả các bên và cùng nhau hiệp lực thực hiện ước mơ.

Đây là thời đại mà thông tin bùng nổ và rất khó phân biệt đúng sai: Thông tin lưu hành trên Internet mỗi ngày và tin tức được truyền thông đưa ra đã mang đến cho chúng ta rất nhiều tác động. Nhưng sự tình thường không đơn giản như vẻ bề ngoài, đúng - sai đen - trắng thường đòi hỏi phải cẩn thận phân tích và hiểu biết thấu đáo. Mục đích của giáo dục đại học là trau dồi tư duy độc lập. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên cần học suốt đời và có khả năng suy nghĩ phán đoán cẩn thận.

Mục đích của giáo dục đại học là trau dồi tư duy độc lập. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên cần học suốt đời và có khả năng suy nghĩ phán đoán cẩn thận.
Mục đích của giáo dục đại học là trau dồi tư duy độc lập. Sau khi tốt nghiệp, sinh viên cần học suốt đời và có khả năng suy nghĩ phán đoán cẩn thận. (Shutterstock)

Đây là thời đại mà lợi ích ở phía trước còn đạo đức ở phía sau: Tiền bạc, địa vị và quyền lực đã trở thành những thứ duy nhất mà thế giới theo đuổi. Việc tu luyện đạo đức và giá trị tinh thần dần bị lãng quên. ‘Bích lập thiên nhận, vô dục tắc cương’ (Vách núi nghìn trượng sừng sững, không mang dục vọng thì mới có thể giữ mình cương trực). Chỉ mong các bạn đừng để cho lợi ích che giấu lương tâm, lấy ‘hậu đức tải vật’ (đức dày nâng đỡ vạn vật) mà tự hứa với mình. Những gì mà chúng ta theo đuổi, lẽ ra so với danh và lợi phải bền lâu hơn nhiều.

Tôi hy vọng rằng các sinh viên tốt nghiệp CUHK, sẽ có thể rất mực khiêm tốn, tầm nhìn rộng mở, thái độ bao dung, có thể dẫn dắt thời đại của chúng ta. Tôi hy vọng những sinh viên tốt nghiệp CUHK sẽ có thể tuân thủ nghiêm ngặt đạo đức, làm tốt bổn phận, không vì lợi ích cá nhân mà mai một lương tâm. Tôi hy vọng những sinh viên tốt nghiệp CUHK có thể nhận biết thời đại, dẫn đầu trào lưu, không thô tục hay mù quáng chạy theo, và là những người cống hiến cho xã hội.

Tôi hy vọng những sinh viên tốt nghiệp CUHK có thể nhận biết thời đại, dẫn đầu trào lưu, không thô tục hay mù quáng chạy theo, và là những người cống hiến cho xã hội.
Tôi hy vọng những sinh viên tốt nghiệp CUHK có thể nhận biết thời đại, dẫn đầu trào lưu, không thô tục hay mù quáng chạy theo, và là những người cống hiến cho xã hội. (Wikipedia - CC BY 3.0 au)

Biết hài lòng, biết cách cảm ơn và cống hiến nhiều hơn

Bày ra trước mặt nửa ly nước, bạn sẽ nhìn thấy nửa ly nước đầy, nửa ly trống rỗng. Bạn sẽ hiểu rằng không có gì trên thế giới được coi là điều hiển nhiên, cho dù là sức khỏe, gia đình, tình yêu hoặc cơ hội. Mọi thứ bạn có được ở độ tuổi này và những thành tựu bạn đạt được, đều nằm ngoài sức tưởng tượng của nhiều người trên thế giới. Nếu bạn biết hài lòng sẽ cảm thấy hạnh phúc. Hiểu được cảm ơn, thì những gì bạn đang nghĩ trong lòng, sẽ không phải là để có được nhiều hơn, mà là cống hiến nhiều hơn. Bạn nên cố gắng sử dụng thời gian và kiến ​​thức của bạn để báo đáp xã hội, có lẽ đến một ngày, bạn sẽ trở nên giàu có. Đến lúc đó bạn sẽ thấy rằng càng cống hiến, càng thịnh vượng.

"Bạn đừng hỏi Hồng Kông có thể làm gì cho bạn, mà bạn có thể làm gì cho Hồng Kông".

Tạo ra nhiều cơ hội hơn cho bản thân và những người khác, cống hiến càng nhiều, những rắc rối của bạn sẽ giảm bớt. Hiểu được cảm ơn, đại khái bạn cũng là một người bao dung. Đến một ngày, cha mẹ bạn bắt đầu mái tóc hoa râm, trí nhớ suy yếu, bước đi tập tễnh, bạn sẽ không phàn nàn về họ, bạn sẽ chăm sóc cha mẹ, nấu ăn và rửa chân cho họ.

"Bạn đừng hỏi Hồng Kông có thể làm gì cho bạn, mà bạn có thể làm gì cho Hồng Kông". 
"Bạn đừng hỏi Hồng Kông có thể làm gì cho bạn, mà bạn có thể làm gì cho Hồng Kông". (Getty)

Đến một ngày khi bạn có thành tích lớn hơn, thu nhập cao hơn hoặc danh dự cao hơn, bạn sẽ không coi thường giáo viên, bạn sẽ biết uống nước nhớ nguồn, nói với người khác rằng họ là ngọn đèn soi sáng bước chân tôi đi.

Đến một ngày, cho dù có bao nhiêu khó khăn và thử thách mà xã hội chúng ta đang phải đối mặt, bạn sẽ không rời bỏ Hồng Kông, bỏ mặc mà ra đi. Bạn sẽ tận lực vì trách nhiệm của mình để khai sáng tương lai cho Hồng Kông.

Thưa quý vị, hôm nay là một ngày tuyệt vời để chúc mừng và hoan hỉ, nhưng đừng quên... đó là một ngày để biết ơn.

Thưa các bạn trong khóa tốt nghiệp, trong tâm trí tôi, tất cả các bạn giống như là con trai và con gái của tôi vậy.

Khi tôi đọc tên của bạn, tôi thầm cầu nguyện rằng các bạn đều có thể sống một cuộc sống ‘không phải thất vọng’.

Quỳnh Chi
Theo kannewyork

Giáo dục


BÀI CHỌN LỌC

Hiệu trưởng Đại học Hồng Kông: Tôi hy vọng các em có một cuộc sống ‘không phải thất vọng’!