Hai năm trước, cô sinh viên trẻ sống ở Quảng Châu tên là Lily đã mua một hộp sữa đậu nành sắp hết hạn sử dụng với giá chỉ bằng 1/3 giá gốc, tuy có chút lo ngại về vấn đề sức khỏe. Không ngờ rằng, trào lưu “Tôi thích thực phẩm sắp hết hạn” đã “bùng lên” để thích ứng với chính sách chống lãng phí của Bắc Kinh...
Quá háo hức với trải nghiệm này, Lily đã chia sẻ nó với một người bạn, nhưng người bạn này lại nói với cô rằng thực phẩm sắp hết hạn sử dụng không tốt cho sức khỏe. Sau sự việc đó, Lily không còn hăng hái chia sẻ kinh nghiệm mua hàng giá rẻ này với mọi người nữa, vì cô sợ rằng sẽ bị đánh giá là người quá hà tiện.
Mua sản phẩm cận date để… chống lãng phí?
Nhưng Lily vẫn tiếp tục mua những thực phẩm sắp hết hạn được giảm giá sâu. Thay vì chia sẻ với bạn bè, cô đã lập nên một cộng đồng trực tuyến có cùng sở thích, giờ đã có hơn 57.000 thành viên. Hàng ngày, các thành viên tham gia sẽ chia sẻ những mẹo mua thực phẩm sắp hết hạn trên nhóm.
Lily nói: “Tôi thấy trên mạng có rất nhiều người cũng mua thực phẩm sắp hết hạn giống tôi, và tôi nghĩ rằng hành vi này không có gì là sai trái cả”.
Xu hướng mua thực phẩm cận date đã nở rộ trong những năm gần đây, đặc biệt là kể từ khi Trung Quốc thông qua Luật chống lãng phí thực phẩm hồi tháng 4/2020.
Theo đó, những chương trình “thi ăn” trên truyền hình và mạng xã hội sẽ bị cấm, và những nhà hàng nào “lừa dối” khách hàng khiến khách đặt mua quá nhiều cũng sẽ bị phạt.
Theo một báo cáo năm 2020 của Quốc hội Trung Quốc, các thành phố của nước này đang lãng phí gần 18 tỷ kg thực phẩm mỗi năm.
Ngay cả trước khi luật chống lãng phí thực phẩm được ban hành, một số siêu thị ở Trung Quốc cũng đã sắp xếp một số kệ hàng đặc biệt dành riêng cho thực phẩm sắp hết hạn sử dụng.
Tại siêu thị Yongwang ở Thâm Quyến, Quảng Đông, cuối mỗi lối đi đều có một giỏ chứa đầy mì ống, trà, dầu và nước sốt lẩu sẽ hết hạn trong vòng hai tháng.
Một nhân viên bán hàng họ Liu cho biết, những thực phẩm này thường được giảm 70% so với giá gốc, và hàng ngày các nhân viên sẽ dạo qua các kệ hàng để đảm bảo không có sản phẩm nào hết hạn sử dụng.
“Nó chắc chắn sẽ giúp cắt giảm lượng thực phẩm lãng phí”, cô Liu nói. Các siêu thị được yêu cầu cần phải vứt bỏ những thực phẩm đã hết hạn sử dụng, vì vậy việc giảm giá các sản phẩm cận date có thể giúp siêu thị gia tăng doanh số bán hàng.
‘Hơi lo ngại’ về vấn đề sức khỏe
Trong nhiều năm, những người già đã luôn “săn” đồ cận date để tiết kiệm chi phí. Nhưng dần dần, những người trẻ cũng bắt đầu đi theo xu hướng này.
Lily chia sẻ rằng, mặc dù cô cũng hơi lo ngại về việc thực phẩm sắp hết hạn có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe, nhưng mức giá ưu đãi này quá hấp dẫn đối với cô.
“Có một cửa hàng bánh mì thường giảm giá 50% sau 4 giờ chiều mỗi ngày. Những cửa hàng khác thì có thể giảm 70-80%. Nếu tôi có thể ăn chúng nhanh thì tôi sẽ mua chúng”, cô nói.
Trên kênh Douban do cô tạo ra, có tên “Tôi thích thực phẩm sắp hết hạn”, các thành viên sẽ trao đổi với nhau kinh nghiệm mua thực phẩm ngon, cũng như các nhãn hiệu và các cửa hàng trực tuyến đang có mức giảm giá tốt.
Khi được hỏi “Bạn có cảm thấy xấu hổ khi mua thực phẩm cận date không?”, hầu hết các thành viên đều trả lời rằng họ không hề cảm thấy xấu hổ khi tiết kiệm tiền và tránh lãng phí thực phẩm.
Ở các thành phố lớn như Bắc Kinh và Thượng Hải, các cửa hàng và khu lưu trữ dành riêng cho thực phẩm sắp hết hạn ngày càng xuất hiện nhiều, để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của một bộ phận người dân.
Bắc Kinh sẽ tiên phong trong ngành công nghiệp thực phẩm sắp hết hạn?
HotMaxx, một cửa hàng chuyên bán thực phẩm sắp hết hạn với mức chiết khấu từ 50 đến 80%, đã nhanh chóng mở rộng kể từ năm 2020, với hơn 50 cửa hàng chỉ riêng ở Thượng Hải. HotMaxx cũng đã liên kết với hơn 200 thương hiệu thực phẩm nổi tiếng, bao gồm bao gồm công ty bánh kẹo Ý Ferrero và nhà sản xuất đồ ăn vặt Đài Loan Want Want.
Tuy nhiên, hiện nay thực phẩm sắp hết hạn vẫn là một thị trường ngách, vì chính phủ Trung Quốc chưa đưa ra chính sách điều tiết thị trường. Mặc dù vậy, ngành công nghiệp này đã nở rộ kể từ khi luật chống lãng phí thực phẩm được thông qua.
Tuyên truyền trên các phương tiện truyền thông cũng tăng lên. Trong tháng này, đài truyền hình nhà nước Trung Quốc CCTV đã giới thiệu kênh của Lily như một ví dụ về chiến dịch chống lãng phí thực phẩm. Điều này đã giúp kênh của cô có thêm 10.000 người đăng ký.
Lily chia sẻ rằng trước đây không có nhiều người chú ý đến việc mua thực phẩm sắp hết hạn, nhưng nhờ luật mới này mà hiện nay ngày càng có nhiều người chú ý hơn đến thị trường này.
Thanh Hương
Theo SCMP
