Gần đây, danh hài nổi tiếng Hoài Linh vướng vào vụ lùm xùm tiền từ thiện. Đến nay, nghi vấn “cơ bản” về việc vì sao giữ gần 14 tỷ đồng tiền quyên góp từ thiện từ tháng 10/2020 đến nay vẫn chưa giải ngân - vẫn chưa được giải đáp thỏa đáng. Chuyên gia truyền thông cho rằng “Hoài Linh thiếu minh bạch, thiếu trách nhiệm”.
Việc làm từ thiện của các nghệ sĩ được cho là hành động tích cực, vì cộng đồng; và phải khẳng định rằng, việc dùng danh tiếng của các nghệ sĩ lớn để kêu gọi từ thiện vô cùng hiệu quả. Sức lan tỏa của họ trong cộng đồng người hâm mộ cả nước rất lớn.
Nhưng một lần nữa chúng ta phải đặt dấu hỏi về tính minh bạch, tính hiệu quả của hình thức vận động từ thiện nhân danh các nghệ sĩ, người nổi tiếng.
Tiền từ thiện của khán giả ‘tình cảm biết bao’
Trước nghi vấn “dồn dập” từ cư dân mạng và truyền thông trong nước, nghệ sĩ Hoài Linh đã xuất hiện trong một video “trần tình”, cho biết số tiền hơn 13,4 tỷ đồng quyên góp vẫn trong tài khoản của mình, nay cộng thêm lãi phát sinh nên con số đã là 13,7 tỷ; đồng thời cho biết thêm khán giả gửi các khoản tiền “lớn có nhỏ có"… Tình cảm biết bao nhiêu...
Nghệ sĩ cho rằng nếu lấy sự nghiệp 30 năm của mình để đánh đổi mười mấy tỷ này thì “quý vị cho Linh ý kiến là có nên hay không... ông bà có câu 'mua danh ba vạn, bán danh ba đồng...".
Hoài Linh cũng “hứa chắc” rằng sẽ trao tiền đúng người cần giúp đỡ, tuy vậy, vẫn chưa có kế hoạch cụ thể, do... tình hình dịch Covid-19.
"Khi nói đến việc khán giả nghi vấn Hoài Linh biển thủ số tiền đó, anh Linh cười. Ý anh là số tiền đó quá nhỏ, không đáng cho anh biển thủ? Hay người khác không có quyền hoài nghi? Tôi không biết số tiền lớn hay nhỏ với anh nhưng đó là tấm lòng của những người đóng góp. Hoài Linh nên có trách nhiệm với số tiền đó”, một đọc giả lên tiếng.
Chuyên gia nói gì?
Theo luật sư Bùi Quốc Tuấn - Đoàn luật sư TP HCM, việc Hoài Linh đứng ra vận động tiền gây quỹ từ thiện là không trái quy định pháp luật. Tuy nhiên, từ thời điểm tổ chức quyên góp đến nay, Hoài Linh đã giữ tiền của các nhà hảo tâm hơn sáu tháng mà chưa giải ngân. Trong khi nhu cầu cần hỗ trợ của người vùng thiên tai là rất cấp thiết.
Ông Tuấn cho rằng Hoài Linh vi phạm điều 7 của Nghị định 64 về thời gian phân bổ tiền từ thiện. Theo đó, thời gian phân phối tiền, hàng cứu trợ được thực hiện ngay trong quá trình vận động đóng góp và kết thúc chậm nhất không quá 20 ngày, kể từ ngày kết thúc thời gian vận động đóng góp.
Bên cạnh đó, chuyên gia truyền thông Nguyễn Ngọc Long có phần gây gắt hơn với hàng loạt câu hỏi: "Thế bây giờ anh sẽ làm gì với số tiền hơn 14 tỷ đồng? Chưa thấy anh nói kế hoạch đi từ thiện? Anh nói, hết dịch thì anh đi, vậy hết dịch là bao giờ?".
Ông Long cho rằng việc này có thể chậm trong thời gian ngắn hoặc dài nhưng phải thông báo, xin ý kiến những người ủng hộ tiền về kế hoạch mình sẽ làm từ thiện như thế nào, thế thì sẽ không có vấn đề gì xảy ra.
“Câu chuyện lớn nhất ở đây là anh Hoài Linh im lặng. Anh im lặng trong một thời gian dài, không chủ động thông tin gì về kế hoạch từ thiện đã là sai rồi. Tiếp nữa, anh im lặng ngay cả khi những người quan tâm vào trang của anh để hỏi. Sau thời điểm Hoài Linh chốt sổ, đã có người vào hỏi rồi. Sau đó, nhiều câu hỏi được gửi đến Hoài Linh nhưng nhận lại chỉ là… sự im lặng”, ông Long nói
Đến bây giờ, tại sao Hoài Linh mới lên tiếng? Là bởi sự thúc ép quá lớn từ truyền thông? Ông Long cho rằng Hoài Linh quá xem thường người hâm mộ. Quá xem thường những người ủng hộ mình.
Từ thiện không đúng thời điểm, có còn ý nghĩa?
Ông Nguyễn Ngọc Long nói rằng: "Tại sao anh bảo giúp ở thời điểm người dân bị lũ lụt, mà 6 tháng rồi anh không làm, hết lũ lụt còn đâu?"
Ông cũng nêu giả thuyết Hoài Linh thấy rằng nhiều người cùng ủng hộ vào cùng thời điểm gây ra việc mất cân đối, vì thế đã lùi lại thời điểm đi từ thiện. Nhưng ông cho rằng lý do chưa đi từ thiện vì Covid-19 là không thỏa đáng. Bởi trong thời gian đó, Hoài Linh vẫn đi từ thiện nơi khác, vẫn đi quay phim...
Ông Long kết luận Hoài Linh thiếu trách nhiệm, thiếu minh bạch. Qua clip trần tình của Hoài Linh, ông cho rằng thấy rõ ràng nhất là Hoài Linh đang giữ số tiền từ thiện và chưa giải ngân.
Có đọc giả tiếc nuối cho rằng không ít khán giả đóng góp cho từ thiện với mục đích ứng cứu khẩn cấp. Nhưng giờ nghệ sĩ "chưa làm", thì nó mang ý nghĩa khác rồi, chỉ còn là tái thiết thôi.
Vì sao vấn đề từ thiện lại có nhiều ý kiến trái chiều?
Thiết nghĩ, khi không có danh sách chính xác trong tay, nghệ sĩ và những người nổi tiếng liệu có đảm bảo 100% số tiền mình phát ra đến được đúng hoàn cảnh cần giúp đỡ, liệu có bỏ sót ai không?
Nhiều đọc giả hoang mang trước tình huống này, và bày tỏ rằng trước giờ vẫn tin Hoài Linh là nghệ sĩ chân chính, họ gửi lời chúc anh sức khoẻ và mong anh giải quyết thấu tình, đạt lý sự việc này.
Nhiều người cho rằng các nghệ sĩ không hẳn có tâm tư lợi ở việc làm từ thiện. Họ có lẽ không thiếu tiền đến mức phải đi “ăn chặn tiền từ thiện”. Bởi cái giá phải trả quá lớn, chính là đánh đổi danh tiếng gây dựng mấy chục năm để đổi lấy chút tiền từ thiện, như Hoài Linh chia sẻ "liệu có đáng không?"
Tuy nhiên, nhiều ý kiến của cả cư dân mạng và các chuyên gia cho rằng vấn đề của các nghệ sĩ là hành động quá tùy hứng, thiếu sự chuẩn bị, thiếu chuyên nghiệp, và thiếu cẩn trọng. Tính trách nhiệm, tính minh bạch và một kế hoạch chuyên nghiệp là điều hết sức cần thiết khi làm “người trung gian” - nhận tiền từ người ủng hộ và đưa đến tận tay những người gặp khó khăn.
Việc huy động nguồn lực đóng góp từ xã hội là điểm sáng, khi có những cá nhân nghệ sĩ quyên góp được cả chục tỷ, trăm tỷ. Nhưng việc tổ chức và điều phối các nguồn lực cứu trợ lại “chưa kịp lúc”, thậm chí còn gây phản cảm, làm xói mòn lòng tin của công chúng. Tất cả xuất phát từ sự thiếu chuyên nghiệp.
Thiết nghĩ, “nghệ sĩ muốn làm từ thiện đến nơi đến chốn thì chỉ có tấm lòng, sự xông pha thôi là chưa đủ. Phải có kiến thức, chuyên môn. Hãy học để làm từ thiện!”, như chuyên gia truyền thông nhận định.
Thanh Vân
