Giới chức Trung Quốc thông báo vào ngày 23/5 rằng 21 vận động viên, bao gồm các nhà vô địch marathon của Trung Quốc, đã chết trong cuộc thi siêu việt dã ở tỉnh Cam Túc do thời tiết khắc nghiệt. Nhiều người đã nhận ra rằng đằng sau bi kịch này ‘thấp thoáng’ bàn tay đen của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Cuộc đua vượt núi 100 km được tổ chức vào ngày 22/5 tại khu du lịch Rừng Đá Hoàng Hà thuộc quận Cảnh Thái, thành phố Bạch Ngân, tỉnh Cam Túc, đã bị ảnh hưởng bởi mưa đá, mưa băng và gió giật mạnh, khiến 21 trên tổng số 172 người tham gia đã tử vong.
Liang Jing, một vận động viên nổi tiếng đã giành chiến thắng trong cuộc đua siêu việt dã ở Ninh Ba, và Huang Guanjun, nhà vô địch marathon dành cho vận động viên khiếm thính tại Thế vận hội Paralympic Quốc gia Trung Quốc 2019, nằm trong số những người thiệt mạng.
Những cái chết trong cuộc đua marathon
Chỉ trong tuần đầu tiên của tháng 5, đã có hai trường hợp tử vong trong các cuộc đua marathon khác. Vào ngày 5/5, một giám đốc điều hành cấp cao của một tập đoàn có trụ sở tại Thượng Hải đã bị ngừng tim đột ngột và qua đời khi đang chạy marathon trên sa mạc được tổ chức ở Qua Châu, tỉnh Cam Túc, theo mạng xã hội Weibo của Trung Quốc. Vào ngày 6/5, một vận động viên điền kinh tên là Yang Lijie đã chết trong một cuộc thi chạy siêu việt dã trên núi ở thành phố Chiêu Thông, tỉnh Vân Nam, cổng thông tin Trung Quốc Sohu đưa tin.
Ít nhất 15 cuộc thi marathon đã được tổ chức ở Trung Quốc trong kỳ nghỉ tháng 5 năm nay, từ ngày 1/5 đến ngày 5/5, theo cổng thông tin NetEase của Trung Quốc. Và trong vòng một tuần trước đó, đã có thêm nhiều cuộc thi marathon khác, ví dụ như cuộc đua ở Bắc Kinh vào ngày 24/4 với khoảng 10.000 người tham gia, và ở Hoài An của tỉnh Giang Tô vào ngày 19/4.
Ngoài ra, “Run China”, một loạt cuộc thi marathon quốc gia thường niên do Hiệp hội Vận động viên Trung Quốc (CAA) và kênh truyền thông nhà nước CCTV đồng tổ chức, đã thực hiện tổng cộng 24 sự kiện trải dài khắp các thành phố ở Trung Quốc trong năm nay, theo Tân Hoa xã đưa tin.
Nhìn lại, marathon ban đầu là một loại sự kiện ít được tổ chức, nhưng đã trở nên cực kỳ phổ biến ở Trung Quốc kể từ năm 2010 (ngoại trừ năm 2020 do dịch bệnh). Một tài liệu chính thức do CAA công bố có tên “Sách Xanh về Marathon Trung Quốc 2019” cho thấy, số lượng người tham gia các cuộc đua marathon đạt hơn 7 triệu người vào năm 2019, trong khi số lượng các cuộc đua liên quan đến marathon tăng từ 13 trong năm 2010 lên 1.828 vào năm 2019, tăng gấp 140 lần, theo cổng thông tin Sina của Trung Quốc.
Các cuộc đua marathon đã nở rộ trên khắp Trung Quốc trong những năm gần đây, tạo ra cả một ngành công nghiệp marathon trong nước trị giá hàng chục tỷ đô la. Mặc dù hầu hết các cuộc đua marathon trong nước có thể dựa vào phí của nhà tài trợ để tổ chức, nhưng các nhà điều hành cuộc đua có thể tạo ra doanh thu lớn hơn nữa bằng cách thu phí đăng ký từ những người chạy bình thường.
Tùy thuộc vào độ dài của một cuộc đua cụ thể, các khoản phí thay đổi từ 12 đô la đến 37 đô la trong năm 2018. Trong năm 2019, chỉ riêng phí đăng ký có thể đã tạo ra hàng trăm triệu đô la. Tổng doanh thu hàng năm của ngành marathon trong nước đạt 11,4 tỷ đô la vào năm 2018 và tiếp tục tăng, theo một báo cáo của CAA.
Một sự kiện marathon mang lại lợi nhuận cho nhà tổ chức và mang lại một cơ hội kinh doanh lớn cho thành phố đăng cai, giúp thúc đẩy nền kinh tế địa phương, bao gồm các lĩnh vực nhà hàng, du lịch và bán lẻ. Lấy ví dụ về thành phố Hạ Môn thuộc tỉnh Phúc Kiến, thống kê cho thấy cuộc thi Marathon Hạ Môn đã thúc đẩy doanh thu của thành phố lên hơn 92 triệu đô la trong năm 2017, theo Sina.
Vì vậy, rất dễ hiểu khi chính quyền các thành phố trên khắp Trung Quốc luôn rất háo hức với việc tổ chức các sự kiện marathon.
-
- Một vận động viên đang tham gia Cuộc thi Marathon Quốc tế 100 km Núi Lôi Công tại huyện Đan Trại, tỉnh Quý Châu nằm ở phía tây nam Trung Quốc vào ngày 17 tháng 11 năm 2019. (STR / AFP qua Getty Images)
Sự độc quyền của ĐCSTQ
Không giống như các cuộc thi marathon được tổ chức ở các quốc gia khác, các cuộc thi diễn ra ở Trung Quốc đều nằm dưới sự kiểm soát của Bắc Kinh và chính quyền địa phương, điều đó có nghĩa là không dễ dàng để các doanh nghiệp tư nhân có thể giành được “một miếng bánh lớn”.
Theo như các nhà chức trách trung ương có liên quan, CAA do nhà nước điều hành vẫn kiểm soát hầu hết các sự kiện với tư cách là đơn vị tổ chức chính thức. Ví dụ, là một phần của liên doanh với CAA, Ban Quản lý Thể thao Đường đua Olympic Trung Quốc không chỉ chịu trách nhiệm tổ chức cuộc thi Marathon Bắc Kinh hàng năm mà còn có được quyền điều hành các sự kiện marathon quy mô lớn tại địa phương, chẳng hạn như cuộc đua marathon Hoài An được tổ chức vào tháng 4 năm nay, đã thắng thầu 1,22 triệu đô la.
Tuy nhiên, chính quyền địa phương cũng có thể trở thành ban tổ chức các cuộc đua, được điều hành bởi các công ty hoặc tổ chức được kiểm soát hoặc có quan hệ chặt chẽ với chính quyền địa phương.
Ví dụ, cuộc thi siêu việt dã ở Cam Túc gần đây được tổ chức bởi chính quyền thành phố Bạch Ngân, tỉnh Cam Túc, và do quận Cảnh Thái đăng cai. Sự kiện này được điều hành bởi Gansu Shengjing, một công ty đảm nhận nhiều dự án của chính quyền địa phương.
Vào ngày 23/5, tại một cuộc họp báo, Zhang Xuchen, Phó Bí thư Thành ủy và cũng là thị trưởng Bạch Ngân, đã phân loại vụ việc là một vấn đề an toàn công cộng - do thời tiết địa phương thay đổi đột ngột.
Mặc dù các phương tiện truyền thông Trung Quốc thường tin rằng không thể tránh được thời tiết khắc nghiệt, nhưng nó lại không hề quy trách nhiệm cho ban tổ chức vì đã không thực hiện các biện pháp phòng ngừa để đảm bảo an toàn cho người chạy. Với con số thương vong cao như vậy, cuộc đua có thể coi như một thảm họa tự nhiên do thời tiết khắc nghiệt gây ra, nhưng trên thực tế, đó là một thảm họa nhân tạo do sự cẩu thả của ban tổ chức.
Số người thiệt mạng trong cuộc thi siêu việt dã này còn nhiều hơn so với trận động đất gần đây xảy ra trong khu vực. Những người chỉ trích cáo buộc rằng chính quyền Bạch Ngân đã vô cùng cẩu thả, vì lẽ ra họ phải coi trọng mạng sống con người bằng cách chi nhiều tiền hơn để tăng cường các biện pháp an toàn, hoặc đơn giản là họ nên hủy bỏ cuộc đua dựa trên dự báo thời tiết. Một người bạn thân của Huang cho biết: "Anh ấy bị câm điếc và thậm chí không thể kêu cứu".
Nói đến việc các ban tổ chức và chủ nhà marathon đã coi thường sự an toàn và sức khỏe của những người tham gia, các quan chức Bắc Kinh cũng phải chịu trách nhiệm.
Một ví dụ gần đây nhất, vào ngày 23/5, Cục Khí tượng Bắc Kinh đã đưa ra cảnh báo về thời tiết sương mù và nhiều bụi ở hầu hết các khu vực, với tầm nhìn chỉ 3-5 km. Tuy nhiên, cuộc thi Marathon Bắc Kinh vẫn bắt đầu cùng ngày, với hàng chục nghìn vận động viên tham gia trong điều kiện nguy hiểm.
Vào năm 2014, tại một cuộc thi marathon quốc tế ở Bắc Kinh, thang đo PM2.5 (đo lượng microgram vật chất hạt trên một mét khối) đã tăng lên con số khổng lồ 344, so với con số 25 microgram được Tổ chức Y tế Thế giới coi là tốt cho sức khỏe. Hàng chục nghìn người tham gia đã phải đeo mặt nạ phòng độc, bất chấp khói bụi ngột ngạt bao trùm thủ đô. Cư dân mạng Trung Quốc chỉ trích việc ban tổ chức đã nhất quyết tổ chức cuộc đua dù biết trước dự báo về sương mù và hoàn toàn phớt lờ những mối nguy hiểm đối với sức khỏe của người chạy.
ĐCSTQ là động lực thúc đẩy sự bùng nổ các cuộc đua marathon trên khắp Trung Quốc, và cái gọi là “nền kinh tế marathon” là một ngành kinh doanh độc quyền - từ CAA cho đến tất cả các chính quyền địa phương.
Tuy nhiên, như một số phương tiện truyền thông trong nước đã nói, hành vi chạy theo lợi nhuận và tiền bạc này đã đi chệch mục đích ban đầu của cuộc thi marathon là nhằm để tăng cường sức khỏe. Các tiêu chuẩn an toàn thấp kém và những cái chết đột ngột chỉ là phần nổi của tảng băng chìm trong sự hỗn loạn của làn sóng marathon đang sục sôi trên toàn quốc.
Tác giả: Chen Simin là một nhà văn tự do, người thường phân tích các vấn đề thời sự của Trung Quốc. Cô đã đóng góp cho The Epoch Times từ năm 2011.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Thanh Hương
Theo Epoch Times tiếng Anh
