Fiji - Hòn đảo nhiệt đới đầy màu sắc với cảnh đẹp như mơ cùng những nghi lễ và văn hóa đặc sắc, hàng năm thu hút rất nhiều khách du lịch thập phương. Quốc gia này cũng được công nhận là một trong những đất nước hạnh phúc nhất thế giới. Một trong những nét ẩm thực thú vị nhất của người Fiji là Kava - một loại nước được người bản địa xem là "thần dược".
Nằm ở trung tâm của khu vực nam Thái Bình Dương, Fiji là thiên đường nhiệt đới với những cảnh vật đầy màu sắc, khiến du khách đặt chân đến nơi này đều có cảm giác thư giãn, sảng khoái. Đó là vô số màu xanh của phong cảnh, màu xanh lá của những cây cọ xào xạc trong gió, cùng màu cam rực rỡ của xoài và đu đủ chín. Những thác nước trắng xóa đổ xuống lòng hồ với đá nham thạch đen, cùng với đó là màu xanh ngọc của nước biển và những rạn san hô tạo cảm giác êm dịu và thư thái.
-
- Cảnh quan tại Fiji (Ảnh: Pixabay)
Bên cạnh những vẻ đẹp của thiên nhiên đầy màu sắc, thì người dân nơi đây cũng vô cùng thân thiện và hiếu khách. Người Fiji có một xã hội rất chặt chẽ, chủ yếu dựa trên cơ sở làng xã. Ngay cả các thành phố cũng có vẻ nhỏ bé khi cô, chú, bác và anh chị em họ có thể sống cùng trong một khu phố. Trẻ em được chăm sóc bởi cộng đồng, ngoài ra tỷ lệ tội phạm ở đất nước này rất thấp. Không khó để nhận thấy mối liên kết giữa mọi người và sự hỗ trợ họ dành cho nhau. Chính cơ sở vững chắc này khiến người Fiji luôn giữ được sự thiện lương và những văn hóa truyền thống tốt đẹp.
Nghi lễ tế thần Kava
Theo truyền thuyết, vào thuở hồng hoang, bầu sinh quyển Fiji vốn không nhiều các loại dược liệu hoang dại có khả năng giúp con người chữa trị bệnh, do đó các vị thần linh đã mang cây Kava đến tặng người Nam Đảo để họ sống sót khỏe mạnh qua hàng ngàn thế kỷ.
Theo ngôn ngữ của người Nam Đảo, “Kava” có nghĩa là “đắng” hoặc “linh dược của các vị thần”. Cây thần dược Kava thuộc họ tiêu, kích thước lá tương tự như dây lá lốt của người Việt. Một chút khác biệt so với dây lốt là Kava được phủ bằng lớp lông tơ dày và hình lá không tròn đầy đặn như lá lốt mà trông giống lá hình thùy của khoai mỡ.
-
- Ảnh lá cây Kava chụp tại Vườn bách thảo Oahu, Hoomaluhia (Ảnh: Wikipedia/CC BY 3.0)
Khi đi qua bất kỳ ngôi làng nào ở Fiji, không khó bắt gặp ai đó đang uống Kava và mời bạn uống thử. Nếu uống quá nhiều, miệng của bạn có thể sẽ bị tê cóng, nhưng đổi lại là cảm giác khỏe khoắn và cảm giác êm đềm. Không giống như rượu, Kava làm cho mọi người nhẹ nhõm hơn nên không dẫn đến tình trạng say xỉn hoặc ẩu đả.
Nếu muốn được thử qua hương vị của Kava thì cả chủ lẫn khách phải thực hiện nghi lễ tế thần linh Kava. Dù uống ở chợ, nhưng thưởng thức Kava thì phải trân trọng và cảm ơn các vị thần linh bằng cách nâng bát Kava bằng 2 tay. Kava ngày nay đắt đỏ đến mức những người Fiji khó duy trì tập tục cổ truyền xưa, và mỗi khi năm mới đến, người Fiji đi chợ để mua Kava chỉ để biếu tặng vị trưởng làng để tỏ lòng thành kính.
Đặc biệt, người Fiji còn lưu giữ được nhiều nét của văn hóa truyền thống. Khi đi bộ qua các ngôi làng, bắt buộc phải mặc áo dài (sarong) để che chân, vai và phần trên cơ thể; và không ai được đội mũ hoặc đeo túi với dây đeo trên vai. Dù tất cả những điều này nghe có vẻ phức tạp nhưng những quy tắc này thể hiện sự tôn trọng cộng đồng và truyền cảm hứng cho sự đoàn kết.
Chén nước Kava đón chào khách quý
Khi có một vị khách quý đến thăm làng thì một nghi thức gọi là "Meke" sẽ được diễn ra và câu chuyện mở đầu để thắt chặt tình nghĩa là bằng bát nước Kava. Tiếng trống gỗ Lali trầm ấm cùng tiếng khèn được làm từ vỏ ốc biển nổi lên khi khách vừa đến cổng làng.
Đoàn phục vụ Kava gồm 5 người nam, trong đó 4 thành viên có nhiệm vụ pha chế Kava và thành viên còn lại đóng vai trò là người phục vụ Kava cho khách quý được gọi là “Ava”.
-
- Lễ Meke đang được thực hiện cho khách du lịch (Ảnh: Wikipedia/CC BY-SA 4.0)
Đầu tiên, Ava phải thực hiện nghi lễ tế thần Ốc Biển bởi theo truyền thuyết của người Nam Đảo xưa, chính thần Ốc đã mang cây Kava từ đảo Tonga sang Fiji và Samoa. Sau khi nâng vỏ ốc trên đầu, Ava thỉnh cầu các vị thần xuống chứng giám bằng cách thổi 3 lượt khèn từ vỏ ốc ấy.
Sau đó, họ múc bát Kava đầu tiên, quỳ giữa đất trời để dâng lên các vị thần và bát nước ấy sẽ dành riêng cho vị khách quý. Sau khi khách cạn bát thì bát thứ 2 sẽ được dâng lên cho chủ nhà.
Tuy đã trải qua thời gian nhiều thiên niên kỷ, nhưng những văn hóa của người Fiji vẫn còn được lưu giữ khá nguyên vẹn. Sự tôn kính đối với thần linh được thể hiện qua các nghi lễ đã giúp họ luôn giữ được sự thiện lương thuần khiết của người dân ở một trong những quốc gia được công nhận là hạnh phúc nhất thế giới.
Thần dược Kava
Đối với khách thập phương còn xa lạ với văn hoá của người Fiji thì Kava có thể sẽ hơi khó uống, bởi vị hăng, đắng của nó. Tuy nhiên, món nước uống cổ truyền có màu đục sữa này có thể chữa được rất nhiều bệnh tật, đặc biệt là chứng rối loạn thần kinh.
Chính vì Kava là một nét đẹp của văn hoá bản địa và có giá trị về sức khỏe, nên giá thành của nó không hề rẻ chút nào. Giá của 1 kg bột Kava lên tới 200 USD/kg, nên nếu có cơ hội đến quốc đảo Fiji này, du khách đừng quên nếm thử một chén Kava - Thần dược của người dân Nam Đảo.
Đông Phong
(t/h)
